Een maand geleden, op 11 juni 2017, had ik het blog: “Graphic Spinoza van vader
en zoon Steven en Ben Nadler.” En inderdaad zien we Spinoza op de cover van
Steven Nadler & Ben Nadler, Heretics!:
The Wondrous (and Dangerous) Beginnings of Modern Philosophy.
Princeton University press, 2017 [cf.]
Inmiddels heb ik het boek ontvangen en gelezen en heb ik kunnen
merken dat de titel ‘Graphic Spinoza’ niet helemaal terecht is.*) Het
is, zoals de ondertitel aangeeft, een breder overzicht van het nieuwe denken in
de 17e eeuw. Je krijgt de hoofdlijnen van het nieuwe denken en de
debatten over het denken over hoe de kosmos en de mens daarbinnen te zien, vooral
wat betreft de relatie tussen materiële en geestelijke aspecten. 18 ‘dramatisch personae’ krijgen we voorgeschoteld, van Giordano Bruno tot Voltaire en daartussen Bento (Benedictus) Spinoza als één der vele ‘ketters’. Nadler zit bepaald niet op de lijn van Jonathan Israel en bij hem zal je dus niet lezen dat Spinoza de radicaalste denker van allemaal was en dat ze zich allemaal met hem verstonden. Spinoza staat op het voorplecht en wordt uitgebreid behandeld, ook worden anderen nog wel een enkele maal van Spinozisme beschuldigd, maar deze graphic novel geeft zeker niet de indruk dat alles om Spinoza draait. Ook Leibniz komt uitgebreid aan bod: hij had dan ook veel contacten met Europese geleerden, zoals Arnauld en Malebranche en we krijgen de disputen tussen deze denkers, zoal Steven Nadler eerder uitgebreid behandelde in De best mogelijke wereld [Atlas, 2009; cf. blog]. We krijgen al die discussies en verschillen van zienswijzen hier nog eens op hoofdlijnen samengevat. En dan gaat het dus veel over hoe God op te vatten, of het universum, de ruimte, beweging en rust, of de mens. Vooral Descartes en Leibniz komen voorbij en hun veel centralere invloed krijgt veel aandacht en tenslotte die van Newton.
Die grote contrasten tussen een best zware tekst (“information
concisely expressed,” zoals Rebecca Goldstein het uitdrukt) en luchtige en vaak
grappige tekeningen, maakt dat deze geschiedenis van de opkomst van het moderne
denken zeer goed overkomt. Ik ben het eens met de zienswijze:
Discussing complex topics in a fun way:
“With its delightful visuals and simplistic way of presenting complex topics,
Heretics! has what it takes to become a classic, or even better yet — pioneer a
new literary genre. [..] Masterfully mixing a comic book style with complex
notions from science and philosophy, Heretics! manages to charm and educate at the
same time, and it does all this in style.” [Van hier]
Het is een boek van flink gewicht, dat bestaat uit dik zwaar
papier dat in de rug flink verlijmd is, maar wel uit genaaide katernen bestaat.
Daaraan kun je zien dat de uitgever vooral of ook (school)bibliotheken op het
oog had en zorgde dat de boeken niet snel uit elkaar vallen.
Kortom, hoe ("vanuit welke attribuut…") je het boek ook bekijkt:
het is perfect.
_________________
*) De titel ‘Graphic Spinoza’ past wel op het boek van Jaron Beekes, De
lens van Spinoza. Oog en Blik/De Bezige Bij, 2011 [cf. blog en blog]
En een beetje ook op dat van Erik
Bindervoet en Saskia Pfaeltzer, Spinoza’s
achtbaan. Wereldbibliotheek, 2014 [cf. blog en blog]
Cf. review van Eric Rovie van 31 July 2017: 'Heretics!' Illustrates the Contentiousness Surrounding Philosophy
Cf zeer gedegen, uitgebreid en uiterst kritisch review door Forrest Sayrs op 11 juli 2017 op multiversitycomics. Enige citaten:
"It is difficult to evaluate “Heretics!” success as a ‘graphic novel.’ While there is a narrative and clear progression of ideas, both visual and philosophical, the book ultimately has more in common with comic ‘textbooks,’ such as Larry Gonick’s “Cartoon History of the Universe.” Using that as a measuring stick, “Heretics!” is wildly successful, combining academic knowledge and apt visual aids with just enough narrative to create a story, if not actual history. But is that enough?
Towards the end of the book, the perspective shifts to that of Francois-Marie Avouet, more commonly known by his penname, Voltaire. A critic of most of his contemporaries, Voltaire was as much a satirist as he was a philosopher, but the Nadlers focus on one element of his work in particular: his contrast of Descartes and Newton. Voltaire laments the veneration of Newton at the expense of the Descartes, and reminds his readers that both men would have been put to the stake and burned not even a century before. It is a powerful sequence that reminds us that the journey, and the risks taken to make it, are just as important as the destination.
It is unfortunate that this lesson did not carry over to more of the narrative of “Heretics!” It is the difference between an illustrated text and a graphic novel. “Heretics!” awkwardly straddles that genre divide, not quite as dry as a textbook, but not as vivid as a story."
Cf zeer gedegen, uitgebreid en uiterst kritisch review door Forrest Sayrs op 11 juli 2017 op multiversitycomics. Enige citaten:
"It is difficult to evaluate “Heretics!” success as a ‘graphic novel.’ While there is a narrative and clear progression of ideas, both visual and philosophical, the book ultimately has more in common with comic ‘textbooks,’ such as Larry Gonick’s “Cartoon History of the Universe.” Using that as a measuring stick, “Heretics!” is wildly successful, combining academic knowledge and apt visual aids with just enough narrative to create a story, if not actual history. But is that enough?
Towards the end of the book, the perspective shifts to that of Francois-Marie Avouet, more commonly known by his penname, Voltaire. A critic of most of his contemporaries, Voltaire was as much a satirist as he was a philosopher, but the Nadlers focus on one element of his work in particular: his contrast of Descartes and Newton. Voltaire laments the veneration of Newton at the expense of the Descartes, and reminds his readers that both men would have been put to the stake and burned not even a century before. It is a powerful sequence that reminds us that the journey, and the risks taken to make it, are just as important as the destination.
It is unfortunate that this lesson did not carry over to more of the narrative of “Heretics!” It is the difference between an illustrated text and a graphic novel. “Heretics!” awkwardly straddles that genre divide, not quite as dry as a textbook, but not as vivid as a story."
#InstantBook: Steven and Ben Nadler present "Heretics". from Lech Lecha' on Vimeo.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten