Toevoeging 2 oktober 2018
Later in augustus werd het hele interview op internet gezet via de volgende links: deel 1 en deel 2.
vrijdag 3 augustus 2018
Waaraan werkt Maarten van Buuren nog meer? #Spinoza
Taede A. Smedes heeft vandaag een lang artikel in het Nederlands Dagblad, waarvan de slechts 5% van de tekst die je op de website te lezen krijgt, eindigt met de mededeling dat Maarten van Buuren werkt aan een boek over sleutelwoorden van Spinoza's denken (wat we al wisten) en aan een vertaling van de Tractatus Theologico-Politicus (wat voor mij nieuw was - en onnodig is) en tenslotte met een cliffhanger: "En dan werkt hij ook nog aan e...? Maar ik heb er geen €2 voor een dagpas voor over om te weten te komen wat dat is. Misschien is er een bezoeker van dit blog die toegang heeft (of neemt) tot 't Nederlands Dagblad en hier kan meedelen waar het om gaat?
Toevoeging 2 oktober 2018
Later in augustus werd het hele interview op internet gezet via de volgende links: deel 1 en deel 2.
Toevoeging 2 oktober 2018
Later in augustus werd het hele interview op internet gezet via de volgende links: deel 1 en deel 2.
Zou de kop van het artikel van de journalist of zou het een uitspraak van Maarten van Buuren zijn? Dat laatste zou zo maar kunnen.
BeantwoordenVerwijderenNou ja, "alle kanten op"? Dat niet.
BeantwoordenVerwijderenMaar gezien de vele scholars met hun premissen en besluiten kan je wel vele kanten op.
Het blijft filosofie, geen exacte wetenschap. Je moet de uitgangspunten van Spinoza wel aannemen om tot zijn besluiten te komen. Vele filosofen - Kant, Hegel, … -doen dat niet en komen met andere besluiten "een andere kant op".
Ja maar, Ed, dan heb je het toch niet meer over Spinoza, toch?
BeantwoordenVerwijderenIk vrees inderdaad dat de kop een uitspraak van Maarten van Buuren weergeeft.
Binnen ‘spinozisten’ gaat het ook vele kanten uit, toch.
VerwijderenBijvoorbeeld Jonathan Bennett, een in de secundaire Spinozaliteratuur bepaald niet genegeerde Scholar, noemt het grootste gedeelte van het vijfde hoofdstuk van de Ethica ‘onzin waar vooral door anderen nog meer onzin over geschreven is’.
Nee, ik bedoelde dat binnen de spinozisten de lezing van Spinoza nogal verschilt. Of neem Bierens de Haan. Wie hem niet volgt in zijn Spinozalezing noemt hem dan maar idealistisch.
Er is niet één Spinoza, ‘er staat nooit wat er staat’. Daarom verschillen de scholars, en toch hebben ze het allen over Spinoza.
Oké, Ed, maar bij Spinoza staat altijd wat er staat. Het zijn de lezers die hem vaak anders verstaan. Maar ze kunnen elkaar soms of ook vaak begrijpen, juist omdat er bij Spinoza staat wat er staat.
VerwijderenElke student van Spinoza kan hem vandaag anders begrijpen dan hij eerder deed.
J.D. Bierens de Haan eindigt zijn voorwoord op zijn "Levensleer naar de beginselen van Spinoza" [’s-Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1900] met: "Ook hem is het Spinozistisch denken eerst langzamerhand uit voorafgaande schemering tot klaarheid geworden.
Dr. J. D. B. DE H.
Hoogland, 14 Oktober 1900.
“Elke student van Spinoza kan hem vandaag anders begrijpen dan hij eerder deed.”
VerwijderenOf, met andere woorden, voortschrijdend inzicht is mogelijk.
“Awater” is de titel van een gedicht (1934) van Martinus Nijhoff, dat wordt gerekend tot de klassieken der Nederlandse letterkunde. Het motto van het gedicht is: "ik zoek een reisgenoot" - verbonden met een verhaallijn via een naamloze man die Awater wordt genoemd.
Er bestaan vele interpretaties van het gedicht, vooral omdat het ook een adagium bevat: "Lees maar, er staat niet wat er staat".
Dit is jarenlang begrepen als een aanwijzing van de dichter dat teksten anders moeten worden gelezen dan dat wat er staat.
Sommigen menen dat Nijhoff een woordgrap citeerde: waterstaat = wat er staat. Als het al een oproep vormt, dan is het in hun visie er een om dicht bij de tekst te blijven — de inhoud letterlijk te nemen. Deze oproep is Habermasiaans! Blijf bij het gekende, met de nodige common sense en doe maar gewoon! Er staat toch wat er staat, niet?
Natuurlijk kom jij zo tot: “Bij Spinoza staat er wat er staat”, Habermas was een oude hobby van je.
Anderen nemen het "Lees maar, er staat niet wat er staat" letterlijk als kernidee, bijvoorbeeld het Franse deconstructie denken. Zij blijven ook dicht bij de tekst, maar met aandacht voor het ‘subject van de betekenaar’. Dan is een tekst nooit zomaar ‘een tekst’. Geen enkele tekst, ook niet die van Spinoza.
Dat onze mening hierover verschilt maakt dat we elkeen voortschrijdend inzicht maken, maar wel in een andere richting.
Het eerstkomende boek van Van Buuren wordt
BeantwoordenVerwijderenSpinoza’s denkraam. Spinoza in vijftig sleutelwoorden, Ambo, te verschijnen voorjaar 2019.
Wat er daarna allemaal nog volgt?
Ik heb toch het interview gelezen en dat leidde tot een volgend blog: "Maarten van Buuren werkt aan een vervolg op 'Kikker gaat fietsen!' – nu mét #Spinoza"
BeantwoordenVerwijderenhttps://bdespinoza.blogspot.com/2018/08/maarten-van-buuren-werkt-aan-een.html
De titel "Met Spinoza kun je alle kanten op" lijkt mij geen uitspraak van Van Buuren (komt in het interview niet voor), maar komt waarschijnlijk eerder van de interviewer of een koppenmaker van het ND.