Pagina's

dinsdag 11 september 2018

Dé studie over Spinoza en de Romantiek moet nog verschijnen - #Spinoza



althans volgens hoogleraar aan het College of Literature, Science, and the Arts at the University of Michigan [cf.] Marjorie Levinson, van wie vorige maand bij OUP verscheen

Marjorie Levinson, Thinking Through Poetry. Field Reports on Romantic Lyric. Oxford University Press, 02 August 2018 – books.google

TOC
1: Introduction: Crooked Lines and Moving Targets
Part 1. Theory: Materialism against Itself
 2: The New Historicism: Back to the Future
 3: Romantic Poetry: The State of the Art
 4: Pre- and Post-Dialectical Materialism: Modeling Praxis Without Subjects and Objects
 5: A Motion and a Spirit: Romancing Spinoza
 6: What is New Formalism?
Part 2. Criticism: Field Theories of Form
 7: Of Being Numerous
 8: Notes and Queries on Names and Numbers
 9: Parsing the Frost: The Growth of a Poet's Sentence in 10: The Plain Sense of Things
 11: Conclusion: Lyric-The Idea of this Invention
 

Het vijfde hoofdstuk was eerder verschenen als
Marjorie Levinson, “A motion and a spirit: Romancing Spinoza” [In Studies in romanticism 46 (4):367-400 · December 2007 [cf. abstract bij scinapse, cf. jstor]
In dat artikel lezen we: “The genre of what follows is better considered as an introduction to a full-length study of Spinoza in and for Romanticism than as a free-standding demonstration of that connection. The key figures in that study will be William Blake, Wordsworth, S. T. Coleridge, and P.B. Shelley.”
Het is een zeer gedegen artikel – nu hoofdstuk -, waaruit blijkt dat Marjorie Levinson Spinoza en het Spinozisme sinds de 60-iger jaren diepgaand heeft bestudeerd.
Om dat te illustreren neem ik hier bijlage D van vijf bijlagen over.



Appendix D: Althusser's borrowings from Spinoza were seminal for the theorists who followed. Specifically, Althusser cited Spinoza as the source for his theory of structural causality and his theory of knowledge, Althusser's two great departures from both mainstream (at that time) Marxism and from the Hegelian Marxisms that followed. Althusser famously challenged the classical Marxian binary, knowledge vs. ideology, defining the latter as the way that individuals live their relation to the real, which, in his system, signifies the totality. On this reading, ideology is not false consciousness (as in, an idea without an object) but consciousness plain and simple, and as such (given the immanence of mind in body and of the individual in the body-social, body-politic, etc.), ideology is also the expression (or, instantiation) of the real. This position is now nearly normative in the humanities and has been from the emergence of new historicism more than twenty years ago, travesties of its crudely realist epistemology (and moral-ism) notwithstanding.

At the same time, Althusser insists upon different levels of knowledge. He correlates these, however, not with perceptual or reflective powers arising from praxis but as the differential effects of the structural whole (or, we might say, of its internal systemic interactions), resulting from (again, my gloss) the organizational complexity of the system: that is, its consisting of many relatively autonomous levels. (That last phrase is Althusser's, a famously inscrutable one, and doubtless related to Spinoza's adequacy standard of truth). That phenomenon, "structural causality," is formulated by Althusser as the effectivity of a structure on its elements (does elements designate persons, classes, subject-positions, apparatuses, levels?). Structural causality is also, in his phrase, the effectivity of the whole on the part, implying that the part does not come into existence until the whole crystallizes as a totality: the part, thus, being a kind of back-formation of the whole. This concept of causality serves to link base to superstructure (and all the levels in between) by a logic other than that of either reflection or production, surpassing thus the theory-praxis binary and also collapsing the time-line of historical change, folding cause into effect and past and future into the present. One can feel how bewildering a design this is, i.e., a cause that comes into being only in and as its effects, a cause that, although it does not precede those effects, does explain them, remaining, however, as an explanation, absolutely immanent to those effects. Bewildering, but enthralling.

Sadly, Althusser, whose total output on Spinoza numbers only 50 pages, never actually said what he took from the philosopher and maddeningly, he never said how structural causality worked (nor, how it squared with his law of "determination in the last instance," which could seem its direct antithesis). Even the modest expansion above is mine, not Althusser's. Fredric Jameson helpfully distinguished structural causality from mechanical and expressive causality (respectively, billiard balls and organisms) but not even he could go beyond negative definition.

I think we can finally begin to understand these ideas because they tally in a deep and precise way with models of determination and of thought-action relations developed in those biological and physical research domains I have mentioned. Moreover, contemporary models of recursion provide a good gloss of the causal looping—the circularity and retroactivity—central to the description of structural causality.

9 opmerkingen:

  1. Natuurlijk, Althusser! Stan, jij kent mijn voorkeur voor 'de Fransen'.
    En kijk, God = structural causality.
    Je ziet opnieuw hoe alles samenhangt in 'mijn' Spinoza.

    Ik begrijp wel niet waarom jij dit citeert?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Je begrijpt zoveel niet...
    Waar lees je nou weer "God = structural causality"?
    Je haalt alles naar jouzelf toe en geeft het jouw betekenis.
    Wel interessant te merken hoe je al mijn blogs volgt, maar het lijkt erg op stalken.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Stalken?
    Omdat iemand je blogs leest, daar ideeën over vormt, Spinoza tracht te begrijpen, gedachten formuleert...

    Dat heet dan stalken? Ach...

    Maar, wat doe jij met 'structural causality'? Lezen zonder enige consequentie? Wat doe jij met Mason's onderscheid tussen ontologie en epistemologie? Lezen zonder er consequenties aan te verbinden?
    Wat doe jij met trans-individualiteit...

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik zou Stan niet de les gaan lezen Ed. Welke consequenties verbind jij bijvoorbeeld aan het lezen van bovenstaande tekst? Ik zal het laten zien. In de tekst staat dat de 'theory of structural causality' een theorie is van Althusser. Hij verwijst naar Spinoza als de bron voor zijn theorie. Welke consequentie trek jij hieruit? De consequentie die jij hieruit trekt is: voor Spinoza geldt 'God = structural causality'. Kijk, dit slordige denken is vreselijk ontmoedigend in een discussie. Het is ergerlijk. En het is niet alleen dit ene voorbeeld, het is een beetje jouw stijl van redeneren en van consequenties verbinden aan een tekst. Daar kan Stan niks mee en ik ook niet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt voor je reactie.
      Het is idd dat ik via anderen - hier Althusser - zaken kan (kan) verbinden met Spinoza. Dit betekent alleen dat je Spinoza zo ook kan lezen, niet dat het zo moet. Maar, op die manier ben ik filosofisch met Spinoza bezig. Ik verbreed zijn denken, en dat is belangrijk om hem te begrijpen. Napraten kan ik hem, dat is geen probleem.
      Dus de consequenties zijn dat ik Althusser begrijp, en ook Deleuze en anderen. Dat is filosofisch belangrijk. Stan citeert vanalles, prijst boeken aan maar wat doet hij met die kennis? Buiten kijken of ze op de komma en de letter ook zo bij Spinoza staan? Niets, buiten vitten.
      Ik zie geen enkele filosofische souplesse. Vooral 'bewaarder van de zuivere leer' spelen is zijn taak.
      Nou, ieder moet natuurlijk doen wat hij doet. Spinoza zal zeggen dat je niet anders kan.

      Het is fijn dat je het voor Stan opneemt, zeker. Maar 'meedenken' is nooit jullie sterkste kant geweest.

      Over stalken. Hoe denk je dat van Buuren zich voelt? Ook al heb je gelijk, als je twee of drie maal je 'gelijk' gebracht hebt houdt het ook op. Drammerig blijven hakken telkens iets verschijnt van v B is idd bashen. Nu krijgt het hele bestuur van de Spinoza vereniging zelfs het etiket van onbekwaam door Stan opgeplakt.

      En jij vindt consequenties trekken slordig denken? Dat kan. Het zij zo. Lees jij soms nog andere filosofen? En wat doe jij daar dan mee.

      Als het schoentje niemand past, onnodig het aan te trekken.
      Maar vermoedelijk hangt er in elk huis wel een spiegel. Kijk er eens in.

      Verwijderen
    2. Ik vind consequenties trekken geen slordig denken, maar wel de manier waarop jij dat doet. Ik dacht dat ik dat had laten zien, maar ik begrijp dat het voor dovemans oren is geweest. Jij vindt blijkbaar dat er niets mis met jouw 'consequentie' die ik beschrijf. Dan zijn we eigenlijk uitgepraat.

      Dat je je eigen filosofisch denken wilt vormen, aan de hand van Althusser, Deleuze, Lacan, Badiou, enz., die misschien in meer of mindere mate geïnspireerd zijn door Spinoza, prima, lovenswaardig, maar dat is wat anders dan Spinoza bestuderen. Jij komt steeds met je eigen filosofische denken, geïnspireerd door 'de Franse school', wijde blik, grote vergezichten, en pretendeert dan dat je Spinoza verklaart (en beter verklaart dan iemand die zich baseert op de teksten van Spinoza, want dat is napraten).
      Nogmaals, filosofeer er lustig op los, met behulp van wie dan ook, maar bedenk dan wel dat het jouw filosofie is die je verkondigt en niet die van Spinoza. Als je Spinoza bestudeert, moet je heel precies naar ZIJN teksten kijken.

      Ik denk dat ik intussen een beetje begrijp wat jou voor ogen staat, maar ik denk dat dit blog daar niet de juiste plaats voor is. Wees reëel en trek je consequentie.


      Verwijderen
    3. Bedankt voor je rustig advies.
      Dat kan betekenen:
      A - Meer copy paste uit teksten van Spinoza door mij. Dan schrijven we hetzelfde zonder dat we van elkaar weten wat bedoeld wordt. Bij wiskunde formules gaat dat, bij filosofie spijtig genoeg niet.
      Maar ik begrijp je.
      B - Het kan een aanmaning zijn om weg te blijven.
      Bas is weggebleven hoewel ik zijn breedschrijverige stijl begreep maar zijn besluiten niet volgde.
      Adèle is weggebleven, haar verbinding met Aziatisch denken begreep ik maar zelf zou ik dat zo niet doen.
      Marc laat al lang niets van zich horen, hopelijk is alles goed met hem.
      En academisch geschoolde spinozisten hebben zelden iets geschreven.
      Nog weinigen willen meedenken.

      Maar ik begrijp je. Toch een vraagje. Heb ik ooit zelf gezegd Spinoza beter te verklaren? Ik dacht van niet. Dus als jij dat zo opgevat hebt, tja... dan is dat maar zo. Ik leg vooral mogelijke verbanden, vooral omdat er nogal wat 'Fransen' worden aangehaald op het blog en wie leest die nog?

      Het beste.

      Verwijderen
  5. Dank Henk, dat je voor mij in de bres springt - zonder enig resultaat overigens; het wordt alleen maar erger.
    Vanwege jouw reactie laat ik alles staan, anders had ik de hele boel gewist.
    Met Ed ga ik niet in discussie. Ik zeg hem wel duidelijk dat als hij niet ophoudt mij steeds te beoordelen en van van alles te betichten, ik zijn inbreng rücksichtslos wis. Ik ben dit gezeik spuug- en spuugzat.

    BeantwoordenVerwijderen