Thea Derks sprak met componist Daan Manneke o.a. over #Spinoza

Daan Manneke - Foto Robert Janse

Daan Manneke, Psaume 122 (1976) door Fiori Musicali o.l.v. Sietse van Wijgerden
hier op daanmanneke.nl staat de tekst 

Gisteren verscheen op Cultuurpres een artikel van Thea Derks over de componist Daan Manneke die 7 november 80 jaar wordt [het verscheen eerder ook op Opus Klassiek]. In opdracht van het AVROTROS Vrijdagconcert componeerde hij Geistliche Dämmerung dat op 5 oktober zal worden uitgevoerd in de Utrechtse Jacobikerk door het Groot Omroepkoor [rechtstreeks uitgezonden op NPO4].

Thea Derks vroeg Daan Manneke: Ben je nog altijd gelovig?

‘Nogal wat ex-gelovigen hebben het kind met het badwater weggegooid: de muziek, de rituelen, de taal et cetera. Ook ik heb gebroken met het protestantse geloof, omdat ik een hekel heb aan dogmatiek en houd van het vooruitgangsdenken. Maar ik ben niet a-religieus, heb simpelweg geen antenne voor die orthodoxie en die levenshouding. In de loop van mijn leven ben ik steeds meer opgeschoven in de richting van Spinoza. Hij vertegenwoordigt voor mij de meest ‘atheïstische’ vorm van religie. God is de natuur, met alle onvoorstelbare en mensoverschrijdende kwaliteiten. Het geloof in en besef van zo’n transcendente ‘gestalte’ geeft mij creatieve leefruimte.’

Waarom heb je dan nog nooit een tekst van Spinoza op muziek gezet?

‘Tja, dat is een boeiende vraag. Spinoza is ruwweg al vele decennia mijn leidsman, zó ver ben ik afgedreven van mijn kindertijd-orthodoxie. Maar zijn teksten zijn zo abstract, leerstellig en betogend: ik kon en kan het gewoon niet aan die te gebruiken. Er moet een creatief motortje in mij op gang gebracht worden. Dat gebeurt wel met verzen van zulke uiteenlopende bronnen als Augustinus, de Bijbel en dichters als Rimbaud, Rilke en Gezelle.’