Over de mens als passiewezen: de filosofie van de emoties en de ‘affective turn’ in de menswetenschappen

Het is nauwelijks meer voor te stellen dat de filosofie zich tot in het nabije verleden bijna uitsluitend bezighield met metafysische en epistemologische vraagstukken en de sensuele en lichamelijke aspecten van kennis verwaarloosde. Dat is intussen flink veranderd. In dit blog wijs ik weer graag op de gratis beschikbaarheid van een gedegen boekwerk.

In oktober 2010 werd in München een driedaagse conferentie (Tagung) gehouden over: Passions and the Limits of Pure Inquiry II: The Seventeenth Century. De eerste dag was gewijd aan Descartes, op de tweede stond - Exploring Spinoza’s theory of the affects – Spinoza centraal [cf. blog].

Toen het boek n.a.v. deze conferentie verscheen, maakte ik op 17-07-2012 een blog waarin ik meedeelde dat uitkwam:

Sabrina Ebbersmeyer (Ed.): Emotional Minds. The Passions and the Limits of Pure Inquiry in Early Modern Philosophy. De Gruyter, 13.07.2012 - isbn 978-3-11-026090-8 - € 99,95

De uitgever schreef: “The thoroughly contemporary question of the relationship between emotion and reason was debated with such complexity by the philosophers of the 17th century that their concepts remain a source of inspiration for today's research about the emotionality of the mind. The analyses of the works of Descartes, Spinoza, Leibniz, and many other thinkers collected in this volume offer new insights into the diversity and significance of philosophical reflections about emotions during the early modern era. A focus is placed on affective components in learning processes and the boundaries between emotions and reason.”

Ik maakte de opmerking dat ik het wel prijzig vond. Maar zie, op 23 februari 2017 is het vrij ter beschikking gesteld - licensed under the Creative Commons etc. Dat geef ik de geïnteresseerde hier graag even door [cf.].

Uit de inleiding van Sabrina Ebbersmeyer citeer ik het gedeelte over Spinoza dat ons in dit blog vooral interesseert:

“The second section of the volume is devoted entirely to the philosophy of Spinoza, and in particular to his theory of the affects. Taking up some fundamental Cartesian assumptions, while simultaneously criticising Descartes’ theory of the passions, Spinoza developed his own complex and to some extend strikingly modern theory of the affects, which still requires elucidation today. Starting from the distinction between harmful and harmless affects in Spinoza, Susan James examines the role of individual and collective affects in learning to think philosophically. Lisa Shapiro elucidates the complex and  fundamental relation of imagination and the affects in Spinoza’s thought. Denis Kambouchner focusses on the affect ‘abjection’ and analyses its meaning, which has so far received only sparse scholarly attention, demonstrating its problematic relation to the conatus and indicating its political and metaphysical implications. Taking up the idea of philosophy as a kind of therapy Ursula Renz investigates this idea and its cognitive prerequisites in the writings of both Spinoza and Shaftesbury."