Alain Badiou’s #Spinoza [1]

Enige jaren terug ben ik al eens bezig geweest met mij te oriënteren over wat Alain Badiou zoal over Spinoza schreef, want ik vond dat dit blog daaraan toch zeker aandacht moest besteden. Het resultaat van mijn ‘research’ ben ik om een of andere duistere reden kwijt geraakt. In het blog van 26 augustus 2018 verwees ik naar enige teksten van Terence Blake over Badiou, maar ik wilde méér en onlangs heb ik die draad weer opgepakt. Voor algemene informatie over Badiou verwijs ik naar b.v. Wikipedia [en hieronder nog naar een paar bronnen]. Hier gaat het me om wat hij over Spinoza schreef. Voor zover ik kon nagaan heeft hij drie wat relatief grotere beschouwingen aan Spinoza gewijd. Ik ga die in de vertaling in het Engels hier brengen in de volgorde waarin ze ontstonden. Daarna breng ik in een blog een aantal artikelen en hoofdstukken die aan Badiou & Spinoza zijn gewijd. Ik ga voorbij aan Badiou’s vergaande kritiek op Deleuze, zoals die in een apart werk verscheen, waarin uiteraard ook Spinoza voorkomt: Aain Badiou, Deleuze: la clameur de l'être [1997; Deleuze: The Clamor of Being [1999]

Alain Badiou in 2009 © Baltel- Sipa

Eerst dus Badiou zelf. Alain Badiou (1937) is een politiek geëngageerde Franse filosoof - een uiterst linkse denker, met marxistische wortels. Hij ontving zijn opleiding aan de École normale supérieure in Parijs, waar hij leerling was van Louis Althusser. Hij doceerde aan prestigieuze universiteiten in Parijs en schreef meer dan twintig – vooral filosofische - boeken, waaronder ook wiskundige teksten, romans en toneelstukken. Een belangrijke episode in zijn leven waren de studentenopstanden van mei ’68. Mei ’68 was, in Badiou’s woorden, een événement: een historisch moment, dat een mogelijkheid tot verandering met zich mee droeg. En dat is volgens Badiou precies waar ethiek om draait: niet om het tegengaan van geweld of het beschermen van burgers, maar om het aandragen van een positieve belofte, die mensen de steun geeft om zich in te zetten voor emancipatoire projecten. L’être et l’événement (Zijn en evenement) uit 1988 wordt als zijn belangrijkste werk beschouwd. Hij ontwikkelde zich tot groot criticus van de postmoderne, kapitalistische samenleving. [Cf. Filosofie.nl – cf. ook Interview van 27 juli 2019  in NRC-H.: Filosoof Alain Badiou: ‘Zoek een weg die de wereld verandert’ – cf. Trouw 6 februari 2019 – cf. Nexis. ]

[1] In 1988 verscheen, zoals genoemd, zijn L'Être et l’Événement. Daarin had hij als tiende “meditatie:” Spinoza. Dit werk werd vertaald als Badiou, Being and Event, met daarin “Meditation Ten: Spinoza.” Deze tekst breng ik in het eerstvolgende blog.

[2] In 1998 verscheen van hem Court traité d’ontologie transitoire; dat bevatte het hoofdstuk “L'ontologie fermee de Spinoza” [Paris: Seuil, 1998, pp. 73-93]. Dit hoofdstuk verscheen als “Spinoza's Closed Ontology” in vertaling in Alain Badiou, Theoretical Writings. Deze tekst breng ik in het daarop volgende blog.

[3] In Dimitris Vardoulakis (ed.) Spinoza Now [Minneapolis/London: University of Minisota Press, 2011], Chapter 2 Alain Badiou, “What Is a Proof in Spinoza’s Ethics,” p. 39-49. Ik heb niet kunnen vinden waar dit artikel eerder in het Frans verscheen, dus ik neem aan dat Badiou het speciaal voor dit boek heeft geschreven].