Kierkegaard & Spinoza – een kort literatuuroverzicht [1]

De naam van S.A. Kierkegaard kwam best vaak langs op de vorige versie van dit blog (zoals deze link desgewenst laat zien), maar van een apart blog over deze 19e eeuwse filosoof kwam het nog niet. Toen ik jaren geleden het boekje las van Etienne Kuypers (red.), Sporen van Spinoza [Garant, 1993 – books.google], viel me op dat de auteur in het hoofdstuk van zijn hand, “Filosoferen als Ethische bezinning. Een confrontatie tussen Spinoza en Wittgenstein in epistemologisch opzicht” in een voetnoot[#21] heel veel informatie over Kierkegaard’s lezing van Spinoza bracht. Sindsdien had ik het ‘plan’ ooit daarover een blog te maken maar het was kennelijk geen echt plan – want er kwam niets van. De reactie die Ed plaatste op dit blog van gisteren, werd aanleiding voor me om nu toch eens dit blog over Kierkegaard & Spinoza te maken. Ik volsta met in een volgend blog een kroniek te brengen van tamelijk recente literatuur. Maar begin in dit blog met het binnenhalen van die uitgebreide voetnoot van Etienne Kuypers [hier diens website].

[Het was de opzet hier de betreffende tekst binnen te halen, maar zo werkt books.google kennelijk niet meer.  U kunt de tekst alleen nog bij Google  zelflezen, wanneer u op onderstaande link klikt. Embedden is er niet meer bij... Het gaat dus om eindnoot 21]

Dit boek lezen

Søren Kierkegaard (1813-1855) naar een tekening die H.P. Hansen (1829-1899) als xylograaf of houtgraveur omstreeks 1853-1855 maakte en die werd uitgegeven door uitgeverij Stenders
[van The Royal Library, National Collections Department, Denmark, Prints and Photographs - Flickr]


 

Jonathan Israel: The Radical Enlightenment & Jewish Emancipation - Stroum Lectures 2017

Stroum Lectures 2017, die op 21 en 23 mei 2017 gegeven werden door Jonathan Israel [cf. dit blog van 23-12-2016], zijn op 20 juli op YouTube gezet [cf.]. ik haal ze hier binnen.

[I] Jonathan Israel on Spinoza as a Revolutionary [52:19]
This lecture was presented on May 21, 2017 as part of the annual Stroum Lecture series hosted by the Stroum Center for Jewish Studies at the University of Washington, part of the Henry M. Jackson School of International Studies.
In the first lecture, Jonathan Israel outlines Spinoza’s key writings in favor of democracy and democratic republicanism – and against restrictive religious and state institutions – and explains how these writings were received by Spinoza’s contemporaries.

[II] Jonathan Israel -The Radical Enlightenment & Jewish Emancipation [1:05:14]
In the second lecture,  presented on May 23, 2017, Prof. Israel surveys some of the thinkers that took up Spinoza’s ideas and formed the “Radical Enlightenment” movement that pushed for universal rights and dignity for Jews and other marginalized groups.

Els van Swol besprak Kees Schuyt's boek

Op 27 juli, de dag waarop we ons Spinoza's ban herinneren, bracht Els van Swol op haar blog haar bespreking van het boek van


Kees Schuyt: Spinoza en de vreugde van het inzicht [Uitgeverij Balans, Amsterdam (2017), ISBN 978 94 600 34060, € 34,95]

Uiteraard heb ik die gelezen, zodra die mij onder ogen kwam (dat was vandaag via #Spinoza Now).
Ik had graag redenen gevonden bij haar gevonden om eindelijk ook het boek van Kees Schuyt te gaan lezen. Het tegendeel is echter het geval, niet alleen vanwege kritische opmerkingen die zij maakt, maar juist vanwege haar bijval, als in deze alinea:

Gelukkig neemt Schuyt mijns inziens afstand van de opvatting dat Spinoza een determinist was in de huidige betekenis van het woord en de vrije wil geheel ontkende. Zelfs dat hij het beter zou hebben geweten dan huidige hersenwetenschappers als Swaab met zijn boek De vrije wil bestaat niet. Of, zoals Schuyt het zelf verwoordt: ‘Mensen [hebben] de mogelijkheid tot een bepáálde mate van vrijheid, vrijheid als zelfbepaling, specifiek verbonden met de richtlijnen van rede en redelijkheid, leren inzien en daarnaar proberen te leven.’ Dit geldt volgens Schuyt alleen voor mensen, want noodzakelijk leven volgens de eigen natuur gaat alleen op voor God/Natuur (brief aan Schuller, oktober 1674).
 Schuyt geeft terecht aan dat Spinoza’s idee van het zogenaamde parallellisme tussen stof en geest (liever: de twee gelijktijdig rollende kanten van een muntstuk) in de neurologie en neurofilosofie inmiddels achterhaald zijn beschouwd

Ik laat het boek nog steeds aan mij voorbijgaan. Ja, Spinoza  ontkende de vrije wil geheel. 'Vrijheid' is bij Spinoza: onbelemmerd in staat zijn  te doen, waartoe je uit jezelf ("du muβt") genoopt bent. En dat is bij ons mensen nooit voor 100% het geval - we komen niet onder beïnvloedingen vanuit de omgeving uit.
                                                                  ___________________

In plaats daarvan stel ik voor op naar J.S. Bach's Das Wohltemperierte Klavier I (BWV 846-869) te luisteren, gespeeld door Kimiko Ishizaka, piano. U bent dan 1 uur en 50 minuten onderweg...
Ook hierop kom ik door een link die  #Spinoza Now vandaag brengt, naar een al in dec. 2016 geschreven blog van Hendrik Slegtenhorst, "Spinoza, Bach, and Democracy," waarin hij schrijft over Daniel Barenboim's fascinatie voor zowel Spinoza als Bach. "As one listens to the opening prelude of the first Book of Bach’s Well-Tempered Clavier, there is an palpable sense, physically and mentally felt, of encounter. But when one begins to understand that that opening C major prelude is the doorway to the 47 preludes and fugues that follow, it becomes not a moment of sound but a constant of awareness. Moreover, in time it becomes clear that the prelude foreshadows the subject of the fugue, and that the nature of fugue goes beyond technical construction to the condition of question and answer."

Heinrich Friedrich Diez (1751 - 1817) schreef “Benedikt von Spinoza nach Leben und Lehren”

In 2017 wordt de 200^e sterfdag van Heinrich Friedrich Diez herdacht met een symposium op 7 en 8 september „Heinrich Friedrich von Diez (1751-1817) – Diplomat, Orientalist und Sammler“ door de Staatsbibliothek zu Berlin, die de grote boekenverzameling [“17.000 Druckschriften und mehr als 850 orientalischen und abendländischen Handschriften”] verwierf van deze “ sehr gelehrter und streitbarer Kenner der Sprachen und Kulturen des Vorderen Orients sowie ein leidenschaftlicher Sammler von Büchern und Handschriften.” [Cf.] Daar lezen we verder:

Als junger Mann engagierte sich Diez als Freimaurer und veröffentlichte einige Texte zu gesellschaftspolitischen Themen, die ihn als einen typischen Vertreter des Sturm und Drang erscheinen lassen. Zwischen 1784 und 1790 war er preußischer Gesandter an der Hohen Pforte in Konstantinopel. In dieser Zeit intensivierte er seine orientalischen Sprachstudien und wurde zu einem seiner Kenntnisse wegen hochgeschätzten Orientkenner- und liebhaber. Nach seiner frühzeitigen Demission ließ er sich in der Nähe Berlins nieder und widmete sich fortan dem Studium seiner Handschriften, die er aus der Türkei mitgebracht hatte. Diez machte die deutsche Leserschaft bekannt mit Werken wie dem türkischen Epos von Dede Korkut und dem Qābūsnāma, einem persischen Prinzenspiegel. In seinen Denkwürdigkeiten von Asien, publiziert 1811 und 1815 behandelte er zahlreiche geographische, ethnographische, sprachwissenschaftliche und literarische Themen auf der Grundlage seiner Handschriftenstudien. Bekannt ist sein Einfluss auf Goethes West-östlichen Divan ebenso wie sein heftiger Disput mit Joseph von Hammer-Purgstall. In seinen letzten Lebensjahren wurde Diez ein tiefgläubiger Christ. Er starb 1817 während seiner Arbeit an einer osmanischen Bibelausgabe.

Boek over de verhouding tussen joden en niet-joden

David J. Wertheim, van wie eerder zijn proefschrift verscheen, Salvation through Spinoza, A Study of Jewish Culture in Weimar Germany [Leiden: Brill, 2011 – cf. blog van 29 nov. 2011] redigeerde de volgende bundel die dit jaar uitkwam:

David J. Wertheim (Ed.), The Jew as Legitimation: Jewish-Gentile Relations Beyond Antisemitism and Philosemitism. [Palgrave/Mcmillan] Springer, 2017 – books.google
In de door David Wertheim geüploade Table of Contents HTML PDF zitten fouten, cf. de inhoudsopgave bij Amazon .

 

 [Blurb] This book traces the historical phenomenon of “the Jew as Legitimation.” Contributors discuss how Jews have been used, through time, to validate non-Jewish beliefs. The volume dissects the dilemmas and challenges this pattern has presented to Jews.

Throughout history, Jews and Judaism have served to legitimize the beliefs of Gentiles. Jews functioned as Augustine’s witnesses to the truth of Christianity, as Christian Kabbalist’s source for Protestant truths, as an argument for the enlightened claim for tolerance, as the focus of modern Christian Zionist reverence, and as a weapon of contemporary right wing populism against fears of Islamization.

This volume challenges understandings of Jewish-Gentile relations, offering a counter-perspective to discourses of antisemitism and philosemitism.

Een groot bericht over de Spinozaherdenking in Den Haag op 22 februari 1877

Vanochtend had ik, n.a.v. een stukje van Ewoud Sanders in de NRC, een blog met een "Klein berichtje over de Spinozaherdenking in Den Haag op 22 februari 1877."  Bij het zoeken naar het krantenstukje waaruit Sanders citeerde, kwam ik ook een veel uitgebreider verslag van die viering tegen in de Delftsche courant van 23-02-1877. Daar dit, m.n. door uitgebreid in te gaan op hetgeen de hoofdspreker, de Fransman Ernest Renan zei, een heel eigen indruk van die gebeurtenissen geeft, breng ik die tekst hieronder. [Foto van Renan uit 1870 van hier]

Spinoza in "Interpretation: A Journal of Political Philosophy"

Interpretation: A Journal of Political Philosophy is een e-tijdschrift dat drie keer per jaar uitkomt, waarvan het PDF gratis en vrij gedownload kan worden. Als service aan de bezoekers van dit blog heb ik een overzichtje gemaakt van artikelen over Spinoza in de laatste jaargangen. Misschien zit er een artikel bij waar u uw voordeel mee kunt doen.

Het eerste artikel, van Jeremy Bell, “Spinoza’s Subversive Textbook,” is een interessant artikel over de PPC en het voorwoord van Lodewijk Meijer, het verschil tussen analytisch en synthetisch exposé en de vraag hoeveel van Spinoza zelf in de PPC verwerkt is: een materie waaraan we op dit blog enige jaren terug (in 2015) ter voorbereiding van de voorjaarscursus van de VHS over de PPC veel aandacht hebben besteed.

Klein berichtje over de Spinozaherdenking in Den Haag op 22 februari 1877

Onder de titel Zomerwoordhoek geeft Ewoud Sanders in de NRC toptiens van taalfenomenen. Gisteren, 27 juli 2017, vergeetwoorden.

Daarin had hij als #8 Rouwfloers met de volgende tekst:

“In 1877 werd in Den Haag het eerste standbeeld van de filosoof Baruch Spinoza (1632-1677) onthuld. Daarbij werden twee portretten van hem meegedragen, beide „met rouwfloers omhuld”, zo meldde de Arnhemsche Courant indertijd. Het woord rouwfloers is vrijwel in de vergetelheid geraakt, tegenwoordig zegt men meestal rouwsluier.” [Cf.]

Opmerkingen:

Het Haagse standbeeld van Spinoza werd niet in 1877, maar in 1880 onthuld. In 1877 werd een herdenkingsbijeenkomst gehouden waarbij de Fransman dr. Ernest Renan een rede uitsprak. In die periode was een comité druk bezig gelden in te zamelen en via een prijsvraag kunstenaars een beeld van Spinoza te laten ontwerpen.

Spinoza-literatuur van dr. Willem Meijer

In het blog van 14-01-2015, had ik "Teksten van en over Willem Meijer bijeengebracht."
In  archive.org is te vinden het eerste deel van de Biblitheca Spinozana, getiteld Spinozana 1897 - 1922, bevattende uittreksels uit de jaarverslagen etc.

               

"Aan dr. W. Meijer wordt ter gelegenheld van diens 80sten verjaardag als een blijk van hoogachting en hulde dit werk aangeboden door zijne vrienden."

Aan het Levensbericht, opgesteld door W.G. van der Tak, is de volgende voetnoot toegevoegd:

“2 Mede is bijgevoegd eene door den Heer E. E. Eckstein samengestelde lijst van Dr. Meijers geschriften, alsook diens Brevis Commentatio.“

Welnu, hierna beng ik de pagina's uit die bibliografie voor zover deze betrekking hebben op Spinoza.

Robert J. McShea (1917–1997) schreef de “The Political Philosophy of Spinoza”

Professor of Political Science, Emeritus, at Boston University, wrote Morality and Human Nature: A New Route to Ethical Theory, and The Political Philosophy of Spinoza.

Dat was de hele en.wiki over hem. Iets meer over hem is te vinden in een rouwadvertentie in de New York Times: “McSHEA-Robert J. Died November 25, 1997. Professor emeritus, Boston University. Survived by his wife of more than 49 years, Naomi S. of Brookline, MA, his daughter Sarah D. of New York, NY, his son Daniel W., daughter-in-law Diane Ritchie and granddaughter Hannah Leah, of Durham, NC, and sisters Marie Dewey and Dorothy Backer. Born November 19, 1917, graduated from Queens College and, with Naomi, ran a chicken farm for 16 years. Earned a Ph.D. in political theory from Columbia University *) and taught at Boston University from 1967 to 1988. Authored many articles on political philosophy and The Political Philosophy of Spinoza (1968) and Morality and Human Nature (1990). Memorial gathering will be held at Marsh Chapel, Boston University, December 13, 1997, at 1:00 P.M.” [Paid Notice DEC. 7, 1997 in The New York Time]
*) Er staat daar niet bij dat die "Thesis--Columbia University, 1966" de The Political Philosophy of Spinoza was [cf.].

Vandaag 361 jaar geleden werd Spinoza in de ban gedaan

[Irritant! De datum- en tijdsaanduiding van [Google's] Blogspot is niet in orde. Dit bericht is echt ingegeven op donderdag 27 juli 2016 omstreeks 09:00 uur]

27 juli 1656 is een mijlpaaldatum in de biografie van Spinoza: op deze dag werd namens het bestuur van de Sefardische gemeente van Amsterdam de cherem, of ban, over Spinoza uitgesproken.
Ik heb daaraan op dit Spinozablog elk jaar herinnerd. Toen ik nog deel kon nemen aan de zomercursussen in Barchem van de Ver. Het Spinozahuis, was ik degene die ofwel mondeling of door een mededeling op een flip-over aan deze gebeurtenis herinnerde. Ik ben benieuwd of, nu ik niet meer aan die zomerbijeenkomsten deel kan nemen, iemand anders die 'taak' op zich genomen heeft. Want ik vind dat waar spinozisten of mensen die over Spinoza willen leren, bijeen zijn, de datum van deze belangrijke gebeurtenis gememoreerd moet worden. Dat hoeft verder niet met enig ritueel gepaard te gaan. Voor de een zal het een droeve herinnering zijn, voor de ander was het a.h.w. het beste dat Spinoza kon overkomen. Het is zelfs niet zeker of de ban hem alleen maar overkwam of dat hij zelf op zijn beurt de Sefardisch-joodse gemeente de rug toekeerde. In ieder geval kwam hij mede zo aan de voor hem zo belangrijke libertas philosophandi - vrijheid om te filosoferen.


                    
tekst van de banvloek in het Portugees in het archief Portugees-Israëlitische Gemeente, Amsterdam.
[Spinoza-illustratie van corriera.it van gisteren]

Hoe Spinoza hemelsbreed verschilt van Leibniz w.b. “kwaad in de wereld”…

… een probleem dat voor Spinoza dus in ’t geheel niet bestaat.

Twee voorafgaande blogs, die van vandaag, 22 juli 2017 over “Spinoza over goed en kwaad” en die van gisteren, 23 juli 2017 over “Spinoza over internationaal recht”, worden enigszins met elkaar in verband worden gebracht, via een duidelijke tekst (waarin ook Susan Neiman weer even voorbij komt) uit het volgende werk van:

Renée Jeffery, Evil and International Relations: Human Suffering in an Age of Terror. [Palgrave] Springer, 2007 – books,google

[Verwijzingen laat ik achterwege - daarvoor verwijs ik naar het boek]

Spinoza's Rijnsburgse huis met boom

"In het midden van de tuin [de Hof van Eden] stonden de levensboom en de boom van kennis van goed en kwaad." (Genesis 2:9, NBV2004). Bij Spinoza's huis in Rijnsburg stond een gewone, natuurlijke boom...

Spinoza over goed en kwaad

           

In 2002 verscheen Susan Neiman’s indrukwekkende Evil in Modern Thought. An Alternative History of Philosophy. Het werd in het Nederlands vertaald als Het kwaad denken. Een andere geschiedenis van de filosofie (2004). In november 2014 ontving zij de Spinozalens [cf. blog] waarna het boek in 2015 een revised edition kreeg. Uitgebreid beschrijft ze de theodicee van Leibniz en ook Kant komt in haar overzicht uitvoerig aan bod, maar ook hoe Spinoza over kwaad dacht kwam - zij het wel heel kort - aan de orde.
 
Wellicht door dat werk geïnspireerd verscheen bij Routledge een vijfdelige reeks The History of Evil [cf.]. Eind van dit jaar of begin volgend jaar gaat als laatste deel in die reeks verschijnen:

Tom Angier, Chad Meister, Charles Taliaferro (Eds.), The History of Evil in the Early Modern Age - 1450–1700. Routledge, 2018 [nog geen cover]

Daarin zal hoofdstuk 15, van de hand van Eugene Marshall, gaan over “Baruch Spinoza on Evil.” Marshall geeft het concept op zijn site al ter inzage – cf. PDF.

Baruch Spinoza, Ética [Nuevo]

Spinoza over internationaal recht

Graag wijs ik n.a.v. een tweet van Leon Kuunders vandaag, op het hoofdstuk van Tilman Altwicker, "The International Legal Argument in Spinoza" Chapter 9 in
Stefan Kadelbach, Thomas Kleinlein, David Roth-Isigkeit (Eds.), System, Order, and International Law. The Early History of International Legal Thought from Machiavelli to Hegel. Oxford University Press, 2017 [13 April 2017] -£80.00
Dit aan Spinoza gewijde hoofdstuk is (op één blz. na) in z'n geheel te lezen bij books.google

Het Abstract ontleen ik aan de tweet waarnaar Leon verwees:
In this paper, it is argued that Spinoza is far from being a ‘denier’ of international law. Instead, it is shown that Spinoza offers a nuanced argument for why states are compelled to cooperate with one another in the form of international law.
The argument is developed as follows: Part II outlines Spinoza’s realist starting point which can be called the ‘international state of nature’. Part III reconstructs – drawing on his ethical and ontological theory outlined in the Ethica Ordine Geometrico Demonstrata (Ethics, E) and in the Tractatus Theologico-Politicus (Theological-Political Treatise, TTP) – Spinoza’s international legal argument, i.e. the conditions that must be fulfilled for international law to exist. Part IV condenses and generalizes Spinoza’s international legal argument in the form of three analytical concepts (normativity of international law, being a State sui iuris and the concept of international cooperation). Part V concludes by outlining Spinoza’s lasting contribution to the theory of international relations and law.

Spinozana antiquariana

Spinoza = handel

Vorig jaar, op 16 maart 2016, werd een exemplaar van de eerste editie van de Opera Posthuma [Amsterdam, 1677], dat samengebonden was met een exemplaar van Frans Kuyper's Arcana atheismi revelata, philosophice et paradoxe refutata examine Tractatus Theologico-Politici (Rotterdam, 1676) op een veiling verkocht voor 5,412 $ [Cf.]
Inmiddels wordt het aangeboden voor US$ 13,950 [Cf. en cf.], terwijl de antiquair die er meer dan het dubbele voor vraagt niet eens goed gekeken heeft naar wat hij aanbiedt, want hij heeft het over "First Edition. Frans Kuyper's scarce refutation of Spinoza's "Tractatus Politicus"," terwijl dat werk nog moest verschijnen - het ging Arcana atheismi revelata [Geheimen van het atheïsme onthuld] om een bestrijding van de TTP. [En die zat niet in de Opera Posthuma].
 

Door deze merkwaardige "aanbieding" ontdekte ik het antiquariaat waarnaar ik in het vorige blog verwees en die me heel wat serieuzer overkomt.

Indrukwekkende hoeveelheid Spinozana bij Antiquariaat Matthys de Jongh

Antiquariaat Matthys de Jongh heeft sinds kort een uitgebreide internetpagina met "A collection of books by Spinoza and on his life and work, books that influenced him and books showing the influence of his philosophy on later authors. The first part includes Spinoza's own works, in seventeenth, eighteenth and nineteenth editions. It is chronologically arranged, starting with the original edition of his first book on Descartes, the only book published with his full name on the title.

 Spinoza's works 1-31
 His life and work, by friends and opponents    32-305
 A small reconstruction of his library 306-324
                                            Cf. Antiquariaat Matthys de Jongh:

Toegevoegd 29 aug 2017: een merkwaardige pagina van Maison d'Être Bookstore met boeken van en over Spinoza - met een afbeelding "BaruchSpinoza-oilportraitwithbeard" die niets met Spinoza van doen heeft.

Thrown Stone Theatre Company - genoemd naar Spinoza's allegorie in Brief 58

De Thrown Stone Theatre Company, een nieuw theater in Ridgefield  dat zich ten Noorden van New York City, in Connecticut bevindt,  ontleent zijn naam aan Spinoza's beschouwing over vrijheid en noodzakelijkheid in de brief aan Schuller van oktober 1674  [brief 58] waarin hij met het gedachtenexperiment komt over de weggeworpen steen die, als hij bewustzijn had, zou menen zelf vrij te bewegen.
De Thrown Stone Theatre Company legt het uitvoerig uit op zijn website:

Milk van Ross Dunsmore was 't debuut van de Thrown Stone Theatre Company, maar ook voor de VS. Het is verlengd tot 5 augustus 2017. [Cf. bekendmaking, tweet en review]

Ton Simons' ‘Het Paleis om Vier uur in de Morgen / Spinoza variaties’ (1987)

Tijdens het Holland Festival op 3 juni 1987 was de première van

‘Het Paleis om Vier uur in de Morgen / Spinoza variaties’
 

van de Nederlandse danser/choreograaf Ton Simons.
 
"Dit ballet, dat de tegenstelling tussen het apollinische en het dionysische tot thema heeft, wordt gedanst door 11 dansers op muziek van de New Yorkse band ‘The Ordinaires’. Deze groep heeft in Amerika van zich doen spreken door de onconventionele manier waarop zij klassieke, jazz, funk en pop-elementen in hun muziek integreren.
Ton Simons over zijn choreografie: ‘Ik raakte geïnteresseerd in de romantiek van het decadente en excessieve en ik wilde een choreografie maken waarin deze aspecten van onze hedendaagse cultuur werden uitvergroot. Toen begon ik Spinoza te lezen. De briljante verwoording en beschouwelijkheid die zijn werk uitstraalt, vormen een regelrecht contrast met de roekeloze uitbundigheid die ik in gedachte had. Dit contrast werd tot deel van mijn uitgangspunt voor de choreografie." [Info van Holland Festival].

Benkei op de rug van een opspringende karper

Van de leden van de Spinoza Kring Limburg, waarvan ik me nog altijd een beetje lid voel, hoewel ik niet meer in staat ben de bijeenkomsten bij te wonen, ontving ik deze week een schitterende kaart met deze porseleinen vaas in de vorm van een opspringende karper waarop een zittende man, door onbekende kunstenaar vervaardigd in Arita (Japan) tussen 1650 - 1750. Door Ottema-Kingma Stichting in bruikleen gegeven aan Keramiekmuseum Princessehof. [Cf.]

De op de rug van de karper zittende man zou Benkei voorstellen, in de Japanse mythologie de metgezel van de held Yoshitsune [cf. wiki].
Op de kaart hadden de aanwezigen hun groeten en wensen geformuleerd. Als dank herinner ik met dit blog graag hieraan en breng ik de kaart terug op internet.

Lees Michael leBuffe, "Theories about Consciousness in Spinoza's Ethics" bij Yumpu

Het artikel van
Michael leBuffe, "Theories about Consciousness in Spinoza's Ethics." [In: Philosophical Review 2010   Volume 119,  Number 4:  531-563] laat zich lezen bij Yumpu.org. Het is een doorwrocht, fundamenteel en gezaghebbend artikel - zoals onlangs ook nog eens bleek [cf. blog] uit

Oberto Marrama, "Consciousness, ideas of ideas and animation in Spinoza’s Ethics." [In: British Journal for the History of Philosophy, Volume 25, 2017 -  Issue 3: Mental Powers in Early Modern Philosophy. Guest Editors: Federico Boccaccini and Anna Marmodoro - cf tandfonline en eveneens het  PDF bij RUG]

Ik haal als service naar bezoekers het artikel van leBuffe hier naar binnen.

Voortdurende studie naar Spinoza's Bijbelkritiek

Als ik vele van mijn blogs overzie, lijkt het alsof ik mij regelmatig enigszins verbaas dat er nog zoveel gepubliceerd wordt over Spinoza's Bijbelkritiek.

Onlangs nog bracht ik het blog van maandag 17 juli 2017 "Hoe huidige theologen nog steeds bezig zijn met Spinoza's Bijbel- en religiekritiek", waarin ik op een publicatie wees van de Bonner hoogleraar fundamentele theologie René Buchholz: DIE SUBVERSIVE KRAFT DER IMMANENZ.

Nog maar kort daarvoor, in een blog op 17-06-2017, wees ik op de aangekondigde publicatie van
Jetze Touber, Spinoza and Biblical Philology in the Dutch Republic, 1660-1710. Oxford University Press, (Estimated) 30 April 2018 - het resultaat van een studie waarvoor Piet Steenbakkers een NWO-subsidie in de wacht heeft weten te slepen.

The Case of Jeffrey L. Morrow

Als laatste voorbeeld noem ik mijn bericht in een blog van  18-08-2015, "Een hedendaagse bestrijding van de TTP," dat ging over Jeffrey L. Morrow's, "Historical Criticism as Secular Allegorism: The Case of Spinoza." In: Letter & Spirit, Vol 8, 2013 [special: Promise and Fulfillment. The Relationship Between the Old and New Testaments]. De PDF die toen nog aangeboden werd, is inmiddels verdwenen. Maar het PDF is nu op twee plaatsen te vinden: PDF hier en op academia.edu.
Verder is er nog een wat oudere tekst te vinden:
"The Bible in Captivity: Hobbes, Spinoza, and the Politics of Defining Religion," by Jeffrey L. Morrow. Pro Ecclesia Vol. XIX, No. 3 (2010), pp. 285-299. [PDF].

Van hem verscheen vorig jaar
Jeffrey L. Morrow, Three Skeptics and the Bible: La Peyrère, Hobbes, Spinoza, and the Reception of Modern Biblical Criticism. Pickwick Publications (January 19, 2016) - books.google

Blurb: Biblical scholars by and large remain unaware of the history of their own discipline. This present volume seeks to remedy that situation by exploring the early history of modern biblical criticism in the seventeenth century prior to the time of the Enlightenment when the birth of modern biblical criticism is usually dated. After surveying the earlier medieval origins of modern biblical criticism, the essays in this book focus on the more skeptical works of Isaac La Peyrère, Thomas Hobbes, and Baruch Spinoza, whose biblical interpretation laid the foundation for what would emerge in the eighteenth and nineteenth centuries as modern biblical criticism.

Nieuw boek op komst van A. Kiarina Kordela

Gezien discussies die ik af en toe met Ed heb, meld ik hem (en anderen) graag dat Ferdie Fluitsma mij tipte dat op 15 Dec 2017 gaat verschijnen:

A. Kiarina Kordela, Epistemontology in Spinoza-Marx-Freud-Lacan.
The (Bio)Power of Structure. [series: Routledge Innovations in Political Theory]. Londen, Routledge, 2018 - 240 pages [er is nog geen cover, daarom foto van de schrijfster - van haar website]

De uitgever: Using monistic Marxian/Lacanian structuralism as an alternative to dominant models from Plato and Kant to phenomenological accounts, deconstruction, and other contemporary approaches, Kordela expertly argues that Marx’s theory of commodity fetishism is a reformulation of the Spinozian thesis that thought (mind) and things (bodies or extension) are manifestations of one and the same being or substance. Kordela’s link between Spinoza and Marx shows that being consists of two aspects, value and power, the former leading to structuralist thought, the latter becoming the object of contemporary biopower. Epistemontology in Spinoza-Marx-Freud-Lacan intervenes between two dominant lines of thought in the reception of Marx today: on the one hand, an approach that relates Marxian thought to psychoanalysis from a Hegelian/dialectical perspective and, on the other hand, an approach that links Marxism to Spinozian monism, at the total exclusion of psychoanalysis.

[cover later alsnog toegevoegd]

Duitse verzamelbanden over Spinoza’s filosofie

In het verlengde van het blog van 16 juli 2017 'Spinoza's 'Ethics': A Critical Guide begint met de kwestie van de zgn. identiteitsthese", waarin ik nadere informatie gaf over het door Yitzhak Y. Melamed geredigeerde boek Spinoza's ‘Ethics'. A Critical Guide [Cambridge University Press [Series; Cambridge Critical Guides], May 2017], wil ik hier graag even terugblikken op en nadere informatie geven over deze Duitse uitgave van zeventien jaar eerder:

Klaus Hammacher, Irmela Reimers-Tovote & Manfred Walther [Hrsg.], Zur Aktualität der Ethik Spinozas: Medizin/Psychiatrie, Ökonomie, Recht, Religion: Spinoza in der Geschichte der philosophischen Ethik [Schriftenreihe der Spinoza-Gesellschaft, Bd. 7]. Königshausen & Neumann, 2000 – 494 pagina’s -  Amazon – books.google

Kurzinhalt: Spinozas Ethik basiert, anders als die vor allem in Deutschland dominanten Ethik- Konzeptionen, auf einer Affektenlehre. Angesichts der Neubelebung der Theorien der Emotionalität oder Affektivität, auch in zahlreichen Humanwissenschaften, prüfen die hier präsentierten Texte, welchen Ertrag Spinozas Ethik für die Grundlagendiskussion in Medizin/Psychologie, Ökonomie, Recht/Politik und Religion bringt. Auf die Darlegung ethischer Grundfragen in diesen Disziplinen durch Fachwissenschaftler folgen Beiträge, welche, teils in ausdrücklicher Auseinandersetzung mit den fachwissenschaftlichen Ansätzen, den Beitrag einer spinozanisch geprägten Ethik sichtbar zu machen. Vorangestellt sind eine Übersicht über Grundpositionen in der gegenwärtigen Ethik-Diskussion und eine Exposition der affekttheoretischen Begründung der Ethik Spinozas, und den Schluß des Bandes bilden Arbeiten, welche Stellung und Eigentümlichkeit der Ethik Spinozas in der Geschichte der philosophschen Ethik behandeln. [..] Die Herausgeber Klaus Hammacher ist em. Prof. für Philosophie an der Universität Aachen; Manfred Walther ist Prof. für Philosophie in Hannover; Irmela Reimers-Tovote ist akademische Rätin für Erziehungswissenschaft an der Universität Hannover.

5e blog over Robert A. Duff’s Spinoza's Political and Ethical Philosophy

In vervolg op het blog van gisteren, “Tussen humanum appetitum et cupiditatem bestaat geen verschil”, met het zevende hoofdstuk uit Robert A. Duff’s 1903-boek Spinoza's Political and Ethical Philosophy, breng ik, zoals aangekondigd nog een hoofstuk, nl. hfst 15 over de basiswetten van de menselijke natuur, om te laten zien hoe Duff diepgaande studie van Spinoza’s filosofie had gemaakt met het accent op ethiek en politiek, waar we nog steeds vruchtbaar gebruik van kunnen maken. Zoals hij aan de hand van Spinoza uitlegt hoe wij (alle dingen en ook mensen) genoodzaakt zijn te ondergaan en te doen, zoal we ondergaan en doen - alle dingen volgens 'hun eigen' wetten. “The universal striving to be, to do, and to get, is God’s law for human existence. It is written on every man‘s soul. No one can help seeking after God."

Tussen humanum appetitum et cupiditatem bestaat geen verschil

Het slot van de bespreking van James Gibson die ik vijf dagen geleden bracht in mijn 3^e blog over Robert A. Duff, maakte mij nieuwsgierig naar de betreffende tekst. Gibson concludeerde over Spinoza's Political and Ethical Philosophy:

In conclusion, as an illustration of the novelty and illuminating character of some of Mr. Duff's interpretations, I would draw attention to his manner of disposing of a difficulty which has proved a stumbling-block to most of Spinoza's commentators. Having defined cupiditas as appetitus with the consciousness of it, Spinoza proceeds, "Whether a man is conscious of his appetitus or not, the appetitus still remains one and the same."This has, as far as I am aware, been universally held to imply that there is no essential difference between self-conscious human desires and blind propensions. Spinoza's meaning, Mr. Duff contends, is the very opposite of what is supposed. "What Spinoza is contending is not that there is no difference between appetitus in general and human desire, but that there is no difference between a humanum appetitum et cupiditatem." Spinoza's argument is that consciousness is itself part of that essential difference by which man is distinguished from other objects, and that all impulses, whether they are consciously present to the mind or not, are intrinsically different in man from what they are in anything else, and admit of being thought and willed" (p. 79).

Het gaat om de uitleg die Robert A. Duff brengt in het 7^e hoofdstuk van zijn Spinoza's Political and Ethical Philosophy [Glasgow: James Maclehose and Sons, The Macmillan Co., New. York, I903,  p.76- 92 archive.org].

Daar er nog steeds geworsteld wordt met / gezocht wordt naar Spinoza’s opvatting m.b.t. bewustzijn, breng ik graag deze beschouwing nader onder de aandacht. Ook in een volgend blog zal ik nog een hoofdstuk uit zijn boek brengen. Die beide teksten bijeen geven m.i. een beeld over hoe diepgaand Duff zich met Spinoza heeft bezig gehouden en hoe hij in staat was diens leer goed uit te leggen en er soms een verrassend uitzicht op bood. Het lijkt mij ook in deze tjid nog steeds nuttig van zijn boek kennis te nemen.

Hoe Wim Klever Spinoza helemaal de PVV binnenloodst

Deze tweet van Wim Bosma met foto met Wim en Marianne Klever, vandaag geplaatst, had tegen 11:30 uur al 37 retweets. Ik heb hier verder geen woorden voor... - moet het hier alleen even melden.

Hyatt Regency Spinoza Hotel Amsterdam half april 2017 geopend

Foto van de website die alleen spreekt van Hyatt Regency Amsterdam

 

Op  19-12-2014 had ik een blog waarin ik enige kritische kanttekeningen plaatste bij het bericht dat Amsterdam een vijf sterren Spinozahotel zou krijgen. Sindsdien hield ik in dat blog de voortgang enigszins bij. Zonder dat daar veel nieuws aan werd gewijd, zou het Hyatt Regency Spinoza Hotel Amsterdam half april 2017 geopend zijn [cf. en hier een overzicht op architectenweb]. Adres: Sarphatistraat 104, 1018 GV Amsterdam, Netherlands. Ook de website van Aedes spreekt alleen van Hyatt Regency Amsterdam. Maar allerlei leveranciers hadden het over het Hyatt Regency Spinoza Hotel Amsterdam (type maar in Google]. Het is de vraag of die informele naam er nog uit te krijgen is.

Foto van website Aedes. Zie aldaar beschrijving.

Trouw over het Spinozamuseum in Rijnsburg

Leonie Breebaart bracht gisteren in Trouw een verhaal over het Spinozahuisje in Rijnsburg. Intro: Deze zomer brengt Trouw plekken in beeld die veel betekenen in de geloofsovertuiging of levensbeschouwing van mensen. Deel 2: het Spinozahuisje in Rijnsburg. Een viertal foto's van Werry Crone illustreren het verhaal.

In 2017 twee excursies "in de voetsporen van Spinoza"

zondagen: 27 augustus en 24 september 2017 

Excursies:  "in de voetsporen van Spinoza"

 

Het is mogelijk op 1 dag alle woonplaatsen van Spinoza te bezoeken !

 

De gids Jossi Efrat, geboren in de Amsterdamse Spinozastraat, woonde als kind op een paar honderd meter afstand van Spinoza's ouderlijk huis.

Op 27 augustus en 24 september 2017 wordt deze excursies gehouden, waarbij te voet wordt gelopen langs de plaatsen waar Spinoza ook heeft verbleven. De deelnemers krijgen vele 17^e en 18^e eeuwse plaatjes, en men zal zich een voorstelling kunnen maken hoe het er toen uitzag, door deze tekeningen te vergelijken met de gebouwen en het straatbeeld van nu. 

Vervoer is met eigen auto. Op zondagen is parkeren meestal gratis. Wie niet over eigen auto beschikt kan waarschijnlijk gratis meerijden met anderen. Men kan ook alleen met een deel van de excursie meegaan.

Jossi Efrat (li) geeft toelichting op de joodse begraafplaats in Ouderkerk a/d Amstel

Marco Iannucci, De menselijke vrijheid in de Ethica van Spinoza

 

Op 30 juni 2017 werd gepresenteerd - en volgens deze tweet ook nog eens op 1 juli - het boek van

Marco Iannucci, La libertà umana nell’Etica di Spinoza. Orthotes, 2017

Vanwege de fraaie, maar toch niet echt bij de Ethica passende cover dit bericht graag geplaatst.

Hoe huidige theologen nog steeds bezig zijn met Spinoza's Bijbel- en religiekritiek

Voorbije dagen stuitte ik op een aantal documenten van de Bonner hoogleraar fundamentele theologie René Buchholz: een tekst „DIE ABENTEUER DER IMMANENZ“. Themen, Ziele und Kontexte neuzeitlicher Religionskritik (cf.); en een bijbehorende diapresentatie, waarin hij de geschiedenis van de religiekritiek langsloopt en veel aandacht voor de rol van Spinoza heeft (rechts een dia daaruit - cf. onder de titel Spinoza's impact. PPT/PDF, advanced seminar, summer term 2015 Cologne University geüpload naar academia.edu).
 
Toen ik verder zocht ontdekte ik dat hij een in maart 2017 geactualiseerde en naar academia.edu geüploade versie de titel had gegeven DIE SUBVERSIVE KRAFT DER IMMANENZ [Lecture Winter Term 2014/15, Bonn University], waarbij de openings-afbeelding nog eens heel duidelijk de centrale plaats van Spinoza in zijn onderzoek aangeeft.

Rudolf Steiner en Benedictus de Spinoza – een korte kroniek

[1] intro. In 2010 en 2011 had ik blogs over Rudolf Steiner’s behandeling van Spinoza.

• Blog van 20-10-2010: Rudolf Steiner (1861-1925) en... Spinoza?

• Blog van 28-05-2011: Blogs over Rudolf Steiner (1861-1925) over Spinoza
[Foto rechts, Steiner in 1906, van antroposofie.nl]

In dat laatste blog bracht ik een artikel van Alexander Patijn en Bram Teerds naar internet dat oorspronkelijk geplaatst zou worden in Civis mundi dat echter ophield te bestaan: GELIJKGESTEMDEN OF TEGENPOLEN? Een vergelijkende studie over kenleer en metafysica bij Benedictus de Spinoza en Rudolf Steiner werd op 20 oktober 2010 op benedictusdespinoza.nl als PDF gepubliceerd; en (daar benedictusespinoza.nl door voortdurende malwareaanvallen werd getopt) gelukkig ook op de website van Ad van Rijsdam, waar het nog wel te vinden is.

Wat mij toen vooral opviel was dat er nauwelijks iets over dit thema was gepubliceerd. Maar daar kwam spoedig verandering in.

Sir Frederick Pollock's Spinoza His Life and Philosophy

Aan het blog van 14-01-2011, "Sir Frederick Pollock (1845 - 1937) rechtsgeleerde en Spinoza-deskundige", wil ik een feitje toevoegen. Maar dat kan niet meer: het staat definitief gearchiveerd.
Ook al gaat het maar om een klein feitje, het is toch méér dan een "inutilis scientia Spinozana" en daarom breng ik het in een nieuw blog.

In 2011 leek het nog, zoals ik schreef: Zijn Spinoza His Life and Philosophy uit 1880 kreeg in 1899 een 2e editie, welke bij archive.org is gedigitaliseerd.
Dit klopte wel, maar de eerste editie was ook al in 2008 gedigitaliseerd, zo bleek mij nu, cf. archive.org
Daarbij  plaats ik rechts alsnog de cover van die tweede editie.

Spinoza's 'Ethics': A Critical Guide begint met de kwestie van de zgn. identiteitsthese

In het blog van 09-01-2017 kondigde ik aan: In mei zal Spinoza's 'Ethics': A Critical Guide verschijnen.

En intussen ís op 25 mei j.l. verschenen:

Yitzhak Y. Melamed (Ed.), Spinoza's ‘Ethics'. A Critical Guide. Cambridge University Press [Series; Cambridge Critical Guides], May 2017 – books.google Bij amazon kost het $99.99 en bij bookdepository € 86,71. Cover, inhoud en Inleiding op academia.edu

Spinoza’s Ethics, published in 1677, is considered his greatest work and one of history’s most influential philosophical books. This volume brings established scholars together with new voices to engage with the complex system of philosophy Spinoza proposed in his masterpiece. Topics including identity, thought, free will, perfection, and the affects are all addressed, as individual chapters investigate the key themes of the Ethics and combine to offer readers a fresh and thought-provoking view of the work as a whole. Written in a clear and accessible style, this volume sets out cutting-edge research that reflects, challenges, and promotes the most recent scholarly advances in the field of Spinoza studies, tackling old issues and bringing to light new subjects for debate.

Contents

Introduction - Yitzhak Y. Melamed [PDF]

1 The Indiscernibility of Identicals and the Transitivity of Identity in Spinoza’s Logic of the Attributes - Don Garrett [ pdf op BookSC ]

2 Spinoza and Maimonides on Teleology and Anthropocentrism - Warren Zev Harvey [PDF op BookSC ]

3 Two Puzzles about Thought and Identity in Spinoza - John Morrison [PDF ook op BookSC]

4 Spinoza and the Mark of the Mental - Martin Lin [pdf ook op BOOkSC ]

5 The “Physical” Interlude - Alison Peterman [ PDF op BookSC ]

6 The Causes of Our Belief in Free Will: Spinoza on Necessary, “Innate,” yet False Cognition  - Yitzhak Y. Melamed  [PDF ook op Booksc ]

7 Conatus ‘- John Carriero [ PDF OP bOOKSC ]

8 Scientia Intuitiva in the Ethics - Kristin Primus [ PDF op BookSC ]

9 “Causa Conscientiae” in Spinoza’s Ethics - Lia Levy [ PDF op BookSC]

10 Spinoza on the Association of Affects and the Workings of the Human Mind - Lisa Shapiro [ PDF op BookSC ]

11 The Terminology of the Affects in Ethics Parts III through V - Pina Totaro [PDF op BOOKSC ]

12 Moral Realism in Spinoza’s Ethics - Colin Marshall [PDF op BookSC ]

13 Spinoza and the Metaphysics of Perfection - Samuel Newlands [PDF op BookSC ]

14 The Free Man and the Free Market: Ethics, Politics, and Economics in Spinoza’s Ethics IV - Beth Lord [ PDF op BOOKSC]

15 Spinoza and the Power of Reason - Michael LeBuffe [ PDF op BookSC ]

Bibliography [ PDF op BookSC ]

Ethics Index

General Index