Beth Lord over “The Atheist God: Spinoza's Laws of Religion and Politics” - #Spinoza

Luister nog eens naar de heldere lezing die Beth Lord hield op 17 mei 2011 op het Sydney Seminar: "The Atheist God: Spinoza’s Laws of Religion and Politics." Op 12 juni 2011 werd hij uitgezonden door ‘t Australische ABC National in de serie Big Ideas  [cf.]. Zij spreekt ca. 25 minuten; daarna spreekt Dimitris Vardoulakis over "Spinoza’s Empty Law and Political Theology"  [die je zou kunnen overslaan...].
Op 4 juni 2011 had Alan Saunders van het ABC-programma "The Philosopher's Zone" een gesprek met Beth Lord n.a.v. diezelfde lezing. [cf. en cf. ook YouTube - en cf.  blog].
Tot slot verwijs ik naar 't blog van 08-05-2012 dat met de lezing van Beth Lord aardig in overeenstemming is.  

Ook eens een Deens boek over #Spinoza gesignaleerd

Andreas Beck Holm, Benedict Spinoza. Djøf Forlag [Series: Statskundskabens klassikere] jan. 2018, - 139 sider [Deens]

Præsentation af hovedlinjerne i den nederlandske filosof og fritænker Benedict Spinozas (1632-1677) forfatterskab. Med gennemgang af hans politiske tekster med særligt fokus på deres ideer om bl.a. demokrati, ytringsfrihed, ,

Presentatie van de hoofdlijnen van de Nederlandse filosoof en vrijdenker Benedict Spinoza (1632-1677). Met de herziening van zijn politieke teksten, met een bijzondere nadruk op zijn ideeën van Democratie, vrijheid van meningsuiting, godsdienst, macht en recht.

Inhoudsopgave

Redaktionelt forord
Kapitel 1. Indledning
Kapitel 2. Etikken
Kapitel 3. Den Teologisk-politiske Traktat
Kapitel 4. Den Politiske Afhandling
Kapitel 5. Spinoza og politologien
Nøglebegreber
Udvalgte tekster af Spinoza
Bibliografi

Warren Montag’s "Bodies, Masses, Power: Spinoza and His Contemporaries" - #Spinoza

Warren Montag

 

In het verlengde van de blogs over Étienne Balibar, wil ik een kort blog wijden aan Warren Montag en i.h.b. een boek van hem.

“Warren Montag (born March 21, 1952) is a professor of English and Comparative Literature at Occidental College in Los Angeles, California. He is known primarily for his work on twentieth-century French theory, especially Althusser and his circle, as well as his studies of the philosopher Spinoza.” Aldus de opening van de en.wikipedia over hem. Zie hier zijn pagina bij het Occidental College.

 

Ik had al eerder blogs over hem: op 28-09-2013 had ik het blog: “Warren Montag over Louis Althusser (1918 - 1990) en Spinoza” en op 05-02-2017 had ik het blog: "Warren Montag geïnterviewd over Althusser en Spinoza"

Als het gaat om de introductie van Balibar in het Angelsaksische, komt steeds Warren Montag in beeld. Dat vooral ook door het overzicht van de Franse Spinozastudie dat hij in 1998 bracht in de "Preface" tot Etienne Balibar's Spinoza and Politics [Verso, 1998]. Ik heb nu al zo vaak verwezen naar dit voorwoord, dat ik erg goed en helder vind, dat ik het voor dit blog apart als PDF breng. Ik beveel lezing uiteraard zeer aan.

Een jaar vóór Balibar's Spinoza and Politics was verschenen:

 

Warren Montag & Ted Stolze (Eds.) The new Spinoza. University of Minnesota Press, 1997 - een anthologie van vooral Franse teksten over Spinoza - van Gabriel Albiac, Louis Althusser, Etienne Balibar, Gilles Deleuze, Emilia Giancotti, Luce Irigaray, Pierre Macherey, Alexandre Matheron, Pierre-François Moreau, Antonio Negri, André Tosel -  vertaald door Ted Stolze. Cf. books.google cf. het PDF [niet van kopieerbare tekst, maar van jpg-plaatjes]

Naar aanleiding daarvan had ik op 03-01-2011 een blog over het hoofdstuk in dat boek van Gilles Deleuze, « Spinoza and the Three "Ethics" » .
Vervolgens verscheen:

Warren Montag: Bodies, Masses, Power: Spinoza and His Contemporaries. (London / New York: Verso, 1999. Pp. xxi, 136.)  - books,google

Het wordt als een groundbreaking interpretation of Spinoza as materialist” getypeerd. En de uitgeversblurb luidt: “This book seeks to show, against the grain of English language commentary, that Spinoza is neither a Cartesian nor a liberal but precisely the most thoroughgoing materialist in the history of philosophy. The work begins by examining Spinoza’s notion of the materiality of writing, a notion developed through his examination of scripture. It then postulates the three fundamental principles of Spinoza’s philosophy: there can be no liberation of the mind without a liberation of the body, and no liberation of the individual without a collective liberation, and that the written form of these propositions itself possesses a corporeal existence, not as the realization or materialization of a pre-existing mental, spiritual intention, but as a body among other bodies. Ultimately, the book prompts us to consider Spinoza’s philosophy anew, by replacing questions like “Who has read it?” and “Of those, how many of us have understood it?” with “What material effects has it produced, not only on or in minds, but on bodies as well?” and “To what extent has it moved bodies and what has it moved them to?”

Yuval Jobani over hoe contradicties een belangrijke rol spelen bij #Spinoza

“Enfin, misschien hoort u mij ooit nog eens over dit boek,” schreef ik in het blog van 04-10-2016 waarin ik verwees naar de titel en inhoud van Yuval Jobani, The Role of Contradictions in Spinoza's Philosophy. The God-intoxicated Heretic. [Routledge, 2016]

Het boek intrigeerde me en ik liet weten dat ik het graag zou lezen, te duur vond, en het jammer genoeg niet via het 'interbibliothecair leenverkeer' te pakken kon krijgen. Enfin, iemand kopieerde het boek bij de KB en stuurde mij een PDF toe. Jammer genoeg kon ik die niet lezen op mijn tablet. Mijn broer was zo vriendelijk het voor mij te printen, wat hem wel enige tijd kostte. Ik heb – nadat ik ’t nog een tijd voor me uitschoof en andere dingen voor liet gaan- inmiddels het eerste deel gelezen. Begon aanvankelijk met nogal wat weerstand tegen Jobani’s – in mijn ogen te kunstmatige – aanwijzing van contradicties, maar raakte gaandeweg steeds meer geïnteresseerd in zijn aanpak. Zijn opzet is niet om Spinoza van inconsistentie te beschuldigen, maar om zijn ware bedoelingen te achterhalen en te duiden. Daarin is hij in mijn ogen in ieder geval in het eerste deel geslaagd.

Het boek is opgedeeld in drie delen, waarin hij binnen de drie kennissoorten de contradictie in het bij die kennissoort horende godsconcept naloopt. Het eerste deel behandelt dus “the Contradiction in the Concept of God in the First Kind of Knowledge.” In concreto behandelt hij daarin de Tractatus Theologico-Politicus. Het komt sterk overeen met zijn artikel:

Yuval Jobani, “Ethical or Political Religion? On the Contradiction Between Two Models of Amended Religion in Spinoza’s ‘Theological-Political Treatise’.” Hebraic Political Studies, Vol. 3, No. 4 (Fall 2008), pp . 396-415, Het PDF is offline gehaald, maar nog bij webarchive te vinden.

Bernard-Henri Lévy brengt in «The Big Ideas» van The Stone in de NYT #Spinoza

The New York Times heeft in de filosofische serie The Stone, dit jaar een rubriek The Big Questions, « in which authors, artists, philosophers, scientists and entrepreneurs answer the question, “What does it mean to be human today?” »

Daarin verscheen op 22 augustus, vertaald uit het Frans, van Bernard-Henri Lévy: “We Are Not Born Human Our humanity is a process that begins with negation.”

Vandaag brengt de Neue Zürcher Zeitung daarvan weer een Duitse vertaling. Het is wel aardig te zien hoeveel meer woorden ’t Duits nodig heeft dan 't Engels; je kunt ook zeggen dat de Duitse vertaler nogal toelichtend vertaald.

Waarom ik er hier naar verwijs is daar Bernard-Henri Lévy zich – via Hegel – nogal op Spinoza baseert.

Spinoza door HZT - om gek van te worden? Van #Spinoza

Het Zuidelijk Toneel plaatste vandaag deze video: Spinoza #3 in onze filosofenreeks.

"Eindelijk! Nederlands bekendste filosoof, Baruch Spinoza, is aan de beurt. Spinoza leeft en is brandend actueel. Naast zijn bevlogen en rationeel onderbouwde boodschap van vrede, vrijheid en openheid staat een man van vlees en bloed, heen en weer geslingerd tussen eenzaamheid, vrijheid, strijd en verzet. Hij toont dat er géén kloof kan zijn tussen overtuiging en het eigen leven, tussen denken en praktische wijsheid, tussen idealen en politiek realisme."

[ Cf. blog en blog ]

Nogmaals Pēteris Vasks’s Castillo Interior for Violin and Cello [zonder #Spinoza]

Met dank aan Rob van der Hoeden die mij erop attendeerde, zag ik dat op het blog van 16 augustus 2018 een paar dagen geleden de samensteller van het dagelijkse (ma-vrij) NPO-programma Passaggio, Pieter, liet weten dat de musici in de uitzending van de live-opname uit het Montpellier festival van dit jaar, waren: Kristine (viool) en Margarita (cello) Balanas. Deze informatie is nu ook toegevoegd aan dat NPO-programma Passaggio: "Balanas, Kristine [viool] & Balanas, Margarita [cello]."

De zussen Kristine (viool) & Margarita (cello) Balanas speelden in het gratis toegankelijke middagprogramma van de 33e editie van 't "Festival Radio France Occitanie Montpellier" onder meer dit stuk van Pēteris Vasks (1946- ) Castillo Interior for Violin and Cello.

In de toelichting: “Dit meditatieve stuk wordt twee keer onderbroken door snelle en energieke excentrieke passages. Zo zijn zowel de spirituele als de menselijke dimensies vertegenwoordigd.” [Cf.]

Dat was voor mij weer aanleiding om te zoeken of die uitvoering nog ergens te vinden was. En zie, via bovenstaande tweet
kwam ik bij de uitzending van de klassieke zender van Letland in Riga uit, waar ik de opname vandaan kon plukken om in de kop van dit blog te brengen.

Tinneke Beeckman op Human Brainwash Talks over #Spinoza

"Tinneke Beeckman verdiept zich al jaren in de grootste denker die Nederland ooit voortbracht: Spinoza. Hij leert haar niet alleen om te gaan met alledaagse beslommeringen, maar vooral te leven in ware vrijheid." Aldus de inleiding op Human Brainwash Talks dat gisteren van 13:40 - 13:55  op NPO2 werd uitgezonden. Het is hier nog na te beluisteren of te embedden, zoals ik hier doe:




Op 11 augustus 2018 had ik een blog, waarin al een stukje hieruit op YouTube was geplaatst.

Weer een Amerikaanse roman, Confessions of the Fox, met #Spinoza

Met ‘weer’ verwijs ik naar boeken als Rachel Kadish's The Weight of Ink, waarop ik in meerdere blogs opmerkzaam maakte; en aan Martin Skogsbeck’s Spinoza in Love, waarover ik op het oude blog enthousiast schreef. Rebecca Goldstein’s boeken zijn uiteraard van een heel andere orde. Deze zomer verscheen dit boek:

Jordy Rosenberg, Confessions of the Fox. New York: Random House Publishing Group- & Great Britain: Atlantic Books, 2018 - 352 pagina's – books.google

“An unusual and often compelling blend of literary, historical and speculative fiction based around a manuscript found in a university library.”

Een boek met « a surprisingly lengthy subplot involving a copy of Spinoza’s “Ethics” » (The New York Times)

Jack Sheppard en de prostituee Edgeworth Bess waren de meest beruchte dieven in het achttiende-eeuwse Londen. Toch kent niemand hun ware verhaal; daar hun bekentenissen nooit zijn gevonden - tot een geleerde met een gebroken hart, genaamd Dr. Voth een lang verloren manuscript- ontdekt met een seks-tartend exposé over Jack en Bess's avonturen. Het 1724 gedateerde boek toont een Londense onderwereld waar zwervers en boeven botsen met de recent opgerichte politie van de stad, vreemde subculturen gedijen, en onheilspellende bedreigingen een plaag vormen. Jack, een leerling van een transgender timmerman, is het huis van zijn meester ontvlucht om een legendarische gevangenisontsnapper te worden en Bess is ontsnapt aan het leeglopen van de venen om een revolutionair te worden.
Dr. Voth annoteert het manuscript, wanhopig op zoek naar het antwoord op de vraag of Confessions of the Fox een authentieke autobiografie is of een hoax. Naarmate hij dieper in Jack en Bess 'verhaal van onderwereldweerstand en geslachtsverandering wordt getrokken, wordt het duidelijk dat hun lot met elkaar verweven is - en alleen een wonder zal hen allemaal redden.
Bekentenissen van de Vos is zowel een werk van speculatieve historische fictie, een hoog opstijgend liefdesverhaal, een raadselachtig mysterie, een opwindend verhaal van avontuur en spanning, en een ongegeneerde viering van seks en seksualiteit. [Aldus vrij vertaald uit de blurb].

En Spinoza?

Blogs over Badiou’s #Spinoza

Alain Badiou in 2009 © Baltel- Sipa

Terence Blake, een in uit Australië afkomstige, in Frankrijk opgeleide en werkende filosoof, die Paul Feyerabend en Gilles Deleuze als zijn lievelingsfilosofen beschouwt, gaf gisteren op zijn blog AGENT SWARM twee blogs over Badiou's kijk op Spinoza, resp, Deleuze:

BADIOU ON SPINOZA (1): the enigmatic status of « infinity »

BADIOU ON SPINOZA (2): Badiou’s reading of Deleuze’s reading of Spinoza

Eerder, op 18 augustus had hij het blog: ENGLISH SUMMARY OF BADIOU, DELEUZE, AND THE ACCESS TO INFINITIES

Cf. Terence Blake's pagina op academia.edu en bij Twitter.


  

Spinoza-illustratie van Anna Stanford - #Spinoza

Anna Stanford is een in Melbourne, Australië, gevestigde en werkzame kunstenares. Zij maakte een hele reeks cartoons bij uitspraken van allerlei personen, onder wie deze van Spinoza:

© Anna Stanford

Who is Writing the Historical Dictionary of #Spinoza and Spinozism?

In 1993 begon Scarecrow Press - onder hoofdredacteurschap van Jon Woronoff - de reeks Historical Dictionaries of Religions, Philosophies, and Movements. Er verschenen al meer dan 100 delen. Hier een afbeelding van een aantal ervan. [Cf. bij Rowman & Littlefeld]

 

Ruim meer dan vijf jaar geleden *) werd bekend dat er ook zou verschijnen het deel:

Historical Dictionary of Spinoza and Spinozism (Historical Dictionaries of Religions, Philosophies and Movements). Scarecrow Press – 16. januari 2013

De verschijningsdatum was dus ook al bekend en het zou geschreven worden door Piet Steenbakkers, Pierre-François Moreau & Mogens Laerke.

The Historical Dictionary of Spinoza and Spinozism relates the history of Spinoza and Spinozism through a chronology, an introductory essay, a bibliography, and hundreds cross-referenced dictionary entries on significant persons, events, places, organizations. [cf. b.v. amazon, tanum, en bookdepository, de.wikipedia

Zou er nog aan geschreven worden en zal het ooit verschijnen?
______________
*) Of misschien is het plan al meer dan tien jaar oud - ik kon er in een blog van 23-07-2009 al over schrijven.

 

Étienne Balibar en zijn diepgaande #Spinoza-studie [5] nog eens over ‘transindividualiteit’

Etienne Balibar. Foto © AFP Ulf Andersen

Het zal de oplettende bezoeker van dit blog niet zijn ontgaan, dat het me vooral gaat om Balibars toepassing van het begrip ‘transindividualiteit’ op Spinoza. Hij is zo overtuigd ervan dat hij de notie uit Spinoza’s filosofie opdiept, dat hij het soms voorstelt alsof Spinoza zelf het woord ‘transindividualiteit’ gebruikte. In dit blog verwijs ik naar teksten over dat begrip - om te beginnen naar zijn bijdrage

Étienne Balibar, ‘Individualité et transindividualité chez Spinoza’. In: Pierre-François Moreau (dir.), Architectures de la raison: mélanges offerts à Alexandre Matheron. Fontenay/Saint-Cloud: ENS Éditions, 1996, pp. 35–46. – books.google. Hij grijpt er in hoofdlijnen terug op zijn VHS-lezing. 

Voorts ontdekte ik dat er vooral in Italië aandacht aan is besteed. Er zijn twee Italiaanse boeken (en als PDF’s online gebrachte teksten] die zouden maken dat  je er Italiaans om zou gaan leren. Ook al lees ik geen Italiaans – ik breng dit blog toch, want ik weet dat ik mezelf en wie weet misschien iemand anders er een plezier mee doe. Het gaat om:

Is het spinozisme een levensfilosofie? - #Spinoza

Misschien is het antwoord hier te vinden. Ik breng deze titel (en cover plus achterflap), mede ook daar tot mijn verrassing de Duitse Spinoza Bibliografie deze niet heeft.

Jean-Marie Vaysse (éd), Spinoza et les philosophies de la vie. Toulouse: Presses universitaires du Mirail [Kairos: revue de la Faculté de philosophie de l'Université de Toulouse-Le Mirail, Vol. 28], 2006 - 231 pagina’s - books.goole
N.B. dat Jean-Marie Vaysse de redacteur was heb ik van deze pagina van Charles Ramond; je vindt ook "Ouvrage collectif".

Spinoza, vie, immortalité, éternité. In principio erat vita: L'unicité du principe d'être et de connaître selon Maître Eckhart. " Le fantôme de Straton s'est récemment remis à marcher ": les platoniciens de Cambridge et l'hylozoïsme. Spinoza a-t-il réifié l'Absolu?. Changer la vie: Marx et Spinoza. Bergson et Spinoza: la puissance d'agir. Spinoza et Whitehead. Wittgenstein et Spinoza: un dialogue impossible?. Deleuze et Spinoza: questions sur l'univocité de l'être. Communication des inconscients et station hystérique: Spinoza dans L'Anti-Œdipe de Deleuze et Guattari. Puissance d'une vie comme singularité: La place vide de la cause de la modification des contraires.

Étienne Balibar en zijn diepgaande #Spinoza-studie [4]

Ik vervolg de kleine reeks blogs over Balibar met het opnemen van een tekst van hem. Ik kies daarvoor een gedeelte uit zijn Preface in Etienne Balibar, Masses, Classes, Ideas. Studies on Politics and Philosophy Before and After Marx. Transl. James Swenson. New York & London: Routledge, 1994; reprint 2013, te weten uit de pagina’s 10 – 13.

In the first part, called "Dilemmas of Classical Politics: Insurrection vs Constitution," I give readings of three major texts, or groups of texts, of the classical tradition: Spinoza's philosophy (in the Theologico-Political Treatise, the Ethics, and the Political Treatise) inasmuch as it represents the most lucid example we have of a combination of politics and ontology; the 1789 French Declaration of the Rights of Man and the Citizen inasmuch as it founds the potential identity of "man" and "citizen" (or the universal right and access to politics) on a revolutionary principle of "equaliberty"; finally, the enigmatic notion of the "internal (or inner, or interior) border" lying at the core of Fichte's Addresses to the German Nation, which were to become a model for much of the subsequent "nationalist" literature. Thus there is one seventeenth century, one eighteenth century, and one nineteenth century text. But also there is one text in which the "political subject" submitted to discussion is the multitude, one in which it is proclaimed to be the nation made up of free and equal citizens, and one in which it is identified with the people, as a transcendent and incarnate unity.

Étienne Balibar en zijn diepgaande #Spinoza-studie [3]

In het vorige blog verwees ik - na wat biografische informatie - naar webplaatsen waar werk over Balibar is te vinden. In dit blog verwijs ik naar waar werk van hem te vinden is – soms zal ik er iets naders over zeggen. Het gaat dan uiteraard in eerste instantie om

• Etienne Balibar, Spinoza and Politics. [Orig. Spinoza et la politique, PUF, 1985] Translated by Peter Snowdon. London / New York: Verso, 1998, 2008
Balibar geeft er een gedegen samenvattende studie van dit – tot dan - teveel veronachtzaamde deel van Spinoza’s werk. Hij situeert het in de tijd waarin het geconcipieerd werd – de politieke situatie van de Verenigde Provincies der Nederlanden. Vooral behandelt hij het democratieconcept zoals Spinoza het in de TTP ontwikkeld had, de antropologische basis (de menselijke emoties) waarop de politiek berust en zijn theorie over de staat. [cf. dit blog uit 2009]

Deze herziene en uitgebreide Engelse vertaling (het 5^e hoofdstuk was er nog niet in het Franse origineel), met een gedegen voorwoord van Warren Montag, werd door Kevin Von Duuglas-Ittu al jaren geleden op zijn website als PDF gebracht; zie hier Kevins pagina met een korte impressie van Balibars benadering. Door een site “rebels library” is eveneens een PDF geüpload die daar wellicht langer blijft staan.
Zie hier de inhoudsopgave van het boek:

“Portret van een man” van Johan Michaël Schmidt Crans stelt NIET #Spinoza voor

Het Rijksmuseum toont dit schilderijtje (ik breng het hier op ware grootte)

met daaronder dit bijschrift:
Johan Michaël Schmidt Crans, 1840 - 1907 | Portret van een man. Buste, naar rechts, aanziend. Vroeger beschouwd als een portret van de filosoof Baruch de Spinoza (1632-77). Naar een miniatuurportret door een onbekende Hollandse meester ca. 1670 in het Koninklijk Huis Archief (cat. nr. 462). Onderdeel van de collectie portretminiaturen.
h 14.5 cm × w 12 cm

Het RKD meldt:

Johan Michaël Schmidt Crans (1830 - 1907)

schilder, tekenaar, aquarellist, etser, lithograaf, illustrator, docent aan academie  

Op het blog van 13-05-2013 “Het zgn. Spinoza-portret van Hendrik van der Spyck,” meer over het medaillon met miniatuurportret , waarnaar dit schilderijtje gemaakt is.

Étienne Balibar en zijn diepgaande #Spinoza-studie [2]

Etienne Balibar. Foto © AFP Ulf Andersen

 

In aansluiting op het blog van 13 mei 2018 “Misschien Étienne Balibar’s Magnum opus: Spinoza politique. Le transindividuel”, wil ik zoals ik in het eerste blog in deze kleine reeks al meldde, wijzen op enige teksten van en over Balibar die op internet te vinden zijn. Eerst iets meer over hem. Van de website van de Universiteit Utrecht neem ik deze korte biografische info over:

Étienne Balibar was born in Avallon (France) in 1942. He graduated at the Ecole Normale Supérieure and the Sorbonne in Paris, later took his PhD from the University of Nijmegen (Netherlands) and has an Habilitation from Université de Paris I. He has been teaching at the Universities of Algiers, Sorbonne, Leiden, Nanterre, UC Irvine. He is Professor of Philosophy at Kingston University London and Visiting Professor of French and Comparative Literature at Columbia University, New York. His books include Reading Capital (with Louis Althusser) (1965), On the Dictatorship of the Proletariat (1976), Race, Nation, Class. Ambiguous Identities (1991, with Immanuel Wallerstein), Masses, Classes, Ideas (1994), The Philosophy of Marx (1995), Spinoza and Politics (1998), Politics and the Other Scene (2002), We, the People of Europe? Reflections on Transnational Citizenship (Princeton, 2004). Forthcoming are The Proposition of Equaliberty, Violence and Civility, and Citizen Subject, Essays of Philosophical Anthropology. [Zie op transversal texts en op en.wikipedia korte biografische informatie over Etienne Balibar.

Waarom (en bij wie) hij aan de Radboud Universiteit van Nijmegen promoveerde, heb ik niet kunnen achterhalen, wel dat hij zijn Theses er verdedigde op 11 dec. 1987 en gepubliceerd kreeg in Raison présente 89 (1989), pp 15-17 (een wel heel bescheiden dissertatie), zo is te lezen in zijn Habilitationsschrift, dat als

Etienne Balibar, “The Infinite Contradiction” vertaald verscheen in Yale French Studies, No. 88, Depositions: Althusser, Balibar, Macherey, and the Labor of Reading (1995), pp. 142-164 [In noot 1 staat: “…the same paper I read to present the body of my work during my Research Director habilitation on 16 January 1993 at the Université de Paris I.”] 

Tot zover over zijn biografie. In een volgend blog verwijs ik naar webplaatsen waar werk van hem is gepubliceerd. In dit blog doe ik dat naar waar werk over hem te vinden is.

Een Ph.D-thesis waarin #Spinoza slechts zijdelings en toch flink wat aan de orde komt

In het verlengde van het vorige blog over Graeme Hunter’s idiosyncratische Spinoza-lezing, vind ik het wel aardig – hoewel zij niet naar hem verwijst – de dissertatie te brengen van

Lara Marie Apps, Atheist Identity and Ideology in Eighteenth-Century France. Ph.D-thesis University of Alberta, 2016 [PDF]

ABSTRACT:
This dissertation examines atheist identity and ideology in eighteenth-century France up to 1776 through an analysis of numerous atheist texts, including several littleknown clandestine works and the more familiar books of Jean Meslier, Julien Offray de La Mettrie and the Baron d’Holbach. It departs from most previous historiography on pre-modern atheism by fusing intellectual- and cultural-historical approaches; most importantly, it incorporates gender analysis in the interpretation of atheist texts. This research demonstrates the importance of the eighteenth century to our understanding of the continuities and ruptures in the development of atheism.

For eighteenth-century atheists, writing and sharing their views was a way of resisting repression, practicing atheism within a hostile environment, and changing the social imaginary by intervening in a discourse that dehumanized them. Further, the atheist texts express a sense of identity by defining atheists as different from other members of society in several specific ways, including intellectual and moral superiority.

This identity re-humanized atheists but also excluded women and the common people, on the grounds that they were not capable of understanding virtuous atheism. Atheists thus claimed for themselves the positions of wise fathers and leaders. Finally, some atheist writers presented ideological visions of ideal societies, based on the core concepts of the materiality of the world, the necessity of organizing societies rationally in accordance with nature’s laws, and the subordination of individuality to the common good and social or moral order. The atheist ideology was essentially optimistic concerning human progress, but its elitist and patriarchal aspects challenge the view of atheism as necessarily democratic and progressive.

Spinoza komt veel aan de orde. Net als Graeme Hunter tekent zij bezwaar aan tegen de atheïstische en secularistische lezingen van Steven Nadler en Jonathan Israel e.a..

Nog meer is dit te zien als een mooie aanvulling op de in het blog van zaterdag 14 juli 2018 vermeldde masterthese van Kees-Jan van Klaveren, Het maakbare verleden. Verlichtingshistoriografie van Cassirer tot Israel in moreel perspectief.

[Bij gebrek aan een afbeelding neem ik de cover van The Oxford Handbook of Atheism , waar de schrijfster veel gebruik van maakte]

De ‘katholieke’ Spinoza-studie van Graeme Hunter die #Spinoza als een radicale christen interpreteerde

In vervolg op ‘t vorig blog zie ik aanleiding om het hier over de enigszins aparte Spinoza-studie van Graeme Hunter te hebben.

Graeme Hunter is a professor of philosophy at the University of Ottawa in Ottawa, Ontario. He is a historian of philosophy who publishes for the most part on philosophers of the Early Modern Period. His latest book (2012 and 2013) is on Pascal. He has also written or edited books on Spinoza and Leibniz and is currently doing research toward a book on Descartes.  [Cf.]

Hij schrijft veel artikelen in Touchstone, A Journal of Mere Christianity [cf.], en op basis van zijn werk stelde J. Martin Bac vast: “Hunter interprets Spinoza as a radical Christian.” [1] Daarmee wordt zijn werk wat mij betreft niet afgeserveerd – ik krijg de indruk dat hij een zinvolle kijk toevoegt aan de tegenwoordig dominante kijk op Spinoza (als atheïst, secularist), maar hij heeft de neiging Spinoza enigszins scheef te lezen.

Het boek dat hij over Spinoza redigeerde was Spinoza. The Enduring Questions, waarover het vorige blog ging.

Over de Spinoza-anthologie die Graeme Hunter samenstelde - #Spinoza

In vervolg op een hele rij eerdere blogs waarin ik essaybundels of anthologieën gewijd aan Spinoza signaleerde (ik overweeg er nog eens een inhoudsopgave van te maken) is er eindelijk aanleiding om ook aan deze van Graeme Hunter aandacht te geven. Het werk draagt een titel die ook aan vele blogs hier zou kunnen worden gegeven.

Graeme Hunter (Ed.), Spinoza. The Enduring Questions [Essays collected in honour of David Savan (1916-1992)]. Toronto / Buffalo / London: University of Toronto Press [series Toronto studies in philosophy], 1994. - XVIII, 182 pages - Ill.

A collection of papers by prominent Spinoza scholars from around the world, addressing the enduring importance of Spinoza's thought on such questions as the nature of time and eternity, personal identity, immortality, miracles, hermeneutics, emotion, skepticism, and truth. The volume is dedicated to the memory of David Savan, whose last and most comprehensive essay on Spinoza is printed in the collection for the first time. [info en cover cf. Amazon]

TOC [samengesteld m.b.v. de Duitse Spinoza Bibliografie; cf. ook bij WorldCat]

1. David Savan, Spinoza on Duration, Time and Eternity, pp. 3-30.

2. James C. Morrison, Spinoza on the Self, Personal Identity, and Immortality, pp. 31-47

3. Leslie Armour, Knowledge, Idea and Spinoza's Notion of Immortality, pp. 48-63.

4. Edwin Curley, Notes on a Neglected Masterpiece: Spinoza and the Science of Hermeneutics, pp. 64-99 [cf. hier op Google.docs]

5. Manfred Walther, Spinoza's Critique of Miracles: A Miracle of Criticism? pp. 100-112

6. Laura Byrne, Reason and Emotion in Spinoza's Ethics: The Two Infinities, pp. 113-125.

7. Douglas Odegard, Spinoza and Cartesian Scepticism, pp. 126-139.

8. Dan Nesher, Spinoza's Theory of Truth, pp. 140-177

Later ontdekte ik dat het eerste deel van het boek hier als PDF is in te zien; de inhoudsopgave daaruit heb ik er nog eens naast gezet.
Toevoeging: zie de link naar het boek aan 't eind van 't blog...

Review Alexander Douglas van Michael LeBuffe's Spinoza on Reason in Mind - #Spinoza

Via de link achter de afbeelding naar Mind moet u ervoor betalen, maar via een tweet gaf Alexander Douglas de link rechtstreeks naar het review, waar ook een PDF wordt gegeven. Het is een lang, interessant review. [Cf. blog over verschijnen van het boek]

Étienne Balibar en zijn diepgaande #Spinoza-studie [1]

Etienne Balibar. Foto © AFP Ulf Andersen

 

In aansluiting op het blog van 13 mei 2018, “Misschien Étienne Balibar’s Magnum opus: Spinoza politique. Le transindividuel”, wil ik in enige blogs wijzen op enige teksten van en over Balibar die op internet te vinden zijn.

Net nu ik eraan toe was om mijn speurwerk naar op internet beschikbare teksten van en over Étienne Balibar in een of meer blogs onder te brengen, verscheen eergisteren van hem in Le Monde een artikel « Pour un droit international de l’hospitalité » dat overigens slechts gedeeltelijk door niet-abonnées te lezen is. [Cf.]

Maar zie: de dag erna al, gisteren, 18 August 2018, verscheen de vertaling ervan: "A call for an international right of hospitality" op openDemocracy.net - het hele stuk is er te lezen.

Het is een indrukwekkende oproep voor een internationaal recht op gastvrijheid. Spinoza komt in het stuk niet voor – en het is een volstrekt andere en tegenovergestelde benadering dan die een Nederlandse Scholar in Spinoza meent te lezen, waar hij zeer geharnaste waanopinies over verkondigt. Balibar noemt, zoals gezegd, Spinoza nergens, maar dat hij zijn pleidooi voor het beoefenen van gastvrijheid voor zwervende migranten die daar naar zijn inzicht ook recht op hebben, mede baseert op zijn diepgaande studie van Spinoza, kun je afleiden uit passages als dat die zwervende migranten geen menigte vormen en dat zij geen vijanden zijn.

Een indrukwekkend artikel waar ik graag op wijs en mijn kleine serie blogs over Étienne Balibar mee open. Er is trouwens op openDemocracy.net een hele reeks artikelen van hem over problemen in Europa  te leen.