In Kroatië verscheen in 2006 een tweetalige editie van de TTP van #Spinoza

Benedikt de Spinoza – Teologijsko-politička rasprava. Bilingualno izdanje [tweetalige editie]. Vert. in Kroatisch: Ozren Žunec. Zagreb: Demetra, 2006

De eerste Kroatische vertaling van de Tractatus theologico-politicus was meteen een tweetalige uitgave!

Kom daar maar eens om in Nederland…

Recenzija door Alen Sućeska [Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu] in: ČASOPIS STUDENATA FILOZOFIJE, Godina IX. Broj 18/19 [cf. & PDF]

Cover van Antikvarijat Bono.

Toevoeging 11-7-2019:
cf. ook blog van  21-04-2015: Inutilis scientia Spinozana [102] Spinoza, Teološko politicki traktat & Etika

Volgende week, van 3 – 7 december 2018, zal in Córdoba alweer het XV° Coloquio Internacional #Spinoza plaats hebben.

Het zal gaan over “Spinozisme als een manier van leven”. Cf. blog, cf. programma.

Om in de geest bij te zijn…

“Interpreting Spinoza. Critical Essays.” [edited by Charlie Huenemann] tien jaar - #Spinoza

In februari 2008 verscheen Charlie Huenemann (ed.), Interpreting Spinoza: Critical Essays. Cambridge University Press, 2008

Ik signaleerde het in een blog van 23-05-2008, schafte het mij aan (het was in het eerste jaar van mijn Spinozastudie) en besprak de eerste helft ervan op 10-07-2008: “Een inspirerend en uitdagend boek over Spinoza´s filosofie.” Een vervolgbespreking kan ik niet vinden, dus daar is het wellicht niet meer van gekomen.

Zojuist zie ik dat het boek gedigitaliseerd staat op epdf.tips. Daaruit haal ik hier Huenemann’s Inleiding naar binnen - bedoeld als hommage aan de totstandkoming van een belangrijk boek:

Kort overzicht van de uitgave-geschiedenis van #Spinoza’s TTP

Van Jeroen van de Ven zou nog dit jaar verschijnen: Printing Spinoza. A Descriptive Bibliography of the Works Published in the Seventeenth Century. De inhoudsopgave zette hij al op zijn pagina bij academia.edu – hij behandelt daarin de uitgaven van alle werken van Spinoza.

Op het symposium op 21 september 2018 bij gelegenheid van de inaugurale rede van prof. dr. Henri Krop,, gaf Van der Ven een samenvatting van de TTP-uitgaven in Nederlandse vertaling, onder de titel:

‘Studieuze Gruwelen’. Over de zeventiende-eeuwse Nederlandse vertalingen van Spinoza’s Tractatus theologico-politicus (Hamburg [Amsterdam], 1670). Deze tekst zal dus hoogstwaarschijnlijk te vinden zijn in de Mededelingen die volgend jaar door de VHS zullen worden uitgegeven. Om naar uit te kijken.

Vooruitlopend op dat alles en met gebruikmaking van informatie van het Spinoza Web gaf het 2017-kerstnummer Traditie van de Faculteitsvereniging van Utrechtse Filosofiestudenten, waarvan het PDF op 26 jan. 2018 op internet verscheen, in aflevering 10 van “Filosofiegeschiedenis in titelpagina’s”, een overzicht van de diverse uitgaven van de TTP in de 17^e eeuw. Dat hoofdstuk is ook als apart PDF geplaatst. Nuttig om te weten en kennis van te nemen.

 

Misschien moet Femke Halsema het 20e hoofdstuk van de TTP van #Spinoza nog eens lezen.

"Haar [Halsema’s] tweede verdedigingslinie bouwde ze op met uitleg over hoe zij tot haar uitspraak was gekomen, en hoe die was bedoeld. Na afloop van de bijeenkomst in het buurthuis was Halsema aangesproken door een vrouw met een hoofddoek die haar een citaat van tien jaar geleden had voorgehouden, waardoor zij erg geschokt was. Halsema had ooit gezegd: “Ik kan niet wachten op het moment dat elke vrouw haar hoofddoek afslingert.” Dat vindt Halsema nu nog. “Maar ik denk óók dat we vrouwen altijd moeten beschermen in hun recht zich te sluieren”, aldus Halsema tijdens het raadsdebat. Daarbij verwees ze meerdere keren naar de individuele godsdienstvrijheid die het Amsterdamse boegbeeld Spinoza voorstond." [Cf. Vetdruk van SV].

De vraag is of het dragen van een boerka alleen maar een kwestie van meningsuiting is. Spinoza zou het een vorm van gedrag vinden, een openbare rituele uiting, die de individuele godsdienstvrijheid te boven gaat en waar z.i. de politieke overheid over gaat.

De door antiquaar Matthys de Jongh opgebouwde Spinozacollectie bevindt zich nu in het Princeton Institute – #Spinoza

Straks als het bij ons 22:00 uur is, is het in Princeton 17:00 uur. Dan zal aan het Institute for Advanced Study te Princeton Jonathan Israel een inleiding houden over de bijzondere Spinoza Boekencollectie die de Bibliotheek van het Instituut niet lang geleden verwierf. [Cf.]

Toen ik op 19 november 2018 het blog maakte: “'t Institute for Advanced Study verwierf een belangrijke aan #Spinoza gewijde bibliotheek”, wist ik nog niet om welke collectie het ging. Inmiddels ben ik er (via de website van Spinoza Kring Lier) achter dat het gaat om de collectie waarover ik op 23 juli 2017 het blog schreef: “Indrukwekkende hoeveelheid Spinozana bij Antiquariaat Matthys de Jongh.” De link erheen die ik in dat blog gaf - en waarop Leon Kuunders reageerde met: “Wat een mooie collectie zeg.” – die link werkt inmiddels niet meer. Geen wonder, want de collectie is verkocht en heeft Zutphen verlaten.

4 oktober 2018 bracht Spinoza Kring Lier een blog met een “Inleiding op Collectie Matthys de Jongh - 324 bibliofiele werken van en over Spinoza,” waarin te lezen is hoe de antiquaar zijn in twintig jaar opgebouwde bijzondere werken die verband houden met Spinoza, heeft kunnen overdoen aan de bibliotheek van het Institute for Avanced Study in Princeton. De door Matthys de Jongh opgestelde bibliografie wordt daar – met goedvinden van het IAS - bewaard. Professor Emeritus Jonathan Israel zal straks de loftrompet zwaaien over deze collectie die dus geleidelijk aan zorgvuldig is opgebouwd door een antiquaar uit Zuthpen. Het weten zeker waard.

 

Ten derde male over dr. Albert Gootjes over #Spinoza’s reis in 1673 naar Utrecht

Er is alle reden om nog eens terug te komen op het artikel van dr. Albert Gootjes waarop ik in het blog van gisteren wees. Het is een zeer boeiend stuk. Je staat ervan te kijken hoeveel snippers informatie er uit allerlei correspondenties konden worden opgediept, waardoor die reis iets minder "mysterieus" lijkt.

Zijn reconstructie – die ik hier niet samenvat, maar waarvoor ik naar het artikel zelf verwijs - geeft hem de mogelijkheid om een andere reden te opperen waarom Spinoza besloot om in de zomer van 1673 naar Utrecht te reizen en daar zo’n drie weken te blijven. Tot heden werd meestal aangenomen dat het om een politieke missie ging, zonder dat duidelijk werd om wat voor missie het dan zou zijn gegaan. De enige aanleiding voor deze veronderstelling is de mededeling van Johannes Colerus in zijn “Korte, dog waaragtige levens-beschrijving, van Benedictus de Spinosa:”

“Van Utregt wedergekeert, had hy byna het graauw op den hals gekregen, 't welk hem voor een Spion aanzag, en mompelde als of hy met de Franschen over Staats en Landzaken Correspondeerde. De Huisheer hierover zeer bedugt zynde, en vrezende, dat men hem met gewelt in zyn huis mogt vallen, om Spinoza te zoeken, vertrooste hy hem zeggende: Weest daar niet bekommert om, ik ben onschuldig, en daar zyn veele onder de Grooten, die wel weeten waarom ik naar Utregt ben geweest; zoo haast als gy maar eenigen overlast aan uw deur verneemt, zoo zal ik tot de menschen uitgaan, al zoudense met my handelen, als met de goede Heeren de Witten. Ik ben een opregt Republiquain, en 't beste van dezelve is myn oogmerk.”

Nieuws over dr. Albert Gootjes over #Spinoza’s reis in 1673 naar Utrecht

Op 8 september 2018 had ik het blog: ‘Over #Spinoza’s reis in 1673 naar Utrecht’ – het ging over de lezing die dr. Albert Gootjes op 20 december 2018 in het Bartholomeus Gasthuis in Utrecht hierover zal geven.

Welnu, inmiddels verscheen zijn artikel "Spinoza Between French Libertines and Dutch Cartesians: The 1673 Utrecht Visit," In: Modern Intellectual History, online 16 november 2018.

Extract: In the summer of 1673, in what Koenraad O. Meinsma once qualified as “one of the most inexplicable events in Spinoza's life,” the philosopher left his residence in The Hague to travel to Utrecht and stayed there for some three weeks. This event has garnered much interest, for two main reasons. In the first place, it is agreed that something must have induced the rather homebound Spinoza to undertake the journey, especially since Utrecht was occupied at the time by the French, rendering travel dangerous. The paucity of available sources has kept most scholars from suggesting a motive, but those who have been so bold are virtually unanimous in positing that Spinoza traveled on a diplomatic or political mission, referring in support to his first biographer Johannes Colerus's report, gathered from the philosopher's landlord Hendrik van der Spyck, that at his return he was greeted by a frenzied crowd that was ready to lynch him as a “spy, murmuring that he treated with the French of matters pertaining to state and nation,” with Spinoza countering that “many among the highly placed know why I went to Utrecht.” A second reason for the interest is formed by the connection the trip offers between Spinoza and the French general in Utrecht, Louis II de Bourbon (1621–86), the prince of Condé, renowned not only for his military exploits but also for his interest in the arts and sciences, as evinced in his patronage of dissident thinkers like Isaac La Peyrère of pre-Adamite fame. Condé thus figures in all early accounts of Spinoza's trip, and yet the conflicting nature of these accounts, combined with the paucity of firsthand sources, has left later scholars debating at length the precise nature of the prince's involvement as Spinoza's inviter, as his host, and as his ready benefactor.

Hij stelt via zijn pagina bij academia.edu zijn artikel beschikbaar. Wie die lezing wil bijwonen kan zich goed voorbereiden!

Jaron Beekes heeft in NIW een grappige fantasie over Vermeer en #Spinoza

Paul Q. Brusse bracht Jaron Beekes’ column in het Nieuw Israëlisch Weekblad via deze tweet, die ik hier graag overneem.

 

Burgemeester Femke Halsema opent 11e Spinozadag - #Spinoza

Foto uit Paradiso bij tweet van Florentine Brouwer

Programma 2018-2019 Spinoza à Paris 8

John Grey winnaar van de Sanders Prijs 2018 met een essay over #Spinoza

De Sanders Prize in the History of Early Modern Philosophy wordt tweejaarlijks toegekend en bestaat uit een bedrag van $10.000 en publicatie van het winnend essay in de Oxford Studies in Early Modern Philosophy [ws. Volume IX of X]. [cf. marcsandersfoundation]

Voor dit jaar kwam de filosoof John Grey van de Michigan State University [cf.] voor deze prijs in aanmerking. [Niet te verwarren met de John Gray van Seven types of atheism - cf. blogs – die is emeritus professor of European Thought at the London School of Economics].

De titel van John Grey’s prijswinnend essay is: “The Metaphysics of Natural Right in Spinoza” (PDF)

Abstract: In the Tractatus Theologico-Politicus (TTP), Spinoza argues that “the right of each thing extends as far as its determinate power does” (TTP 16.3, G III/189); subsequently, in the Tractatus Politicus (TP), he offers a slightly revised argument for the same conclusion. Here I offer an account of the reasons for the revision. In both arguments, the natural right of finite individuals is derivative of God’s right. However, the TTP argument hinges on the claim that each individual is part of the whole of nature (totius naturae), and for this reason inherits part of the natural right of that whole. Using several analogous cases from the Ethics, I show that this form of argument from division is not compatible with Spinoza’s considered view about the way in which finite individuals derive properties from God. The revised argument, by contrast, avoids the pitfalls of his earlier efforts. It also better reveals the deep roots by which the monistic metaphysics of the Ethics feeds into Spinoza’s conception of natural right.

Het is een razend interessant essay. Ik raad iedere bezoeker serieus lezing van dit artikel aan – het is echt en staaltje van hogere school secundair spinozisme. Je leert er Spinoza weer iets beter door kennen!

Zie op John Grey’s website en academia.edu méér artikelen van zijn hand, o.a.

“Reason and Knowledge in Spinoza. In Spinoza: Basic Concepts, edited by Andre Santos Campos (Exeter: Imprint Academic, 2015). [PDF]

Vandaag vieren we de 386e geboortedag van Spinoza

Spinoza-cartoon van Nanny Kok [cf. blog]

Studiedag aan de Aix-Marseille Université over Descartes en #Spinoza met o.a. professeur de philosophie Benoît Spinosa

Winnaar Spinozalens 2018 Dominique Moïsi bij grafmonument voor #Spinoza in Den Haag

Het Nederlands Dagblad plaatste deze foto bij artikel "De tv-series laten het zien: we zijn bang", met ondertitel; Dominique Moïsi, bij het graf van Spinoza, ontving deze week [22 nov. 2018] de Spinozalens. | beeld Dick Vos. [Lees voor "graf' liever 'grafmonument'.]

Voor #Spinoza zijn "faculteiten" (als wil en verstand) niet anders dan krachtige ideeën

In het vorige blog haalde ik de bio’s van de auteurs uit Dominik Perler, The Faculties: A History [Oxford University Press, 2015 – books.google], waaraan zij meewerkten. Verder bladerend in dat boek stuitte ik op een m.i. verhelderende bijdrage van

Stephan Schmid, n.l. diens Chapter 4, “Faculties in Early Modern Philosophy”, met §3. “Baruch de Spinoza: Faculties as Powerful Ideas.” Een verhelderende bijdrage over hoe Spinoza in kritiek op hoe Descartes denkt over de ‘faculteiten’ die Descartes onderscheidde: geheugen, verbeelding, wil en verstand. Hij bespreekt waarom voor Spinoza wil en verstand één en hetzelfde zijn. Ik haal die paragraaf die in z'n geheel te lezen is, voor de geïnteresseerde graag hier naar binnen.

[De goede verstaander kan hier nog eens goed zien hoe Maarten van Buuren er op dit punt volkomen naast zit en niets van Spinoza begrepen heeft].

Nieuwe Duitse inleiding in rationalisme, empirisme, politieke filosofie & #Spinoza op komst

Hoewel er, juist ook bij de Duitse uitgever Beck, al vele inleidingen in de geschiedenis van de nieuwste filosofie verschenen zijn, is er weer een op komst:

Johannes Haag & Markus Wild, Philosophie der Neuzeit. Von Descartes bis Kant. C.H. Beck [Teil der Reihe C.H.Beck Wissen, # 2822], erscheint am 14. Februar 2019 - 128 S.

Mit der Neuzeit rückt die Urteilskraft des Menschen ins Zentrum des Denkens. Ab dem 17. Jahrhundert entwickeln sich auf europäischem Boden vielfältige aufklärerische Bewegungen, die das Bewusstsein menschlicher Freiheit nicht nur zum Maßstab der Erkenntnis, sondern auch zum Fundament der Politik machen. Diese Einführung in Rationalismus, Empirismus und politische Philosophie stellt die Untrennbarkeit von Wissen und Handeln als Leitidee des intellektuellen Aufbruchs vor. Im Zentrum der Darstellung stehen Descartes, Hobbes, Spinoza, Locke, Leibniz, Hume und Rousseau.

Nanny Kok’s Spoedcursus spinozisme - #Spinoza

Op dinsdag 26 juni 2018 had ik het blog: “Spinoza op, in en achterop Opnieuw” over het (toen) jongste nummer van OpNieuw, het blad voor de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam, gemaakt door en voor buurtbewoners. Het tweede nummer van de 36e jaargang bevat een uitgebreid interview met Spinoza-kenner Frank van Kreuningen, de vroegere voorzitter van de ASK en heeft tekeningen van Spinoza van Nanny Kok op de cover en op de achterflap haar strip “Spoedcursus spinozisme”. Inmiddels staat al geruime tijd het PDF van het nummer op de website van Opnieuw.

 

November is wervingsmaand voor #Spinoza

Crowd funding

De e-mail van kunstenaar Patrick Fontana die ik in het blog van eergisteren opnam is goed beschouwd een vorm van crowd funding voor de financiering van de vele video's die hij in het kader van zijn project "Ethica, du travail sans obstacle" nog wil laten opnemen.

Ledenwervingsactie VHS

Op 15 november 2018 zond de Vereniging het Spinozahuis een brief naar al zijn leden met de oproep: Leden, werft leden! De actie loopt tot 1 januari 2019. "Wij nodigen u bij deze uit om, als dit in uw vermogen ligt en u genegen bent mee te doen aan deze actie, in de komende anderhalve maand minstens één van uw kennissen lid te maken van onze vereniging." Je kunt er exemplaren uit de reeks Mededelingen mee verdienen.

Het ledental is in een paar jaar flink teruggelopen van ca. 1300 tot nu ca 750. Nagestreefd wordt om zo’n 20% te groeien naar 900 leden.

Vriendenwervingsactie ASK

Gisteren stuurde de Amsterdamse Spinoza Kring een mail naar z’n ca. 1500 contacten met de oproep: Word vriend! A.s. zondag krijgen de deelnemers aan de Spinozadag in Paradiso eveneens deze uitnodiging.

De onstuitbare opmars van het ‘digitalspinozism’ - #spinoza

Al eerder had ik blogs over grafische visualiseringen van de Ethica op internet; het laatste op 19 juli 2018. In dat blog maakte ik duidelijk dat ik het nut ervan niet inzie. Zo had ik op 27-09-2012 het blog: »"DU TRAVAIL SANS OBSTACLE d’après l’Ethique de Spinoza" van kunstenaar Patrick Fontana.«

Welnu, vandaag ontving ik op het e-mail-adres van dit blog deze e-mail:

Dear Sir

I am pleased to announce the launch of Ethica, work without obstacle, free application for internet and smartphones, which offers a digital version and augmented of Ethics of Spinoza (1632-1677): http://app.ethica-spinoza.net  and its website: http://ethica-spinoza.net  

The application Ethica proposes, for its first version, the translations of Ethics in Latin (Carl Gebhardt), in French (Charles Appuhn), in English (RHM Elwes) and a translation in progress in Brazilian of Roberto Brandão.

Thanks to an unprecedented visualization of the text, Ethica makes visible the demonstrative network of the work. The user can see and read freely the text, explore it in a innovative and intuitive way.

Best Regards

Patrick Fontana
artist, author of Ethica, du travail sans obstacle

www.grenze.org

http://app.ethica-spinoza.net/

http://ethica-spinoza.net/

 

Je kunt aan dit soort websites heel veel tijd kwijt raken. Ik heb mij voorgenomen daaraan niet mee te doen.

 

't Institute for Advanced Study verwierf een belangrijke aan #Spinoza gewijde bibliotheek

Vasilij Vasil'evič Sokolov (1919 - 2017) en #Spinoza [9e en afrondend blog]



Vasilij Vasil'evič Sokolov,
still uit 1e video opgenomen door M.S. Naydenkina
voor de Stichting Mondelinge Geschiedenis.

In de week van 20 oktober tot 27 oktober 2018 had ik een achttal blogs over Vasilij Vasil'evič Sokolov (1919 - 2017), Russisch filosoof, die in zijn tijd dé scholar van de Sovjet Unie over Spinoza was. Het kwam er tot heden niet van, maar ik was van plan deze reeks met een slotblog af te ronden.

Deze Sokolov was mij, tot ik aan deze blogs begon, volkomen onbekend. Het begon ermee dat ik deze cover tegenkwam en nieuwsgierig op zoek ging naar wie de auteur was. Het bleek om een Hongaarse vertaling te gaan van Sokolovs hoofdwerk over Spinoza.* Ik moest nogal moeite doen om achter zijn levensdata te komen: Google gaf zijn geheimen niet zomaar prijs. Mevr. Iva Manova, Assistant Prof. Aan de the Bulgarian Academy of Sciences, was zo vriendelijk mij de link te bieden naar de Russische Wikipediapagina over hem. Hoe meer ik vervolgens te weten kwam, des te meer verbaasde ik mij erover dat er in het Westen zo weinig belangstelling voor deze Spinoza-geleerde bestond. En dat terwijl er alle aanleiding is door het onderscheid dat hij maakte m.b.t.

Spinoza’s pantheïsme.

Daniel Neumann over “Das Selbstbewusstsein und die Idee der Idee” bij #Spinoza

Begin van de zomer van 2018 werd in Wittenberg de Spinoza-Lektüretagung van de Spinoza-Gesellschaft gehouden, waarbij het Tweede Boek van Spinoza’s Ethica centraal stond.

Een van de sprekers was Daniel Neumann, graduate student aan de Humboldt Universität zu Berlin, Cultural Theory and History [cf. academia.edu]. Onlangs heeft hij zijn bijdrage geüpload als

Daniel Neumann, "Spinozas Theorie der Ideen der Ideen".

Het stond in het programma aangekondigd als: “Das Selbstbewusstsein und die Idee der Idee.” Het is een diepgaande analyse over de stellingen 19 - 23 van het Tweede Boek van de Ethica, die hij aldus samenvat:

“Im zweiten Teil der Ethik formuliert Spinoza seine vieldeutige Theorie der Ideen der Ideen. Ich begreife diese Theorie als Ort der Selbstreflexion und diskutiere den menschlichen Verstand als einen "geistigen Automaten". Zentrale Fragen dabei sind: Inwiefern sind Ideen durch eine Beziehung des Habens oder Seins bestimmt? Welches erkenntnistheoretische Potential enthalten die Ideen der Ideen? Wie hängt die ontologische Grundlage des Denkens mit dem Bewussthaben von Ideen zusammen?” [cf. academia.edu] 

 

 

#Spinoza in verband gebracht met de Nederlandse Onafhankelijkheidsdag

Dr. Anton van Hooff, oud-universitair docent geschiedenis en lid van het Comité Nederlandse Onafhankelijkheidsdag, schreef Het Plakkaat van Verlatinge. De eerste onafhankelijkheidsverklaring dat op 26 juli 2018 op de eerste viering van de Nederlandse Onafhankelijkheidsdag in de Eerste Kamer werd gepresenteerd. [Cf. Nederlandse Onafhankelijkheidsdag, books.google, cf. ook issuu]

Enige dagen geleden bracht het tijdschrift De Republikein een samenvatting van een hoofdstuk uit het boek, onder de titel: “Wat is een republiek? De staatsleer van Spinoza, Johan de Witt en Hugo de Groot.” Lead text: “In onze wereld is het duidelijk wat een republiek is: een staat met een gekozen hoofd en liefst ook in andere opzichten een democratie, dat wil zeggen een bestel waarin alle macht teruggaat op het volk. Als politieke voorloper ontdekte de eerste Nederlandse Republiek pas gaandeweg dit concept.” [Cf.]

Over Spinoza deze korte paragraaf:
“Spinoza: een republiek is democratisch
Spinoza prijst in algemene termen de ‘vrije republiek, libera republica. Opmerkelijk is dat hij in zijn Theologisch-politieke verhandeling de termen democratia en democraticus in positieve zin gebruikt, terwijl antieke filosofen, in het bijzonder Plato, Europa tot na 1800 een afkeer van de volksmacht hadden bezorgd. Volgens Spinoza voldoet alleen democratie aan de eisen van het natuurrecht; het vrije individu draagt uit eigen keuze rechten over aan de staat. Als voorbeeld van een voorbeeldig functionerende democratie geeft hij de stad Amsterdam, ‘die met zijn zo grote groei, en met bewondering van alle naties de vrucht van deze vrijheid geniet, want in deze uiterst welvarende republiek en stad die alle steden van welke natie ook overtreft, leven ook mensen van diverse achtergrond in een hoogste harmonie.’ (Tractatus theologico-politicus, hoofdstuk 20).

___________

De titel van het 20^e hoofdstuk van de TTP luidt:

Caput XX: Ostenditur, in libera Republica unicuique et sentire, quae velit, et quae sentiat, dicere licere.

Cf. Blog van 26 januari 2018: 'Het Plakkaat van Verlatinghe' wordt “het pronkstuk van Nederland”

Over Spinoza niets op de website van www.nederlandseonafhankelijkheidsdag.nl/

 

 

Vygotsky en #Spinoza – cf. vooral artikel van Andrey Maidansky

Sinds de twee blogs die ik in 2010 had over hoe Lev Semyonovich Vygotsky (1896 - 1934) probeerde Spinoza toe te passen [10-01-2010 [1] en 10-01-2010 [2], zijn er – met name dit jaar - diverse studies verschenen, waarin juist Vygotsky’s omgaan met Spinoza nader besproken wordt.

Merkwaardig is dan weer wel dat in het volgende recent verschenen boek Spinoza’s naam in het geheel niet voorkomt:

Nikolay Veraksa & Sonja Sheridan (eds.), Vygotsky’s Theory in Early Childhood Education and Research. Russian and Western Values. Routledge, 2018 - 220 pages – books.google

Het dit jaar bij Springer verschenen

Ekaterina Zavershneva & René van der Veer (eds.), Vygotsky’s Notebooks: A Selection. Springer, 2018 – books.google kent een Chapter 13 “Spinoza and the Problem of Higher Emotions.” Pp. 209-236 - PDF met Preface, Contents & Introduction op academia.edu

De Samenvatting van Henk-Jan Hoekjens proefschrift 'Pars melior nostri. The Structure of Spinoza’s Intellect - #Spinoza

Cover: Supremus nr. 50, 1915 - Kazimir Malevich. Collectie Stedelijk Museum Amsterdam

Henk-Jan Hoekjen heeft zijn proefschrift: 'Pars melior nostri. The Structure of Spinoza’s Intellect, waarop hij op 1 november 2018 aan de Universiteit van Utrecht promoveerde [cf. blog] en waarin hij een beschouwing geeft over de metafysische structuur van Spinoza's Ethica op basis van een grondige analyse van de notie 'intellect', per hoofdstuk naar zijn pagina op academia.edu gebracht. Hij gaat ermee akkoord dat ik zijn Samenvatting in dit blog overneem.

Edinburgh University Press begon dit jaar de reeks #Spinoza Studies

 

 

Zou Maarten van Rossem’s “Wat is geluk?” concurrentie aangaan met #Spinoza’s Ethica?

Vorige maand werd Maarten van Rossem 75 jaar. Sommige mensen kunnen niet genoeg van hem krijgen. Zijn tijdschrift Maarten organiseert op 22 november 2018 in TivoliVredenburg "Maarten 75" waar hij "gelukgewenst" zal worden en zal spreken over 75 jaar geluk [inmiddels uitverkocht, cf.].
Waarschijnlijk ter voorbereiding daarop verscheen vandaag van hem het boekje

Maarten van Rossem, Wat is geluk? Nieuw Amsterdam, 12 nov. 2018 - 80 pagina's

Wat is geluk? Er zijn tijdschriften die geheel gericht zijn op geluksbeleving, er wordt omvangrijk wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de samenstellende delen van geluk en het advertentiewezen lijkt geheel gewijd aan geluksverwerving. Desondanks schijnt niemand precies te weten wat geluk is. De receptuur is even gevarieerd als de mensheid zelf. Bovendien wordt gelukservaring vaak verward met tevredenheid, terwijl het volgens Van Rossem een sterke, maar tijdelijke emotie is. De omstandigheden kunnen geluksgevoelens bevorderen. In een welvarend land, waar geweld en willekeur uitzonderlijk zijn, is meer gelegenheid voor het ervaren van geluk dan in een land als Oeganda. Wat is geluk? is een persoonlijk getinte zoektocht, met Van Rossems reflectie op het leven.

Mijn klein maar intens geluk? Dat ik zo’n boekje niet hoef te lezen.

Geeft Henk van der Waal een mystieke duiding van #Spinoza?

Henk van der Waal, dichter, filosoof (gepromoveerd op Heidegger) en auteur van onder meer Mystiek voor goddelozen (Querido, 2017 – books.google) en Denken op de plaats rust: een filosofische levenshouding (Queride, 2012 – books.google), zal op 18 november 2018 om 15:00 uur in Huma Café [The College Hotel, Roelof Hartstraat 1, 1071 VE Amsterdam] spreken over:

“Van verwondering naar mystiek.” [Cf.]

De begeleidende wervingstekst…

Al sinds Plato geldt verwondering als dé aanzet om op onderzoek uit te gaan. Dit onderzoek zelf leidde echter tot een onttovering van onze wereld. De verbazing over de openheid van het geheel werd ingeruild voor precieze kennis omtrent de delen. Dat heeft tot veel technologische hoogstandjes geleid, maar ook tot humanitaire en ecologische rampspoed.

Als we die rampspoed willen beteugelen, moeten we onze verwondering over de openheid van het geheel levend houden. Iemand als Spinoza laat zien hoe dat kan en hoe we via waarneming en kritische reflectie intuïtieve kennis kunnen verwerven. Op deze wijze raakt de aanvankelijke verwondering niet verkaveld, maar wordt ze omgezet in een juist en doorwrocht inzicht in de aard van de werkelijkheid. Een dergelijk inzicht vergroot onze vrijheid en is, zonder een beroep te doen op hogere machten, in zekere zin mystiek van aard.

doet je de vraag stellen die ik in de kop plaatste.

Zie het interview dat Leonie Breebaart met hem had in Trouw van 26 augustus 2018.

www.henkvanderwaal.nl

 

Louis Althusser's Schéma de la pensée de #Spinoza

Voor toelichting zie wat Pierre-François Moreau er in "Le schéma Spinoza" op: Imec.archives allemaal in leest.

Axel Cherniavsky over “La revuelta de Spinoza” / de opstand van #Spinoza

Axel Cherniavsky, doctor en Filosofía por la Universidad de París 1 Panthéon-Sorbonne y por la Universidad de Buenos Aires. Profesor en las cátedras de Filosofía contemporánea y Metafísica en la Facultad de Filosofía y Letras de la Universidad de Buenos Aires [cf.] - filosoof en schrijver uit Argentinië [cf.] - schreef

Axel Cherniavsky, Spinoza. Estudio preliminar y selección de textos. Ciudad Autónoma de Buenos Aires: Galerna, 2017. 280 p. in de Colección La revuelta filosófica; Dirigida por Lucas Soares.

Het boek begint met “La revuelta de Spinoza” en Cherniavsky heeft deze inleiding op zijn academia.edu geplaatst.

Reseña (recensie) door NATALIA SABATER (UNIVERSIDAD DE BUENOS AIRES): “Siguiendo los pasos del hombre spinozista” [In de voetsporen treden van de Spinozist] - op issuu

Te vinden is ook.

Axel Cherniavsky, “Qué es el alma según Spinoza” [Wat is de ziel volgens Spinoza] [cf.]

Axel Cherniavsky, "Del aburrimiento divino. In: Diego Tatián (compilador), Spinoza: Segundo coloquio [2005]. Córdoba, Argentina: Editorial Altamira, 2006,  155-161 [o.a. over Jorge Luis Borges]

Met translate.google.nl of www.bing.com/Translator kan van e.e.a. kennis worden genomen. Om dat te kunnen doen neem ik hierna de tekst "La revuelta de Spinoza" over.

“John Gray: A Spinoza for Today” - Peter Hitchens doet #Spinoza tekort

Vier reviews van het boek van John Gray, Seven types of atheism, voegde ik toe aan het blog van 8 februari 2018 waarin ik het boek signaleerde met: » Is Spinoza’s “atheïsme van stilte” u al bekend? «  
Vervolgens gaf het blog van 17 september 2018: » John Gray geeft in “Zeven vormen van atheïsme” merkwaardige schets van ’t zgn. atheïsme van Spinoza « informatie over het verschijnen van de Nederlandse vertaling.
Voor het review van Peter Hitchens maak ik een uitzondering en wijs er graag op in een apart blog. Maar deze broer van Christopher Hitchens, de auteur van God Is Not Great en één van de zgn. "Four Horsemen" naast Richard Dawkins, Sam Harris en Daniel Dennett, de “New Atheists”, waar Gray niets van moet hebben en die hij in zijn boek kritisch behandelt – deze Peter Hitchens, schrijver van The Rage Against God: How Atheism Led Me to Faith, beschouw ik wel met enige argwaan.
Hitchens geeft zijn bespreking van John Gray's Seven Types of Atheism [Farrar, Straus and Giroux, 2018] in: Modern Age, A Conservative Review, [Fall 2018 - Vol. 60, No. 4], als titel mee: John Gray: A Spinoza for Today [cf.], waarmee ik toch de indruk krijg dat hij John Gray iets teveel over het paard tilt en Spinoza nogal tekort doet.

 

 

Dr. Marinus de Baar geeft in 2019 cursus filosofie in Laren (NH) en De Bilt met veel #Spinoza

 

Nog eenmaal ter herinnering ‘t programma van de komende #Spinoza-dag

Over #Spinoza’s reis in 1673 naar Utrecht

In het Bartholomeus Gasthuis [Lange Smeestraat 40, 3511 PZ  Utrecht - eerste verdieping] zal op donderdag 20 december dr. Albert Gootjes, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht (Departement Filosofie en religiewetenschap), een lezing geven onder de titel

Hoog bezoek: Spinoza’s reis naar Utrecht.

In de zomer van 1673, tijdens de Franse bezetting van Utrecht, bracht Nederlands beroemdste filosoof enkele weken door in onze stad. Geen gebeurtenis uit heel zijn leven heeft zo tot de verbeelding gesproken: het was zijn enige verblijf buiten Holland en zou hem in contact brengen met de Franse generaal Louis de Bourbon, de prins van Condé.

Albert Gootjes gaat aan de hand van nieuw bronnenmateriaal in op de motieven van Spinoza om deze gevaarlijke reis te ondernemen en op de vraag wie de plannen daartoe tot stand bracht.. [Cf.]

Aanmelden voor de lezing kan bij Jaap van Laar,  vanlaar123@casema.nl

Martin Mulsow over het radikale denken in Duitsland rond 1700 – gaat uiteraard ook over #Spinoza

Urs Hafner heeft vandaag in de Neue Züricher Zeitung een bespreking van

Martin Mulsow, Radikale Frühaufklärung in Deutschland 1680–1720. Bd. 1: Moderne aus dem Untergrund, Bd. 2: Clandestine Vernunft. Göttingen: Wallstein, sept. 2018 - 1126 S., 21 Abb.

Martin Mulsow is directeur van het Forschungszentrums Gotha der Universität Erfurt [cf. zijn pagina aldaar]. Over hem had ik het uitgebreide blog van 06-08-2010 "Martin Mulsow over de 'Deus sive natura'-debatten in de Duitse Frühaufklärung."

De uitgever over de boekdelen: Atemberaubend erzählte Ideengeschichte.
Martin Mulsows Buch »Moderne aus dem Untergrund« wurde 2002 schnell zu einem Standardwerk der Aufklärungsforschung und sorgte für einen Schub neuer Denkanstöße [het werd vertaald als Enlightenment Underground: Radical Germany, 1680-1720. Transl. H. C. Erik Midelfort. University of Virginia Press, 2015 – books.google]. Der Kulturwissenschaftler legt nun eine grundlegende Überarbeitung und Erweiterung vor: »Radikale Frühaufklärung in Deutschland 1680 - 1720« bietet in zwei Bänden eine umfassende Bestandsaufnahme des radikalen Denkens, das sich in Deutschland um 1700 entwickelt hat.
Mulsow verfolgt die »clandestine« - nur in Handschriften oder anonymen Traktaten verbreitete - Wissensproduktion mit detektivischem Spürsinn in jüdischen Polemiken gegen das Christentum, medizinischen Dissertationen, naturrechtlichen Debatten, gelehrten Religionsgeschichten, atheistischen Pamphleten und politischen Traktaten. Er korrigiert das gängige Bild der Aufklärung, indem er zeigt, wie mit neuen Gedanken experimentiert und gespielt worden ist und kleine Gruppen den Mut besaßen, freiwillig oder unfreiwillig den Stein der Veränderung ins Rollen zu bringen.

Titel recensie: Aufklärung ist ein Aktionsmodus. Leadtext: “Der Historiker Martin Mulsow entwirft ein neues Bild der deutschen Frühaufklärung. Seine ideengeschichtliche Archäologie macht deutlich, dass die Aufklärung kein heroisches Ereignis war, sondern ein Prozess, in dem auch der Zufall zählte.” [Cf.]