maandag 18 februari 2019

Las Simon van der Stel #Spinoza en dat in het originele Latijn? Een terugblik.


Wim Goris schreef een uitgebreid artikel over zijn onderzoek naar de mededeling van journalist Peter Kolbe (1675-1726) dat hij bij een bezoek dat hij bracht aan de gouverneur van de Kaap de Goede Hoop, Simon van der Stel (1639–1712) op een tafeltje, naast de Koran en het boek van Flavius Josephus over de Joodse oorlog, de Ethica van Spinoza had zien liggen. Goris groef heel diep om de betrouwbaarheid van die bewering te achterhalen. Zijn artikel is, opgeknipt in zeven delen, door de websiteVoertaal - een gezamenlijk initiatief van Stichting Zuid-Afrikahuis Nederland (SZAHN) (Amsterdam, Nederland) en LitNet (Stellenbosch, Zuid-Afrika) – op internet geplaatst. Ik heb telkens naar het vervolgdeel verwezen. [Als je in het zoekvenster "van der Stel" ingeeft, komen ze alle zeven te voorschijn]. Nu kun je zeggen: "wat een weinig betekenend gegeven." Maar zie het volgende:
SPIL PLUS series, Publication of Department of General Linguistics of Stellenbosch University, heeft Simon van der Stel in z'n logo. De redactie gaf daar in 1988 een uitvoerige motivatie van, waarin we als tweede motief lezen:
Van der Stel's biographers have depicted him as a man endowed with special intellectual qualities. He was interested in chemistry; he engaged in agricultural and viticultural experiments; he seems to have read Spinoza in the original Latin. Certainly, he impressed many visitors to the Cape by his erudition as a conversationalist. And, in general, he set great store by the ideal of clear, factual thinking, an ideal that exercised a lifelong influence. In the second place, then, it is because we value intellectual qualities such as these that we have chosen to portray him in our logo. [cf. vet van mij, S.V.]

Wim Goris moest constateren dat naar die bewering dat Van der Stel Spinoza in het originele Latijn las, nooit nader onderzoek is gedaan. Hij onderbouwt uitvoerig zijn grondige twijfel aan dat 'feit' dat meer dan 300 jaar geleden  waarschijnlijk als fake fact de wereld in geholpen is.


Nog een kleinigheidje tot slot: een ander fake fact over Van der Stel in dit boek dat ca 1713 in het Frans verscheen. In de Inleiding van Peter Altena op de Nederlandse vertaling ervan
Simon Tyssot de Patot, Reizen en avonturen van Jaques Massé [Uitgeverij Verloren, 2016]

komt op p. 42 Simon van der Stel voor - zie hier
 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten