Dr. Stefan Pawlicki, Spinoza i dzisiejszy monizm [Spinoza en monisme vandaag]. Kraków: Towarszystwa Filozoficznego, 1912 - 39 pagina's [cf. hier]
De Duitse Spinoza-Bibliografie heeft Pawlicki niet. Via europeana.eu leren we dat het gaat om: Stefan Zachariasz Pawlicki (1839 - 1916). En vandaar worden we verder geleid naar deze katalogusinfo.
En de.wikipedia leert vervolgens dat hij "war katholischer Priester, Professor, Philosoph und Historiker der Philosophie, Rektor der Jagiellonenuniversität und Präkursor der wissenschaftlichen Apologetik in Polen." Dit Spinozaboek wordt daar niet vermeld, wel echter in deze PDF over hem - en in deze Poolse monografie uit 2016 over hem.
Het boekwerkje is gedigitaliseerd [cf. PDF] en daaruit blijkt dat de tekst zelf slechts zo'n 20 pagina's omvat. En tot mijn verrassing en verbazing blijkt zelfs zijn manuscript - ja, echt handgeschreven - gedigitaliseerd te zijn [cf. PDF]. Hij moet wel als een belangrijk man gezien zijn.
Zoals al te verwachten was geeft de katholieke priester Pawlicki een heel kritische en negative tekst over Spinoza's monisme. Dat blijkt heel duidelijk uit de laatste alinea die zich m.b.v. de Google en Bing translate-modules aldus laat lezen:
"Ik eindig dit rapport met een te lang resultaat, dat elke lezer ongetwijfeld zal prijzen, n.l. dat er geen monisme is in de alledaagse wereld, want de wereld is maar één schakel, en de andere is de scheppende aard van God. Dit kan monistisch worden genoemd in de zin dat alleen het geheel echt is en de wereld waar we op leven in feite niet is. Als er echter iets is, is dat in de dualistische betekenis die het resultaat is van Gods actie; en zoals het lichaam niet kan zijn zonder een ziel, kan er dus géén wereld zijn zonder God. De wereld en God vormen een volledig dualistisch complex, tot ons geluk en onze perfectie."
Zo, dat weten we dan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten