Manfred Walther’s verzamelde Spinozawerk - #Spinoza

Zie op zijn pagina bij de Leibniz Universität Hannover de indrukwekkende publicatielijst van Prof. em. Dr. phil. Manfred Walther over Spinoza.

Hij is ook degene die de Duitse Spinoza Bibliografie opzette.
 

De komende tijd komen bij Universitätsverlag Winter GmbH Heidelberg drie banden uit met teksten van hem over Spinoza – ik neem aan dat het om een soort verzamelde werken van Manfred Walther over Spinoza gaat.

 

• Manfred Walther, Spinoza in Deutschland; von G. W. Leibnitz bis zu Carl Schmitt. Philosophie – Wissenschaft – Ideologie [Spinoza-Studien Band 3]. Universitätsverlag Winter Heidelberg, 09.10.2018

• Manfred Walther, Spinozas Theorie von Recht, Staat und Politik im Kontext der Frühen Neuzeit. [Spinoza-Studien,  Band 2] Universitätsverlag Winter Heidelberg, 09.10.2018

• Manfred Walther, Gehorsam oder Erkenntnis: Die Philosophie Spinozas in religionsphilosophischer Perspektive [Spinoza-Studien,  Band 1]. Universitätsverlag Winter Heidelberg, 31.12.2018

Toegevoegd 7 jan. 2019
Recensie door Till Kinzel in: Informationsmittel (IFB) : digitales Rezensionsorgan für Bibliothek und Wissenschaft [PDF cf. ook academia.edu]

NB zie ook Till Kinzel's recensie van Lebensgeschichte Spinozas: mit einer Bibliographie / hrsg. von Manfred Walther unter Mitarb. von Michael Czelinski. - 2., stark erw. und vollst. neu kommentierte Aufl. der Ausg. von Jakob Freudenthal 1899. - Stuttgart- Bad Cannstatt : from-mann-holzboog. - 21 cm. - (Specula ; 4). - ISBN 978-3-7728-2160-8 - ISBN 3-7728-2160-X : EUR 198.00 
[PDF en academia.edu]
 

Heinrich Gottselig (1884 – 1935) en zijn fraaie ets van #Spinoza

Op 30-07-2011 had ik het blog over “Heinrich Gottselig (1884 – 1935) maakte een fraaie ets van Spinoza.” Zoals ik daarin meld, bestond er toen nog geen wikipedia-pagina over de kunstenaar. Ik stelde vanuit diverse stukjes info die op verschillende plaatsen te vinden waren, zijn biografie samen. Inmiddels is op 27 juli 2017 op de.wikipedia zo’n pagina over Heinrich Gottselig aangemaakt. Er is duidelijk gebruik gemaakt van mijn blog en aan het eind ervan wordt onder “Weblinks” verwezen naar Biografie (niederländisch) [daar nog naar het vroegere spinoza.blogse, dat sinds kort weer seksdata geeft; ik heb er vandaag de gearchiveerde blogpositie voor in de plaats gegeven].

Opmerkelijk is wel, zoals naar mij is opgevallen vaak op Wikipedia gebeurt, dat niets vermeld wordt over de Spinoza-ets die hij maakte.

Spinozahuis vanmiddag in Deutschlandradio-uitzending 'Orte des Denkes' - #Spinoza

Foto van M.L. Watt op 29 december 2015 cf. it.wiki

Het programma Deutschlandfunk Kultur, een onderdeel van Deutschlandradio, heeft vanmiddag in de rubriek “Philosophische Orte” de uitzending 'Orte des Denkes'. Daarover is op de website te lezen: "....Auf die athenische 'Pnyx', die Wiege der Demokratie, zu Spinozas Wohnhaus in Rijnsburg....". Vanmiddag, 30 september 2018, om 13.05 uur wordt dit uitgezonden. Klik op:  “Philosophische Orte.” Na de uitzending blijft het nog 6 maanden beschikbaar.

[Gelezen op de website van de VHS]

 

"Spinoza – A Man for Our Troubled Times" -#Spinoza

Sheldon Richman, the Executive Editor of The Libertarian Institute, had gisteren een uitgebreid stuk, "Spinoza – A Man for Our Troubled Times" op Everything-Voluntary.com dat zo begint: "In these interesting times, we all need someone to admire. I have found such a one in Benedict de Spinoza (1632-1677), the 17th-century rationalist liberal philosopher who advocated freedom of thought and expression, toleration, and simple kindness."

Hij blijkt vooral studie te hebben gemaakt van enige teksten en video’s van Douglas Den Uyl, Daniel Garber en Steven Nadler. Het telt als PDF 6 bladzijden.

Een dag later nam MWC News het stuk over en plaatste daar een portret van Mozart bij alsof het Spinoza voorstelde... behoorlijk knullig. Ik heb ze erop gewezen.

Spiked Review met Jonathan Israel over de rol van #Spinoza in de Radicale Verlichting

Bastiaan Wielenga (1873 - 1949) promoveerde op de Cogitata Metaphysica van #Spinoza en werd dominee

Bastiaan Wielenga was in de 1e helft van de 20e eeuw een bekende Gereformeerd predikant in onder meer Amsterdam en een literator. Hij werd 23 mei 1873 te Amsterdam geboren als zoon van Douwe Klazes Wielenga en Johanna Dirkje van Andel. Hij studeerde aan de Theologische School van de afgescheiden kerken te Kampen, waaraan zijn vader sinds 1883 verbonden was als hoogleraar, en te Heidelberg waar hij in 1899 cum laude promoveerde tot dr. in de filosofie.*) Hij trouwde op 6 november 1902 te Rotterdam met Margaretha Maria Jentiena van den Boom.
Hij is predikant geweest respectievelijk in Westmaas. Arnhem, en meer dan 25 jaar te Amsterdam.
Wielenga heeft vooral naam gemaakt door een reeks van werken voornamelijk op theologisch gebied, maar hij heeft ook letterkundige en wijsgerige publicaties het licht doen zien. Tal van boeken beleefden herdruk op herdruk. Daarnaast heeft hij verschillende periodieken in het leven geroepen.” Aldus luiden de eerste alinea’s van christipedia.miraheze.org.

Opmerkelijk is dat de titel van zijn dissertatie daar niet vermeld wordt. Het Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme, waarin meer over hem te lezen is, heeft zijn Spinoza-studie niet in de tekst, maar noemt zijn dissertatie wel in de bibliografie [Cf. en ook hier]; hier staat trouwens dat hij magna cum laude doctor in de theologie werd; hierna zullen we zien dat het toch echt in de filosofie was. Het Register Project Neocalvinisme heeft de titel van de dissertatie wel in de tekst [Cf.]. Zijn dissertatie waarop hij op 14 april 1899 in Heidelberg promoveerde, aan de hohen philosophischen Fakultät der Grossh. Bad. Ruprecht-Karls-Universität, luidt:

Bastiaan Wielenga, Spinozas "Cogitata Metaphysica": als Anhang zu seiner Darstellung der cartesianischen Prinzipienlehre. Heidelberg: Carl Winter, 1899 - 59 pagina's

De draagbare zwaarte van #Spinoza

De tijd verstrijkt zonder de nieuwe kritische editie van de Ethica van #Spinoza

De pagina’s op de website van het Nexus Instituut kregen geen data, maar ik schat in dat de bespreking die Henri Krop, toen Universitair docent Geschiedenis van de wijsbegeerte, nu Bijzonder hoogleraar Spinoza studies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, gaf van de Ethica-vertaling van Corinne Vermeulen bij Boon (2012), zeker vijf, misschien zes jaar oud is. Het is nog steeds een interessante bespreking, waar ik graag op wijs. Ik zou de hele tekst wel willen overnemen, maar volsta met het citeren van enige passages die ik opmerkenswaardig vind.

Eind 2011 is het Vaticaanse manuscript door Leen Spruit en Pina Totaro bij de Leidse uitgeverij Brill uitgegeven. De ontdekking ervan kwam nog op tijd om een belangrijke rol gaan spelen bij de nieuwe kritische editie van de Ethica, die naar verwachting nog dit jaar bij puf zal verschijnen.

“dit jaar” waarin Krop verwachtte dat de nieuwe Ethica bij PUF zou verschijnen was dus 2013 of misschien zelfs 2012. In zijn review van Edwin Curley (ed., tr.), The Collected Works of Spinoza, Volume II [Princeton University Press, 2016] bij de NPDR op 25 febr. 2018 meldde Piet Steenbakkers over “the series Spinoza Œuvres (Presses Universitaires de France, Paris) […]: The edition of the Ethics (ed. Akkerman and myself, trans. Moreau) has recently been finished and is now being prepared for the press.” Maar nu, 27 september 2018, is de nieuwe kritische uitgave die de Gebhardt-uitgave moet vervangen, nog altijd niet verschenen.
Terug naar het stuk van Krop die ook nog meedeelt:

Binnenkort zal bij de Wereldbibliotheek zelfs nog een vierde vertaling verschijnen op basis van de nieuwe kritische editie, die na bijna honderd jaar de oude vertaling van Van Suchtelen (1915) zal vervangen.  

Dat werd dus niet “binnenkort” – ook die uitgave is er nog steeds niet. Dat het wel zou hebben gekund, bewijst deze uitgave van CUP:

Spinoza, Ethics. Proved in Geometrical Order. Edited by Matthew J. Kisner; translated by Michael Silverthorne and Matthew J. Kisner. Cambridge Universiy Press [Series: Cambridge Texts in the History of Philosophy], 2018

“Our translation is based on the new critical edition of Spinoza’s Ethics prepared by Fokke Akkerman and Piet Steenbakkers.¹⁷

¹⁷ Forthcoming from Presses Universitaires de France, Paris, with facing French translation, as part of the series, Spinoza OEuvres.” [cf. blog]

Zie wat de ASK schreef over het in 2012 uitkomen van de nieuwe kritische editie én de Nederl. vertaling van de Ethica.
 
Gelukkig hebben we internet nog.  

Wolfgang Röd (1926 - 2014) benadrukte “der geometrische Geist” bij #Spinoza [3]

In het vorige blog lag het accent erop te laten zien hoeveel Wolfgang Röd publiceerde over de geschiedenis van de filosofie en werd ook datgene wat hij publiceerde over Spinoza vermeld. Om het uit de ‘verdrukking’ van al die andere informatie te halen, kom ik in dit blog nog eens terug op het boekje dat hij op late leeftijd voor Reclam schreef – hij was toen 76 jaar:

• Benedictus de Spinoza: Eine Einführung. Stuttgart: Reclam  [Universal-Bibliothek, 18193], 2002. - 415 pp. – books.google – PDF met Inhalt en [deel] Einleitung.

Spinozas Philosophie ist vor allem (rationale) Metaphysik. Auch seine Ethik, die Psychologie der Affekte, die Lehre von Recht und Staat und seine Religionsphilosophie beruhen auf metaphysischen Grundlagen. Wolfgang Röd erläutert in dieser fundamentalen Einführung, wie weit Spinozas gesamtes Werk vom Geist der Geometrie beherrscht wird.

Cf. Einleitung § 2. Spinozas Metaphysik und der Geist der Geometrie [deels, 3 v.d. 5 blz., te lezen bij booksgoogle.
Cf. § 4. Der geometrische Geist in ‘t 2^e hoofdstuk [in z’n geheel te lezen bij books.google]. Hieronder haal ik die passage naar binnen.

Het is een heel bijzonder boekje geworden. Hij legt heel systematisch dat wat Spinoza schreef uit: hij behandelt thema’s uit de TIE, loopt stelselmatig de KV na daarna uitvoerig de Ethica en de politieke geschriften. Hij behandelt Spinoza uitgebreid tegen de achtergrond van Descartes, waarin hij goed thuis is. Het is goed merkbaar dat hij zelf geen Spinozist is, daarvoor is hij teveel Kantiaan, maar hij geeft Spinoza alle krediet. Ze lezen we bijvoorbeeld:

Zweifellos kann man mit gute Gründen die Ansicht vertreten, daβ “Ich” nicht so definiert werden kann wie z.B. “Substanz”; aber das bedeutet nur, daβ der mos geometricus an Grenzen stöβt, wo es um das “Ich”geht. [p. 48]

In de paragraaf “Der Begriff der Wahrheit” geeft hij een duidelijke uiteenzetting over hoe Spinoza over waarheid en adequaatheid schrijft, uitlopend in m.i. duidelijke passages als:

“Ideen adäquat zu denken, heiβt mit einem Wort, ihre logische Verknüpfung mit anderen Ideen zu denken.” En

“Spinoza hat Wahrheit als Korrespondenz definiert, das Kriterium der Wahrheit aber in der Kohärenz erblickt.”

Wolfgang Röd (1926 - 2014) benadrukte “der geometrische Geist” bij #Spinoza [2]

[gefotografeerd tegen de achtergrond van Booms Spinoza Ethica - om een indruk van het kleine formaat van Röds Spinozaboekje te krijgen]

Na het vorige voorbereidende blog volgt hier dan het eigenlijke blog over Röd’s Spinoza.

Wolfgang Röd war bis zu seiner Emeritierung Ordinarius [= Universitätsprofessor] für Philosophie am Philosophischen Institut der Universität Innsbruck [cf. Universität Innsbruck die verder niets over hem heeft; en cf. de pagina met zijn boeken bij zijn uitgever C.H. Beck]. Opvallend is, als je Google zijn naam ingeeft, hoeveel hits je krijgt van sites die zijn boeken aanbieden. Een foto van hem vind je nergens en tussendoor krijg je enige informatie over hem. Daaruit heb ik dit blog samengesteld. Aanleiding is dat ik zijn boekje over Spinoza heb aangeschaft en aan het lezen ben, waarover straks meer. Het boekje kwam uit toen hij al 76 jaar was – de leeftijd die ik nu heb.

Wolfgang Röd studierte Philosophie in Mailand und Innsbruck, wurde 1970 in München habilitiert und lehrte in München und Innsbruck. Er ist Doktor h. c. der Universität Bern und Ehrenmitglied der Österreichischen Akademie der Wissenschaften in Wien. Außer Arbeiten über speziellere philosophiegeschichtliche Themen z. B. Descartes, und Dialektische Philosophie der Neuzeit (auch spanisch, portugiesisch, japanisch und ungarisch) veröffentlichte er unter dem Titel Der Weg der Philosophie (2 Bde., 1994­96; Taschenbuchausgabe 2000) eine Darstellung der Entwicklung des europäischen Denkens von den Anfängen bis zur Gegenwart. Mit systematischen Fragen setzte er sich auseinander in den Werken Erfahrung und Reflexion (1991) und Der Gott der reinen Vernunft (1992). Er ist Herausgeber der Geschichte der Philosophie (1976 ff.), zu der er selbst zwei Bände und Teile weiterer Bände beigesteuert hat. [cf. Autorinformation Reclam]

Röd was lid van de Oekraïensche Kant Vereniging:
Kantian society in Ukraine has held the philosophical seminar in memory of Wolfgang Röd (1926–2014) on September 22, 2014. W. Röd was a member of Kantian society in Ukraine from 1999 and took part more than once in the Society discussions. Wolfgang Röd was an outstanding Austrian philosopher and philosophy historian. First scientific works by W. Röd were written in the framework of German traditions of the history of philosophy. He has formulated his methodological position as critical history of philosophy. Röd was one of contemporary philosophers who studied in detail the problem of the theory and metatheory of experience which he understood in terms of transcendental philosophy. The last of the fourteen-volume History of Philosophy by Röd (published in 2014 in co-authorship with P. Basile) was dedicated to pragmatism and tradition of analytical philosophy. [cf.]

Steven Nadler uitgegeven samen met #Spinoza - een stelletje

Over twee dagen brengt de Franse uitgever H & O Editions het boek van Steven Nadler’s Un livre forgé en enfer samen uit met Spinoza’s Traité théologico-politique als ‘un diptyque’. Ziet er creatief uit.

Wat ik me afvraag: zou Nadlers boek nog niet eerder in het Frans zijn vertaald [dat geeft me nog hoop voor Nederland]? En wat me verbaast: op de cover is te lezen dat de TTP een voorwoord kreeg van Thomas Römer; iPhilo heeft een artikel van René Chiche “est professeur agrégé de philosophie. Il signe la préface de cette nouvelle édition du Traité théologico-politique de Spinoza publiée chez aux éditions H&O en 2018, à laquelle s'ajoute Un texte [sic = livre] forgé en enfer de Steven Nadler.” Wie schreef nu het voorwoord?

Wolfgang Röd (1926 - 2014) benadrukte “der geometrische Geist” bij #Spinoza [1]

Ter inleiding op een volgend blog over Wolfgang Röd & Spinoza breng ik hier een tekst, waarin het thema dat bij hem nogal centraal staat nog eens duidelijk te vinden is, n.l. uit

Wolfgang Röd, Heureka! Philosophische Streifzüge im Licht von Anekdoten. C.H. Beck, 2013 - 260 pagina's –

Het bestaat uit 32 korte hoofdstukjes. Daaruit haal ik het zesde, 6 Der Geist der Geometrie. Das rationalistische Wissenschaftsideal, hier naar binnen.

De historicus van de filosofie maakt hier a.h.w. een balans op van wat er zoals uit die geschiedenis te leren is. Pregnant is in het volgende stukje deze passage over Spinoza:

"Der geometrische Geist auβert sich aber bei Spinoza nicht nur in der Darstellungsweise; er pragt auch seine metaphysische Denkweise. Nach Spinoza folgt aus der absolut unendlichen Substanz die Mannigfaltigkeit der korperlichen und der geistigen Natur in derselben Weise, wie aus den Prinzipien der Geometrie die Mannigfaltigkeit der Lehrsätze folgt. Man kann daher sagen, daβ die Spinozanische Metaphysik vom geometrischen Geist durchdrungen ist, das heiβt, daβ die Beziehung zwischen Grundsatzen und Lehrsatzen das Muster fúr die Auffassung der Beziehung zwischen der Substanz und deren Modifikationen, das heiβt den Dingen, liefert."

 
 

 

Goed nieuws: ‘Le Clan Spinoza’ van Maxime Rovere verschijnt in Nederlandse vertaling - #Spinoza

Bij uitgeverij Balans zal Le Clan Spinoza op 31 januari 2019 onder een andere titel verschijnen

Maxime Rovere, Spinozaland. De ontdekking van de vrijheid - Amsterdam, 1677. vertaald door: Hendrickje Spoor. Balans, 31/01/2019  - 560 pagina's

De uitgever geeft op zijn website al deze informatie

Vaak wordt gedacht dat de Amsterdamse filosoof Spinoza, nadat hij door de joodse gemeenschap in de ban werd gedaan, in alle eenzaamheid tot zijn radicale en nog altijd zeer invloedrijke ideeën kwam. Maar niets is minder waar. Spinoza had veel vrienden en bekenden, zowel binnen als buiten Nederland. Zij lazen en becommentarieerden zijn werk, en leverden een grote bijdrage aan de ontwikkeling van zijn denkbeelden. Velen van hen maakten deel uit van de kring verlichte geleerden, dichters en staatslieden uit de zeventiende eeuw, zoals Constantijn Huygens, Gottfried Leibniz en de gebroeders De Witt.

In dit baanbrekende boek schetst filosoof Maxime Rovere op even meeslepende als erudiete wijze de wereld van Spinoza: mannen en vrouwen die hartstochtelijk op zoek zijn naar vrijheid en naar de waarheid. We maken kennis met onder anderen de gedreven Saul Morteira, opperrabbijn van de joodse gemeenschap, die zijn briljante leerling Spinoza tot zijn grote spijt ‘de verkeerde kant’ op ziet gaan. Met uitgever Jan Rieuwertsz, die er niet voor terugschrikt de meest opruiende boeken van zijn tijd te publiceren. En met latinist en geleerde Franciscus van den Enden, die wel wordt beschouwd als Spinoza’s filosofische leermeester.

In dit op uitvoerig onderzoek gebaseerde verhaal wordt de wereld van Spinoza op schitterende wijze tot leven gebracht. Met veel kennis van zaken weet Rovere met groot inlevingsvermogen zowel de zeventiende eeuw als de filosofie van Spinoza voor iedereen toegankelijk te maken.

Maxime Rovere is filosoof en Spinoza-specialist. Hij is docent filosofie aan de universiteit van Rio de Janeiro. Spinozaland, waarvan in Frankrijk meer dan 10.000 exemplaren werden verkocht, is zijn eerste publieksboek.  
 

Dit is echt heel goed nieuws!
En de turf gaat slechts € 27,50 kosten [cf.]
Opmerkelijk dat het precies evenveel bladzijden gaat bevatten als het Franse origineel dat in 2017 bij Flammarion verscheen en ook 560 bladzijden telde.

 

Jason Read, Frédéric Lordon, Marx & #Spinoza

In het blog van 09-10-2013 kondigde ik aan dat “Frederic Lordon's boek over Spinoza en Marx & verlangen wordt vertaald.”

In maart 2014 verscheen dan bij Verso:

Frédéric Lordon, Willing Slaves of Capital. Spinoza and Marx on Desire. Verso, March 2014 - hardback en paperback 224 pages - ebook 175 pages

Van de besprekingen verwijs ik naar die door Keith Harris [cf. PDF] en naar een die ik aanhaalde in het blog van 18-01-2015 Requiem voor "Het speelveld van de vrijheid"

Met dit huidige blog heb ik voornamelijk twee bedoelingen: 1. Om te laten weten dat ik zojuist ontdekte dat het boek van Lordon als PDF op internet te downloaden staat; 2. Om te wijzen op een artikel van Jason Read dat als een goede toelichting op het boek te zien is. Tenslotte voeg ik daar nog enige verwijzingen naar interessante artikelen van Jason Read toe. In eerste instantie dus over Lordon's boek (en dat van Citton):

• Jason Read, “The Order and Connection of Ideology Is the Same as the Order and Connection of Exploitation - Towards a Bestiary of the Capitalist Imagination.” In: Philosophy Today, February 28, 2015 [cf. ]

Abstract: “The turn to Spinoza by many Marxists combines the classic problem of Marxism, that of base and superstructure, economy and ideology, with Spinoza’s challenging assertion of the identity of order of connection of ideas and things. This paper looks at two contemporary neo-Spinozists, Frédéric Lordon and Yves Citton, examining the ways in which their works intertwine economy and ideology, desire and imagination. The point, however, is not to just read Marx with Spinoza, but to use both together to make sense of the imaginary and affective dimension of changes within the economy. [PDF op academia.edu]

#Spinoza weer ingezet voor de verkoop van een boek

Medio dit jaar verscheen van journalist en ondernemer Cees van Lotringen, Tot hier en nu verder. Om het boek aan de man te brengen gaf hij – zoals wel vaker gebeurt - diverse interviews, schreef hij een lang artikel, “Een zoektocht naar het DNA van Nederland,” in het Financieel Dagblad, waarvan hij eerder chef redactie en adjunct-hoofredacteur was. En gisteren verscheen van hem een opinieartikel in Elsevier onder de titel: “Gaat de Verlichting uit?” En de lead tekst: “Het erfgoed van Nederlands grootste en meest radicale denker, Baruch Spinoza, wordt serieus met de sloop bedreigd, meent auteur Cees van Lotringen. Bedrijven die uit puur commercieel eigenbelang de ‘staat van de vrijheid’ ondermijnen, moeten streng worden gereguleerd, en indien nodig zwaar bestraft worden als zij de vrijheid ondermijnen of het maatschappelijk vertrouwen omwille van hun eigenbelang ernstig beschamen, betoogt hij in dit ingezonden opiniestuk.” [Cf.]

De naam van Spinoza komt wel 10x voor en uit alles blijkt dat de auteur slechts de klok heeft horen luiden. Zo wordt Spinoza toegedicht dat hij voor "het zelfbeschikkingsrecht van het individu" zou hebben gepleit. En Spinoza zou - net zoals andere verlichtingsdenkers - ons hebben "opgedragen om zonder andermans leiding of hulp zelfstandig te blijven denken en te beslissen." Spinoza die iets opdraagt!

Uiteraard is er ook al een gesprek met de auteur geweest in CaféWeltschmerz waar de laatste tijd al méér boeken van schrijvers besproken werden die op een of andere manier zich beriepen op Spinoza – zoals o.a. De Moord op Spinoza.

Wat is dat toch dat Spinoza het zo goed doet in deze intellectueel-commerciële wereld?

Wat is de kring der Nederlandse spinozisten toch een duf zooitje

Gisteren was in Rotterdam het Symposium over "de kring van Spinoza: een balans van veertig jaar onderzoek" en daarna de inaugurale rede van Henri Krop over "Door Spinoza gegrepen: Abraham Johannes Cuffelers pleidooi voor het vrije denken".

En niemand die er een statement, al dan niet met een fotootje, van op twitter of elders brengt. Het is gewoon een dooie boel - alsof er helemaal niets gebeurd is.

Hoe kan ik dan in staat zijn dit blog vol te houden? De onmetelijke saaiheid van dat gezelschap! Zo afgewend van de sociale media! Die kreet moet mij even het hart - bij gebrek aan iets inhoudelijks dat nu eenmaal niemand aanreikte.

Wie verzint zoiets: een eerste druk van #Spinoza's TTP inbinden in perkament met Gregoriaans

Whitmore Rare Books in Pasadena, Californië, biedt voor $30.000 dit exemplaar aan van een eerste uitgave van de Tractatus Theologico-Politicus die in een recente tijd opnieuw ingebonden is in perkament waarop Gregoriaanse zang gedrukt is. [Cf.]

 

Abraham Johannes Cuffeler (ca. 1637 – 1694) komt in het Spinozaweb niet voor hoewel hij volgens Petrus van Gent de “summus amicus” was van #Spinoza

Als straks, over ongeveer twee uur,  Henri Krop zijn oratie "Door Spinoza gegrepen: Abraham Johannes Cuffelers pleidooi voor het vrije denken" gaat uitspreken  waarmee hij zijn aanstelling als Bijzonder Hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam aanvaardt, staat hem een belangrijke taak te wachten, n.l. om de evidentie aan te tonen dat Abraham Johannes Cuffeler tot Spinoza’s kring behoorde en terecht als een vriend van hem kan worden gezien. Eerder deed Krop dat tijdens de Summer School Collegium Spinozanum die van 7 – 10 juli 2015 werd gehouden en waarbij hij sprak over “Spinoza’s circle: the case of Abraham Johannes Cuffeler” [cf.].

De website europeana.eu heeft het over Abraham Johannes Kuffeler (ca. 1637 - 30 maart 1694) [Vandaar komt ook bovenstaande afbeelding]. Zie hier de diverse varianten waarin de naam wordt tegengekomen:
Küffelaer, Abraham Johann
Cuefeler, Abraham J.
Cufeler, Abraham J.
Cuffelaer, Abraham J.
Cuffeler, Abraham Johann
Cuffeler, Abrahamus Ioannes
Cuffeler, Abrahamus Joannes
Cuffeler, Abrahamus Johannes
Kuffeler, Abraham J.
Küffelaer, Abraham J.

Volgens Poortman (toen geschreven door Klever) was hij een “Aanhanger en verdediger van Spinoza.” Aldaar worden vijf werken over Abraham Cuffeler vermeld. Krop is daar nog niet bij. Wim Klever wijdde een hoofdstuk (#8) in zijn Mannen rond Spinoza aan Cuffeler en brengt op p. 143 het citaat uit de brief van Petrus van Gent aan Tschirnhaus waarin hij Cuffeler ‘summus amicus’ [beste vriend] van Spinoza noemt.

Welnu, ik stelde zojuist vast dat onder het menu ‘personen’ van het Spinozaweb de naam van Cuffeler (hoe ook gespeld) helemaal niet voorkomt! Henri Krop heeft dus wel een taak op zich genomen! Maar uit wat er tot nu toe zoal over Cuffeler bekend is, is het vreemd dat er in het Spinozaweb helemaal niets over hem te vinden is.

Verlate bespreking van Matthew Stewart’s “Nature’s God” - & #Spinoza

 

Wel mooi dat een boek vier jaar na verschijnen nog een bespreking krijgt. Dat overkwam het boek van

Matthew Stewart, Nature’s God: The Heretical Origins of the American Republic. New York: W. W. Norton & Company, 2014 - 534 pp. $17.95 (paperback).

Gisteren, 20 sept. 2018 had Brian Tebbitt in The Objective Standard een uitgebreide positieve bespreking. De paperback kan de aanleiding niet zijn, want die verscheen al in juli 2015. Ik vind het zo de moeite waard dat ik er graag in een blog op wijs. Voor waar het boek over gaat verwijs ik naar die recensie - en hiernaast de inhoudsopgave.

Blogs met aankondigingen en reviews van het boek

Blog van 27-10-2012 Geen race tussen Russell Shorto en Matthew Stewart

Blog van 08-11-2013: Volgend jaar verschijnt Matthew Stewart's "The God of the Green Mountains"

Blog van 13-06-2014 Klevers epicureïsche tuin (met foto van Stewarts boek)

Blog van 26-07-2014 Matthew Stewart's 'Nature's God' weer besproken

Hoort #Spinoza nu wel of niet tot onze Gouden Eeuw?

Bijna een maand geleden verscheen

Helmer J. Helmers & Geert H. Janssen (Eds.), The Cambridge Companion to the Dutch Golden Age. Cambridge University Press, 23 aug. 2018 - 450 pagina's –  [CUP heeft het nog niet op z’n website -books.google heeft het al wel]

Hoe CUP het boek zal aanprijzen en samenvatten is nog niet te zien.

Managementboek geeft deze samenvatting: “During the seventeenth century, the Dutch Republic was transformed into a leading political power in Europe, with global trading interests. It nurtured some of the period's greatest luminaries, including Rembrandt, Vermeer, Descartes and Spinoza. Long celebrated for its religious tolerance, artistic innovation and economic modernity, the United Provinces of the Netherlands also became known for their involvement with slavery and military repression in Asia, Africa, and the Americas. This Companion provides a compelling overview of the best scholarship on this much debated era, written by a wide range of experts in the field. Unique in its balanced treatment of global, political, socio-economic, literary, artistic, religious, and intellectual history, its nineteen chapters offer an indispensable guide for anyone interested in the world of the Dutch Golden Age.

Books.google geeft deze samenvatting: "Even today few people are unaffected by the term 'Dutch Golden Age'. So commonly has the phrase been applied to the Dutch seventeenth century in, for instance, museums, (art) history books, and tourist guides that it seldom fails to conjure up a range of iconic associations. For many, it will evoke pictures by Rembrandt, Vermeer, Hals, or one of the many other only slightly less famous painters. Others associate it primarily with Dutch economic prosperity and the Republic's trade empire, and might envision the rich merchant houses along the Amsterdam canals, Delftware, or the great East Indiamen of the VOC. Some will think of one or two of the many wars fought by the Dutch Republic, most likely the revolt against Habsburg Spain, the three naval wars against England, or the battles against Louis XIV's France. Grotius, Huygens, Spinoza and the great intellectual achievements of the seventeenth-century Dutch Republic might be less prominent in the minds of most people, as would be the rest of its immense textual heritage, but still one can expect one or two mentions from that field as well. And that is only scratching the surface: evidently, the Dutch Golden Age connotes a great many, very disparate things that are nevertheless distinctive enough to be called Dutch."--

Overzicht van voorzitters en secretarissen die de VHS in de loop der tijd heeft gehad, staat nu op internet - #Spinoza

Kees Bruijnes, secretaris van de Vereniging Het Spinozahuis, liet mij weten dat ik – hij dacht ergens halverwege 2017 - op mijn blog meldde dat ik op de site van de Vereniging Het Spinozahuis de informatie miste over de namen en perioden van de vroegere secretarissen en de voorzitters van de VHS. Hij schreef: “Ik heb me dat als nieuwe secretaris toen in de oren geknoopt en toen het archief van de vereniging in het huis op de Paviljoensgracht deze zomer 2018 aan mij werd overgedragen door Theo van der Werf, heb ik het lijstje van alle voorzitters en secretarissen compleet gekregen. Het staat nu op de site van de VHS.”

Ik neem hierna dat overzicht over. Zoals daarin te lezen is heb ik Kees nog enige tips kunnen geven, waardoor het lijstje nu helemaal compleet is.

Het overzicht is te vinden op de website van de VHS in het Menu: De Vereniging en het submenu: Bestuur [cf. hier het PDF] en hieronder - met dank aan Kees Bruijnes:

Paul Goodman (1911 – 1972) citeerde #Spinoza in zijn gedicht “Little Ode”

Paul Goodman was een Amerikaanse roman- en toneelschrijver, dichter, literair criticus en psychotherapeut, vooral bekend als sociaal criticus en anarchistisch filosoof. Hij was een linkse activist in de 1960-iger jaren en een regelmatig geciteerde inspiratiebron voor de studentenbeweging in die tijd.

Paul Goodman’s Growing Up Absurd. Problems of Youth in the Organized Society [1960] – zijn verdediging a.h.w. van de Amerikaanse jongeren die de absurditeit van de samenleving ervaren, maar niet kunnen verklaren - heb ik tijdens mijn studie met interesse gelezen. Hij bleef vooral kritisch schrijven over educatie op alle niveaus. “Dropping-out” zag hij als een gezonde reactie. Zijn critici zagen hem als een romantische dromer en een anti-intellectueel.

Deze progressieve Amerikaans schrijver die ook dichtte was een van de weinigen die de opstandige studenten in de 1960-iger jaren nog vertrouwden. George Steiner schreef: "Goodman's is about the only American voice that young English pacifists and nuclear disarmers find convincing." En Richard Kostelanetz schreef: “Students see him "as the prophet and exemplar of a free life in a bureaucratic society," [Cf. Poetry Foundation cf. wikipedia]. Van ver voor die tijd is zijn gedicht “Little Ode” dat in aug. 1950 in het magazine Poetry verscheen [Cf.]

Retweet: Morgen oratie van de nieuwe hoogleraar op de leerstoel #Spinoza studies

Steven Nadler ziet de TTP als een joods boek - #Spinoza

De serie Jewish Lives, “Biographies that illuminate the Jewish experience,” omvat intussen zo’n 36 titels; ze kunnen dus nog wel een tijdje voort.

Jewish Lives is a prizewinning series of interpretative biography designed to explore the many facets of Jewish identity. Individual volumes illuminate the imprint of Jewish figures upon literature, religion, philosophy, politics, cultural and economic life, and the arts and sciences.
Subjects are paired with authors to elicit lively, deeply informed books that explore the range and depth of the Jewish experience from antiquity to the present.
Jewish Lives is a partnership of Yale University Press and the Leon D. Black Foundation. Ileene Smith is editorial director. Anita Shapira and Steven J. Zipperstein are series editors.

Elk jaar worden er aantal boeken aan de serie toegevoegd; komend voorjaar b.v. een over Martin Buber. Opvallend is dat er nog geen boek over Spinoza bij zit. Het zou me verbazen als er al niet aan gewerkt werd.  

In de rubriek “Jewish Lives 4 Questions” zijn de vier vragen ook aan Steven Nadler voorgelegd. Van hem verscheen onlangs in de serie Jewish Lives de biografie over Menasseh ben Israel [cf. blog van 13 augustus 2018 Volgende week verschijnt Steven Nadler’s “Menasseh ben Israel”] – het is er deze maand, september, het “boek van de maand.”

Als zijn favoriete joodse boeken noemt Nadler Maimonides’ Guide of the Perplexed en Spinoza’s Theological-Political Treatise “(yes, it is a Jewish book!)”. Dat hij dat zo uitdrukkelijk stelt, zegt genoeg dat er ook anders over gedacht wordt. Ik kan mij erin vinden, maar het is uiteraard niet alleen maar een "joods boek" - het is een boek voor u en mij en voor de hele mensheid - althans dat deel eruit dat er belangstelling voor heeft.

Brazilië houdt ze weer: Conversações Spinozanas - #Spinoza

John Gray geeft in “Zeven vormen van atheïsme” merkwaardige schets van ’t zgn. atheïsme van #Spinoza

Vorige week verscheen de Nederlandse vertaling van het boek van

John Gray, Zeven vormen van atheïsme. Een zoektocht om het mens-zijn te begrijpen. Unieboek Uitgeverij Het Spectrum, sept. 2018 - 240 pp. €22,50

Cf. books.google waar de “Inleiding Wat is een atheïst?” en Hoofdstuk I, "Het nieuwe atheïsme: een negentiende-eeuws overblijfsel," te lezen is. De uitgever laat via een PDF een flink deel van het eerste hoofdstuk lezen.

De verschijning van het Engelse origineel, Seven Types of Atheism. Signaleerde ik in ‘t blog van 8 februari 2018, daaraan voegde ik via reacties vier links naar reviews van het boek toe.

Elsa Morante (1912-1985) Italiaanse dichteres zag #Spinoza's werk als een verborgen schat

Elsa Morante – Giorgio Agamben – Spinoza

Het was vooral Agamden die met haar bevriend was en haar Ethica-exemplaar in bezit kreeg, die daarop wees. Ik kom hierop terug. Eerst iets over haar uit wikipedia:

Elsa Morante, als joodse geboren in Rome, woonde daar haar hele leven met een onderbreking aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Ze begon in de jaren dertig met het schrijven van korte verhalen en publiceerde haar eerste boek, de verhalenbundel Il Gioco Segreto, in 1941. In dat jaar trouwde ze met de joodse cineast en schrijver Alberto Moravia. Aan het einde van de oorlog vluchtten ze beiden vanwege de jodenvervolging naar het zuidelijke platteland van Italië.

Morante werd gezien als een onorthodoxe Italiaans auteur die tegen vele heilige huisjes schopte. In haar beroemdste roman La Storia (1974) in het Nederlands vertaald als De Geschiedenis, laakt ze de ideologieën van haar landgenoten tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Haar laatste roman, Aracoeli, verscheen in 1982, drie jaar voor haar dood. [cf. wiki]

Frankrijk lijkt weer met een #Spinoza Special begiftigd...

 

… maar het gaat om een flink gecoverd artikel in het zomerdubbelnummer van Le Magazine du Bibliophile #139-140 d.d. 1 augustus 2018 in de rubriek EXPÉRIENCE BIBLIOPHILIQUE van

Pietro Masturzo, “Retrouver Spinoza - Son époque, ses idées, ses amis, ses livres”

Dat u het maar weet voor als u nog die kant opgaat. [Cf. & cf.]