Vandaag verscheen het artikel van
Frans W. Saris, “Lessen in spinozisme en pragmatisme.”
In: De Nederlandse Boekengids, 4
maart 2019 [Cf.]
Lead text: “Fysicus,
bestuurder en essayist Frans W. Saris leest Kees Schuyts recente werken over
Spinoza en de Pragmatici, en gaat op zoek naar aanknopingspunten voor een
filosofie voor de eenentwintigste eeuw. Vertrekkend vanuit Spinoza’s ‘God,
ofwel de Natuur’ komt hij via de ideeën over feiten en vooruitgang van Charles
S. Peirce en William James tot een voorstel.” Frans W. Saris bespreekt Kees
Schuyts boek over #Spinoza en het boek dat hij van Charles S. Peirce samenstelde
en vertaalde
Saris bespreekt dus deze boeken: Kees Schuyt: Spinoza en de vreugde van het inzicht
(Balans, 2017) en Charles Sanders Peirce, Lessen
in pragmatisme. Samensteller en vertaler Kees Schuyt (Boom, 2017) en voegt
daar, zoals uit de lead text al bleek, een interessante eigen beschouwing aan
toe.
Ik citeer zijn slotalinea:
Als we de natuur God noemen, dan drukt dat het allesomvattende mysterie
van de natuur uit. Het idee dat wij, ook wij fysici, de natuur waarvan wij deel
uitmaken nooit helemaal zullen kunnen begrijpen, omdat we er middenin staan en
ons mensen de ‘God’s eye view’ niet gegeven is. Is Spinoza’s concept van God
niet de manier om het wonderbaarlijke onder woorden te brengen, om een zeker
ontzag en eerbied voor de Natuur weer een plaats te geven in onze taal en
daarmee ons bewustzijn? Want het is precies dat ontzag dat bij de
eenentwintigste-eeuwse mens, de homo economicus, nu zo levensbedreigend gemist
wordt.
Ik vind jammer dat Schuyt in zijn Peirce-boek niet gekozen
heeft voor teksten van Peirce over Spinoza, dan zouden die boeken nóg meer op
elkaar betrokken zijn (althans ik hoor daar niets over).
In mijn blog van 29-05-2013: »
Charles S. Peirce (1839 - 1914) achtte de
'geometrische orde' van de Ethica "merely a veil over the living
thought" « kon ik met behulp van studies van Shannon Dea op een interessant aspect van
Peirce’s denken wijzen. Ik verwijs tenslotte nog naar
Jonathan Beever & Vernon Cisney, "All Things
in Mind: Panpsychist Elements in Spinoza, Deleuze, and Peirce." In: Biosemiotics, Vol. 6, December, 2013 [cf.
PDF]
Geen opmerkingen:
Een reactie posten