En ineens
komt Ibn Tufayl weer op mijn pad. Lang geleden had ik een serie blogs over hem,
waarbij centraal stond de vraag of Spinoza weet had van diens filosofische
novelle Hayy ibn Yaqzan [ook Hai Ebn Yokdhan] en wellicht iets te maken had met de eerste vertaling ervan in het
Nederlands. Onderaan plaats ik de links naar die en verwante blogs.
Binnenkort
ga ik een cursus volgen over Averroes (Ibn Rushd) die in Bilthoven gegeven
wordt door dr. Jos Scheren. In dat verband komt ook Ibn Tufayl aan de orde die
Averroes introduceerde bij kalief der Almohaden Abu Yaq’ub Yusuf. Enige vragen
die mij bereikten, werden aanleiding mij weer met Tufayl bezig te houden, wat
ik als een waar genoegen beschouw.
In 1708
verzorgde de Britse oriëntalist en Arabist Simon Ockley [1678 – 1720] de derde Engelse vertaling (In 1674 was een eerste Engelse vertaling gemaakt door de Schotse quaker George Keith en in 1686 werd de volgende Engelse vertaling gemaakt door George Ashwell):
The Improvement of Human Reason.
Exhibited in the Life of Hai Ebn Yokdhan by Ibn Tufail (Abu Bakr Muhammad Ibn Tufail
al-Qasi). Newly Translated from the Original Arabick by Simon Ockley (1708)
Door Project
Gutenberg werd deze tekst op 8 oktober 2005 op
internet geplaatst. Daarna, wanneer precies weet ik niet, werd het door de
website verbodengeschriften.nl vertaald en op internet gebracht als
De Verbetering van het Menselijk
Verstand, getoond aan de hand van het leven van Hayy ibn Yaqzan door Ibn
Tufail. Nieuwe
vertaling van het oorspronkelijke Arabische manuscript door Simon Ockley (1708)
[Cf.]
Daaraan is
een merkwaardige “Inleiding bij deze vertaling” toegevoegd, waarin wordt
beweerd dat
“In hetzelfde jaar van de uitgave van Pococke, dus in 1671,
verschenen, twee verschillende Nederlandse vertalingen, in 1672 gevolgd door
een vertaling op initiatief van het kunstgenootschap Nil Volentibus Arduum door Johannes Bouwmeester, een vriend van
Spinoza en mogelijk op diens verzoek.”
Dat van die
twee verschillende vertalingen voorafgaande aan de vertaling door Johannes
Bouwmeester is grote onzin en nergens op gebaseerd. Waarschijnlijk gaat het om
een verwarring met de twee heruitgaven in 1701 bij twee verschillende uitgevers.
De daarop volgende zin heeft ermee te maken dat Simon Ockley zijn vertaling de
titel meegaf De Verbetering van het
Menselijk Verstand:
“Uiteindelijk was Spinoza al sinds 1660 bezig met zijn Verhandeling over de verbetering van het
verstand, waar hij zijn verdere leven aan gewerkt heeft, maar [dat] onvoltooid
is gebleven.”
Alsof beide
titels iets met elkaar te maken hadden. Enfin, zo ontstaat verwarring. De titel
Tractatus de Intellectus Emedatione heeft
niets met deze vertelling over Hayy ibn Yqzan van doen.
Hierna het aangekondigde
overzicht van links naar vroegere blogs. In een volgend blog breng ik (nieuwe)
literatuur die ik in die blogs nog niet aan de orde had of kon hebben.
Blogs over Ibn Tufayl e.a. islam-geleerden
Blogs over Ibn Tufayl e.a. islam-geleerden
05-06-2009: Hebben de oosterse en de westerse
verlichtingstradities iets met elkaar?
17-06-2009: Ibn Tufayl - de vertalingen van zijn Hayy ibn
Yaqzan
18-06-2009: Ibn Tufayl [2] - en zijn eerste Nederlandse
vertaler
20-06-2009: Ibn Tufayl [3] - samenvatting van zijn Hayy ibn
Yaqzan
25-06-2009: Ibn Tufayl [4] en de John Locke-connectie
26-06-2009:
Ibn Tufayl [5] en Spinoza
18-01-2011: Ibn Tufayl [6] - uitgaven van en over Hayy Ibn
Yaqzan
23-01-2011:
Spinoza en de Islam
16-01-2012: Wereldfilosofie: Spinoza de laatste
islamitische filosoof?
06-04-2014: Sabine Funke over Ibn Tufayl's Hayy Ibn Yaqzan
07-04-2014: Sabine Funke over Ibn Tufayl's Hayy Ibn Yaqzan
[2] [vooral discussie met Eim Klever]
11-03-2016: Invloed van islamitische filosofie op Spinoza
13-04-2014: Mulla Sadra (1571 -1640) vergeleken met Spinoza
Enige van de vele websitepagina's over Ibn Tufayl
alchetron over Ibn Tufail
en.wikipedia.org/wiki/Ibn_Tufail
Syed Nomanul Haq over Ab Bakr Ibn Tufayl
Scientica Islamica over 1110-1182 Ibn Tufayl's Hayy Ibn Yaqzan
Geen opmerkingen:
Een reactie posten