Zaterdag
21 oktober 2017 wordt er door de École Normale Supérieure te Parijs een
conferentie georganiseerd met als thema “Spinoza autrement. Nouvelles
perspectives en histoire de la philosophy”
Ze
willen de relatie tussen de filosoof en zijn ‘gesprekspartners ' ontrafelen - aan
de tegenstanders van de grote filosoof hun rol in de ontwikkeling van het
denken teruggeven. Ze willen de teksten van Spinoza anders lezen dan als “de
relikwieën van een rationalistische heilige.” Daarbij wordt een wel heel
uitdagende illustratie geplaatst, n.l. dit schilderij uit 1619 van Nicolaes Eliasz. Pickenoy, de Osteologieles van Dr. Sebastiaen Egbertsz. *) [deze herkomst wordt op het
programma niet vermeld]. Maar wat een uitdaging van de filosoof die in Ethica 4/67
schreef: “Homo liber de nulla re minus quam de morte cogitat et ejus sapientia
non mortis sed vitae meditatio est.” [Een vrij mens denkt aan niets minder dat
aan de dood en zijn wijsheid is niet de dood maar het leven te overwegen.]
Maxime
Rovere, wiens boek Le Clan Spinoza op
het punt van uitkomen staat [cf. blog], heeft een groot aandeel in het programma [cf. academia.edu] Dat voor de cover van zijn boek het schilderij van Jan de Bray uit 1663, De regenten van het weeshuis in Haarlem, gebruikt is, is op de website bij het boek nergens te vinden. Wel wordt bij de gebroeders Adriaan en Johan Koerbagh vermeld dat voor hun afbeelding twee figuren werden gebruikt uit een ander schilderij van Jan de Bray, « Les Gouverneurs de la Guilde de saint Luc » (détail), Haarlem, 1675, coll. Rijksmuseum, Amsterdam [cf.]
Jan de Bray, De regenten van het weeshuis in Haarlem (1663)
Ik noteer hier tevens nog dat van Maxime Rovere een Franse vertaling van de Voorrede van de Opera Posthuma van Spinoza gaat verschijnen, alsmede van de Index op de Opera Posthuma:
Préface et Index aux Opera Posthuma de Spinoza. Traduction du latin, présentation et notes par Maxime Rovere, Payot & Rivages, 2017.
_______________
*) Op internet ook wel ten onrechte weergegeven als: Thomas de Keyser, De anatomieles van Dr Egbertsz Sebastian [bv. hier op printerest] De bron van de fout is waarschijnlijk W. Martin, De Hollandsche schilderkunst in de zeventiende eeuw: Frans Hals en zijn tijd. Onze 17e eeuwsche schilderkunst in het algemeen, in hare opkomst en rondom Frans Hals. J.M. Meulenhoff, Amsterdam z.j. [1935], die p. 187 als onderschrift bij Afb. 102 [dit schilderij] heeft: "Th. de Keyser 1619. Anatomie van Dr. Seb. Egberts. Rijksmuseum. [cf. DBNL].
Veel uitgedaagd hoeft natuurlijk niet. Spinoza’s filosofie steunt zich, net zoals elke andere filosofie, op axioma’s die de coördinaten vormen voor het gehele denken dat kan verschijnen.
BeantwoordenVerwijderenWie de axioma’s niet aanvaardt en dus niet meedenkt binnen de contouren van die axioma’s kan Spinoza niet volgen of begrijpen. Hooguit kan zo iemand zeggen, ‘ik zie de dingen anders’.
In de definities zegt Spinoza niet, ‘X is zo en zo’, maar ‘Ik versta onder X dit en dat…’. Van elke lezer wordt verwacht mee te gaan en mee te denken met dat gestelde uitgangspunt. De dingen zijn niet waar omdat Spinoza het zegt, ze zijn waar binnen zijn filosofische axioma’s.
Dat sommigen dat met reden niet onderschrijven maakt dat er verschillende filosofieën zijn. Zo hebben de Engelse taalfilosofen Heideggers uitgangspunt nooit begrepen en dus zijn denken afgeschreven.
Ben wel benieuwd waar deze conferentie naar leidt.