maandag 19 maart 2018

Spinoza in werkelijk en betwijfelbaar of pseudo Open Domein


Soms kom je op internet onverwacht het PDF van een boek tegen. De vraag is of dat dan altijd vrijgegeven is aan het Open Domein.
Mijn blog van 29-12-2010: “Nieuw licht op Kant en Spinoza” schreef ik naar aanleiding van een tip van Henk Keizer die meldde dat toen net uit was:

Beth Lord: Kant and Spinozism: Transcendental Idealism and Immanence from Jacobi to Deleuze. Palgrave Macmillan (Renewing Philosophy), 2010, 272 pp

Tot mijn verrassing en verbazing kwam ik ineens (zomaar – ik was er niet naar op zoek ) het PDF ervan op internet tegen, afkomstig van de website van South African History Online (SAHO). En daar bleken nog veel meer boeken te staan, zoals

Michael P.Levine, PANTHEISM. A non-theistic concept of deity. London and New York: Routledge, 1994 [PDF]

SHMUEL FEINER, Moses Mendelssohn. Sage of Modernity. Translated from the Hebrew by Anthony Berris. New Haven and London: Yale University Press, 2010 [PDF]

Reinier Munk (Ed.), Moses Mendelssohn’s Metaphysics and Aesthetics. Dordrecht Heidelberg London New York: Springer Science+Business Media B.V., 2011 - Met o.a. Chapter 6, Moses Mendelssohn on Spinoza, by Detlev Pätzold [PDF]

TERRY PINKARD, GERMAN PHILOSOPHY - 1760-1860. The Legacy of Idealism. Cambridge University Press, 2001 [PDF]

Ik betwijfel of het allemaal door uitgever en auteur werkelijk vrij gegeven is naar het Open Domein.

Dat laatste lijkt wel het geval met wat Slavoj Žižek toen het net uit was als zijn magnum opus zou hebben gezien: The Parallax View [MIT, 2009]
Nu Ed onder het label "Iets moois," in een reactie weer eens een tekst bracht zonder bronvermelding, liet Google zien dat The Parallax View, inmiddels op diverse plaatsen vrij op internet te vinden is. Hier en op archive.org. Ik heb er nog eens naar gekeken en mijzelf nogmaals vrijgesteld van het lezen van dat boek. O, je zult er vast wel wat van opsteken, maar ik kan mijn tijd beter aan andere dingen besteden. Waarom zou ik m’n tijd verdoen aan het lezen van Slavoj Žižek? Sinds ik op 26-05-2009 mijn blog schreef "Slavoj Zizek (1949) over Spinoza en (Franse) spinozisten" en vooral sinds ik enige malen probeerde hem te volgen op video's, was voor mij duidelijk dat ik geen tijd ga verdoen aan het lezen van deze zeer intelligente, ja geniale gestoorde.

6 opmerkingen:

  1. “Waarom m’n tijd verdoen aan Slavoj Žižek? Ik ga geen tijd verdoen aan het lezen van deze zeer intelligente, ja geniale gestoorde.”

    Soms is het handig niet te vermelden wie je citeert omdat vooringenomenheid – geniale gestoorde! - vaak meebrengt dat men de gebrachte tekst dan niet meer naar inhoud leest.
    Opvallend vind ik de enigszins laconieke wijze waarmee je dit alles aan de kant schuift. (Met deze laatste zin citeer ik jou dan weer Stan.)

    Laat ik een voorbeeld geven.
    Beth Lord, geprezen door Stan, heeft een boek geschreven Kant and Spinozism: Transcendental Idealism and Immanence from Jacobi to Deleuze.
    Je schrijft: “Graag breng ik hier de informatie over het boek dat net uit is en over de schrijfster die zich al geruime tijd flink zowel in Spinoza als Kant en zelfs Deleuze verdiept.” Mooi toch.

    Maar als Slavoj Zizek Kant en Spinoza in verband brengt dan zeg je: “Bij de manier waarop hij vervolgens Kant behandelt doet hij net alsof Kant met Spinoza in debat was, terwijl uit niets blijkt dat Kant Spinoza gelezen had.” Dat schrijf je over een tekst die je vermoedelijk niet gelezen hebt want je wil geen tijd verdoen je daarin te verdiepen.

    Het boek dat je vermeldt heet ‘The parallax view’. Een methode om twee zaken – hier Kant en Spinoza - die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben zo met elkaar te verbinden dat er een boeiende relatie ontstaat.
    Zizek noemt dat ‘Schuins beziend’ (ook een titel van een boek van hem).

    Inderdaad Stan, je kan je tijd beter aan andere dingen besteden als je het intellectueel niet kan opbrengen mee te denken met een denker. Maar zeg er dan geen oppervlakkige dingen over.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Toch bedankt met het verwijzen naar “Kant and Spinozism: Transcendental Idealism and Immanence from Jacobi to Deleuze.”
    Ik ga dat zeker lezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. En jij, Ed, bedankt voor je citaat in het vorige blog. Ik ben er omheen gaan lezen (de voorafgaande en erop volgende teksten) en kreeg almaar meer interesse. Ik las bijzonder verhelderende inzichten, waardoor ik zin krijg om ‘The parallax view’ te gaan lezen. Wat ik, denk ik, ook daadwerkelijk ga doen.
    Ja, dus, nogmaals bedankt.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Om een voorbeeld te geven van over na te denken frasen: «“Freedom” is thus inherently retroactive »

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Retro-actief, inderdaad. Voor Spinoza vordert begrijpen van niet adequaat naar adequaat weten.
      Achteraf gezien, terug blikkend vanuit het derde weten, is het adequate een retro-actief begrijpen. Het herschikken van de pre-supposities.

      Verwijderen
  5. Stan,
    Ik schrok even en denk dat je me voor de gek houdt. Maar als je het meent is het fijn te zien dat je alvast iets meer leest en tracht te begrijpen. Mooi.
    Hier, op straffe dat ik me nogmaals belachelijk maak mijn lezing van enkele regels verder.

    [“Freedom”is thus inherently retroactive: at its most elementary, it is not simply a free act which, out of nowhere, starts a new causal link, but a retroactive act of endorsing which link/sequence of necessities will determine me. Here, we should add a Hegelian twist to Spinoza: freedom is not simply “recognized/known necessity,” but recognized/assumed necessity, the necessity constituted/actualized through this recognition.
    This excess of the effect over its causes …]
    Dit excess verbind ik met E4,18: ‘Het geheel is groter dan haar delen.

    […thus also means that the effect is retroactively the cause of its cause—this temporal loop is the minimal structure of life. At the level of reality, there are only bodies interacting;…]
    Hier zie ik een mogelijkheid om modi terug te leiden in verhouding naar hun ingesloten zijn in Substantie.

    Wat Zizek daar schrijft over autopoiesis en ‘the self’ verbind ik met conatus.
    [… the One of an organism as a Whole retroactively “posits” as its result, as that which it dominates and regulates, the set of its own causes (that is, the very multiple process out of which it emerged).]
    Dat lees ik als de aanzet van conatus.

    [… In this way—and only in this way—an organism is no longer limited by external conditions,]
    ‘External’ als zwalpend in het eerste weten op de golven van de zee zou Spinoza zeggen.

    [… but is fundamentally self-limited — again, as Hegel would have put it, life emerges when external limitation (of an entity by its environs) turns into self-limitation. (…) true infinity stands not for limitless expansion but for active self-limitation (self-determination), in contrast to being-determined-by-the-other.]
    ‘The other’ lees ik als de affectiones van het eerste weten.

    [… In this precise sense, life (even at its most elementary: as a living cell) is the basic form of true infinity, since it already involves the minimal loop by means of which a process is no longer simply determined by the Outside of its environs, but is itself able to (over)determine the mode of this determination, and thus “posits its presuppositions.”
    ‘Over determine’ lees ik als de macht van de Rede om zijn lichaamsindrukken te rangschikken en te verbinden naar orde van het begrip en bijgevolg om te bewerken, zoals in E5,39.

    En dan belangrijk, het “posits its presuppositions”.
    Dit lees ik als volgend. De ‘presuppositions’ zijn de adequaat begrepen begrippen, die wanneer juist ingezet – ‘posits’ – de interne determinatie mogelijk maken.

    En zo tracht ik Zizek soms tegendraads te lezen. Want Zizek is en blijft Hegeliaan en dat Spinoza een subjectloos denken voorstaat kan hij dus niet aannemen. Voor hem met Hegel is substantie = subject. Subject hier niet begrepen als het descartiaans bewuste subject van vlees en bloed, maar Zizek ziet het subject als het subjectum of de ethische drager van ons handelen.

    Vermoedelijk is mijn gedachtegang niet te volgen. Het zij zo.

    BeantwoordenVerwijderen