zondag 23 december 2018

Een Russisch gedicht van Don Elliot over #Spinoza


Op een Russische website vond ik met de aantekening © Дон Эллиот (Don Elliot) dit gedicht, getiteld СПИНОЗА, Spinoza. Ik heb het door Google Translate en Bing Translator van Microsoft laten vertalen en daaruit gekozen wat me het helderst leek. Het blijft een gebrekkige methode, maar geeft toch íets. Zo komt er ook eens een gedicht over Spinoza uit het Russisch in het Corpus Poeticum Spinozanum.

Zo luidde mijn eerste alinea, waarna het gedicht volgde. Daarop ontving ik van Rob van der Hoeden de volgende e-mail:
Knap, dat je zonder kennis van het Russisch tot het resultaat bent gekomen dat je in je blog hebt gezet.
Omdat ik een beetje Russisch ken (ooit geleerd bij de Marine, waar ik tijdens mijn diensttijd op de tolkenschool heb gezeten), heb ik meegekeken met je vertaling.
Ik heb wat aan jouw weergave geschaafd en geloof dat hij daardoor begrijpelijker is geworden, hoewel ik van enkele details niet helemaal zeker ben.
Het gedicht is in jamben, van elk kwatrijn rijmen regel 1 en 3, 2 en 4.
Ik leg deze versie aan je voor, in de hoop dat je ermee kunt instemmen.
Over de auteur is niet veel te vinden, hoewel er een flink aantal sites in het Russisch is als je op Don Elliot zoekt. Maar over de man zelf is er geen informatie. Hij schrijft over filosofische (Nietzsche, Socrates o.a.), maatschappelijke, politieke onderwerpen en heeft veel verzen gemaakt, ook over religieuze thema’s. Het begin van het “Ter introductie” door de (samizdat)uitgever van de site luidt:
“Don Elliot is in 1976 in Leningrad geboren in een gezin van een militair. Na het beëindigen van zijn schooltijd ging hij naar de militaire academie. Maar na enkele jaren besloot hij de koers van zijn professionele belangstelling te wijzigen en studeerde hij af aan de Academie voor bestuurskunde van de Russische Federatie. Dit is alles wat we kunnen zeggen over de auteur…”
Op een van de pagina’s van Elliot’s website is een foto van hem te vinden in militair kostuum. Tenminste, dat neem ik aan; helemaal zeker kunnen we hier niet van zijn, je weet maar nooit of dit een “fantasiefoto” is. Onder de foto staat: op internet sinds december 2007. De tekst biedt een overzicht van wat hij tot eind 2012 op internet heeft gepubliceerd. Dat gebeurde via samizdat (zelfuitgeverij, door schrijvers die anoniem blijven), op internet en de sociale media.
[Onder méér info over Elliot]
Mijn eigen aanvankelijke ‘vertaling’ heb ik naar onder verplaatst; ik vind het n.l. wel aardig om dat eerste resultaat te bewaren, waarmee te zien is wat je met de genoemde vertaalmodulen als resultaat krijgt. Naast de Russische tekst volgt hieronder dus eerst  de vertaling van Rob - waarvoor ik hem bij deze dank zeg.

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Spinoza

Het is een tamelijk welgesteld gezin, -
van alles is er genoeg: geld, zegeningen en goud.
Hij was niet het eerste kind. Ik
herinner me hun grote huis, waar ik eens was.
 

Van jongs af aan was hij een einzelgänger,
en zelden bezocht hij de synagoge,
maar de Here God heeft hem naar zich toe getrokken, -
Hij was overal, hij zag de Natuur in Hem.
 

Hij zou bankier of rechter kunnen worden…
In Holland kon hij een heer van stand worden,
voor wie men achting heeft, maar de geest
van de slangen om hem heen heeft dit verlangen verstikt.

Hij begon al vroeg de onoprechtheid in hun woorden te bespeuren, -
in hun gebeden voelde hij de koude,
de onnatuurlijkheid, - verdrietig blikte hij uit het raam, -
naar de oever, de schepen, - hij was nog jong.

Hij leerde door studie geleidelijk de hele wereld kennen,
de moraal van de mensen, las gretig boeken  
over alle nieuwe visies en wetenschappen, poëzie,
de lotgevallen van de mensen en hun ketenen.

En kijk, toen hij kennis had vergaard
in zijn verstand, in zijn verbeelding, -
begreep hij zijn geest, zijn persoonlijk ideaal,
en nam hij een kloek besluit.

Hij besloot, ongeacht wat de mensen ervan zouden vinden,
de simpele essentie van de waarheid te volgen, 
de essentie van de filosofie vrij van passies,
die geen vergeefse woorden verspilt. 

En hij begon te schrijven, en te publiceren
zijn werken, - en de wereld accepteerde hem niet.
Hij was een eerzaam mens, maar werd afvallig om te weten.
De mensen in zijn omgeving werden ijzig-droog.

Baruch, je schrijft je werken lang geleden,
je wendde je af van de God der Joden,
de Joodse rechters spraken de banvloek over je uit, -
dit alles naar de hel is geen lange weg.

Zo spraken velen rondom hem,
en spuwden schaamteloos met minachting.
En alleen God bleef zijn vriend…
Hij stierf vroeg. In armoede. Zoals allen wensten.
 
 

 Hierna de eerdere versie
 
SPINOZA
De familie is vrij rijk, -
Alles in overvloed: geld, rijkdom en goud.
Hij was niet het eerste kind erin. Dat ben ik
Ik herinner me hun grote huis, waar ik eens was.
Van jongs af aan was hij eenzaam
En hij bezocht zelden de synagoge,
Maar de Here God heeft hem zelf tot zich genomen,
Hij was overal, hij zag de natuur in hem.
Hij kon een bankier of een rechter worden...
In Nederland kon hij een gentleman worden,
Bang maar een slang
Dit verlangen naar een hechte geest werd verstikt.
Hij voelde lang geleden valsheid in hun woorden, -
In hun gebeden voelde hij zich koud,
Ervaring - met verdriet staarde hij uit het raam,--
Op de wal, de schepen - nog steeds was hij jong.
Hij bestudeerde geleidelijk de hele wereld,
De moraal van mensen, leest gretig boeken
Alle nieuwe opvattingen en wetenschappen en liriek,
De wentelingen van lotsbestemmingen en ketens.
En toen hij kennis vergaarde
In zijn geest, in zijn verbeelding,
Begreep hij zijn geest, zijn persoonlijke ideaal
En hij nam een krachtige beslissing.
Besloot, maakt niet uit wat het is voor mensen
voor hem is de essentie van de waarheid eenvoudig,
De essentie van de filosofie is vrij van passies,
Dat wat geen woorden verspilt.
En hij begon te schrijven en te publiceren
Zijn werken - en de wereld accepteerde ze niet.
Hij was een edele, maar draaide zich om om te weten.
Verwanten werden koud en droog.
 - Baruch, je schreef je werken lang geleden,
Je wendde je af van de Joden van God,
De Joodse rechtbanken hebben je vervloekt, -
Dit alles naar de hel is geen lange weg.
Zoveel mensen zeiden rond
En spuwden schaamteloos met minachting.
En alleen God liet hem een vriend ...
Hij stierf vroeg. In armoede. Zoals iedereen wilde.
van 15 albums
 
 
 
Aanvulling 27 december 2018 n.a.v. vervolgmail van Rob

Op de site черная лошадь [Tjornaja losjad’ (Het Zwarte Paard)] - een literatuurportaal – is nog de volgende informatie te vinden over Don Elliot: Geboortedatum: 16 april (1976)
Homepage: stihiya.org/donelliott/
Geslacht: mannelijk
Onderwijs: hoger
Burgerlijke staat: Getrouwd
Kinderen: Ja
Favoriete boeken: Friedrich Nietzsche: "Antichrist”, Mario Puzo: "The Godfather”
Favoriete schrijvers: Ernest Seton-Thompson - de natuurlijke wereld, Jack London - de menselijke wereld, Robert Sheckley - goddelijke wereld, Friedrich Nietzsche - God, Baruch Spinoza - het absolute [Spinoza en Nietzsche al meer dan twintig jaar].
Favoriete films: Terminator 2, alle films over Predators, "Aliens"- vooral het tweede deel, "De ontmoetingsplaats kan niet worden veranderd “, veel van onze komedies (klassiekers), met name "Man van Capuchin Boulevard“, uit de tv-serie: " Killing Department (Baltimore Police)“ en vele andere.
Muziek: Richtingen: macht en doom metal en Russische rock.
Favoriete citaten: "Rondom de held wordt alles een tragedie, rondom de halfgod alles een satyrspel, en rondom God wordt alles — Wat? Tot wereld wellicht?" (F. Nietzsche) - "Om met Beijing te vechten tegen de laatste Russische soldaat is een nieuwe Amerikaanse droom” (Nikolai Starikov) - "Politiek, waarvan het cynisme geen grenzen kent, moet worden beloond met een positieve, niet negatieve, prijs, het beste van alles, met een dankbare herinnering aan afstammelingen: alleen een verbrande cynicus kan op gelijke voet spelen met het Westen" (Nikolai Starikov) - “Sta toe om een ​​materialist te zijn" (Igor Stein) - "De Unie van Duitsland en Rusland is een eeuwenoude nachtmerrie van de Anglo-Saksen" (N. Starikov) - "Voor de denkende persoon is de wereld een komedie, voor een persoon die leeft in gevoelens, een tragedie” (mij onbekend genie).



Geen opmerkingen:

Een reactie posten