Rob
Kramer gaf mij “nog een tip, misschien minder interessant door de inhoud, maar
van een bijzonder boeiende Schotse dichter. James Thomson, A few words on the
system of Spinoza.” Alleen al vanwege deze sympathieke tip neem ik in dit blog
graag dit artikel dat tien bladzijden in druk omvat over. De dichter was mij tot
heden niet bekend, maar nu ik informatie over hem zoek blijkt hij een periode
zeer getormenteerde gedichten geschreven te hebben in een tijd waarin hij in
een diepe crisis over de zinloosheid van alles verkeerde.
De
Schotse dichter publiceerde onder het pseudoniem Bysshe Vanolis en om hem te
onderscheiden van een vroegere dichter James Thomson (1700 – 1748) wordt achter
zijn naam vaak B.V. geplaatst. Hij werd
vooral bekend om zijn lange gedicht 'The City of Dreadful Night' (1874) [cf. en.wikisource
en op Gutenberg] The City
of Dreadful Night kwam voort uit de strijd die Thomson het laatste tiental
jaren voerde met alcoholisme en chronische depressie. Hij raakte steeds
geïsoleerder van vrienden en de samenleving in het algemeen. [cf. nl.wikiedia]. Ik citeer enige strofen:
And I have searched the highths and depths, the scope
Of all our universe, with desperate hope 35
To find some solace for your wild unrest.
And now at last authentic word I bring,
Witnessed by every dead and living thing;
Good tidings of great joy for you, for all:
There is no God; no Fiend with names divine 40
Made us and tortures us; if we must pine,
It is to satiate no Being's gall.
It was the dark delusion of a dream,
That living Person conscious and supreme,
Whom we must curse for cursing us with life; 45
Whom we must curse because the life he gave
Could not be buried in the quiet grave,
Could not be killed by poison or the knife.
....
And I have searched the highths and depths, the scope
Of all our universe, with desperate hope 35
To find some solace for your wild unrest.
And now at last authentic word I bring,
Witnessed by every dead and living thing;
Good tidings of great joy for you, for all:
There is no God; no Fiend with names divine 40
Made us and tortures us; if we must pine,
It is to satiate no Being's gall.
It was the dark delusion of a dream,
That living Person conscious and supreme,
Whom we must curse for cursing us with life; 45
Whom we must curse because the life he gave
Could not be buried in the quiet grave,
Could not be killed by poison or the knife.
....
Hij
schreef twee artikelen over Spinoza
• James Thomson, “A few words on the system of Spinoza.”
In Secularist (June 10, 1876)
Opgenomen in: James Thomson (B.V.), Essays and phantasies by James Thomson.
London: Reeves & Turner, et al, 1881 [cf. en.wikisource over hemzelf en wikisource over zijn essays]
• James Thomson, “The B-centenary of Spinoza, M.
Renan's Adress," in: Secularist
(March 10, 1877)
Zie verder
Hierna
volgt het artikel uit 1876, waaruit ik dit destilleer:
Hij vindt het hele Spinozistische systeem “a baseless castle in the air” – “a failure”, maar nadat hij een samenvatting heeft samengesteld uit Émile Saisset, wat doet beseffen dat er tot dan toe nog geen Engelse vertaling van Spinoza's Ethica bestond (!), schrijft hij tot slot:
These,
and such as these, are the great thoughts and noble sentiments that give such
inestimable value to the system which adds no worth to them, but rather
detracts from their intrinsic value. When the elaborate geometrical
construction, with all its intricate framework of Definitions, Axioms,
Postulates, Propositions, Corollaries, Scholiums, and Lemmas, shall be regarded
as a mere curiosity, a Chinese puzzle of miraculous patience and ingenuity,
these thoughts and sentiments will still be an inspiration for earnest and
sincere and meditative men. I cannot reflect without deep awe on the sustained
grandeur, the divine energy of the intellect and soul which could clearly discern,
persistently feel and calmly announce such doctrines in an age and clime whose
noblest spirits were still, with very few exceptions, dominated by
Christianity, the religion of humility, of repentance, of sorrow, of Heaven and
Hell, of miracles and special Providence, of vilified Matter, of a God alien
from the Universe. The sublime sentences of this most subtle Oriental genius
recluse in the Occident, whose life was a long trance and ecstasy of
contemplation, are as superhuman spells disclosing immense and serene horizons
beyond the huddled and sordid tumult of our common life, clouded with low
creeds, bounded by narrow thoughts, turbid with sekfish passions." [p.
322-12]Hij vindt het hele Spinozistische systeem “a baseless castle in the air” – “a failure”, maar nadat hij een samenvatting heeft samengesteld uit Émile Saisset, wat doet beseffen dat er tot dan toe nog geen Engelse vertaling van Spinoza's Ethica bestond (!), schrijft hij tot slot:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten