vrijdag 28 september 2018

Bastiaan Wielenga (1873 - 1949) promoveerde op de Cogitata Metaphysica van #Spinoza en werd dominee


Bastiaan Wielenga was in de 1e helft van de 20e eeuw een bekende Gereformeerd predikant in onder meer Amsterdam en een literator. Hij werd 23 mei 1873 te Amsterdam geboren als zoon van Douwe Klazes Wielenga en Johanna Dirkje van Andel. Hij studeerde aan de Theologische School van de afgescheiden kerken te Kampen, waaraan zijn vader sinds 1883 verbonden was als hoogleraar, en te Heidelberg waar hij in 1899 cum laude promoveerde tot dr. in de filosofie.*) Hij trouwde op 6 november 1902 te Rotterdam met Margaretha Maria Jentiena van den Boom.
Hij is predikant geweest respectievelijk in Westmaas. Arnhem, en meer dan 25 jaar te Amsterdam.
Wielenga heeft vooral naam gemaakt door een reeks van werken voornamelijk op theologisch gebied, maar hij heeft ook letterkundige en wijsgerige publicaties het licht doen zien. Tal van boeken beleefden herdruk op herdruk. Daarnaast heeft hij verschillende periodieken in het leven geroepen.” Aldus luiden de eerste alinea’s van christipedia.miraheze.org.
Opmerkelijk is dat de titel van zijn dissertatie daar niet vermeld wordt. Het Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme, waarin meer over hem te lezen is, heeft zijn Spinoza-studie niet in de tekst, maar noemt zijn dissertatie wel in de bibliografie [Cf. en ook hier]; hier staat trouwens dat hij magna cum laude doctor in de theologie werd; hierna zullen we zien dat het toch echt in de filosofie was. Het Register Project Neocalvinisme heeft de titel van de dissertatie wel in de tekst [Cf.]. Zijn dissertatie waarop hij op 14 april 1899 in Heidelberg promoveerde, aan de hohen philosophischen Fakultät der Grossh. Bad. Ruprecht-Karls-Universität, luidt:
Bastiaan Wielenga, Spinozas "Cogitata Metaphysica": als Anhang zu seiner Darstellung der cartesianischen Prinzipienlehre. Heidelberg: Carl Winter, 1899 - 59 pagina's

In de Jahresverzeichnis der deutschen Hochschulschriften 15. August 1898 bis 14. August 1899. BERLIN: Verlag von A. Asher & Co., 1899 [cf.] vinden we het volgende:

 Daar is de datum van de promotie te vinden. Voor zover ik heb kunnen nagaan is de tekst ervan nergens op internet gedigitaliseerd te vinden – wel wordt hij hier en daar antiquarisch aangeboden. Van een daarvan (cf.) heb ik dit voorblad:

 Ik had deze dissertatie al eens vermeld in het blog over de Cogitata Metaphysica samen met de dissertatie van Julius Lewkowitz, Spinoza's Cogitata metaphysica [Breslau, 1902]. Over de laatste zal ik in een volgend blog schrijven. Ik heb uit de inhoud daarvan sterk de indruk dat die juist ontstaan is om – o.a. - kritiek op de dissertatie van Wiebenga te uiten en dat het Jakob Freudenthal, professor in Breslau, was die zijn student Julius Lewkowitz op dat spoor zette. Daarover in een volgend blog.
 
________________

Cf. hier de genealogische gegevens van Bastiaan Wielenga.
 

2 opmerkingen:

  1. Heb zojuist op https://christipedia.miraheze.org/wiki/Bastiaan_Wielenga#Voetnoot de titel van het proefschrift vermeld in een voetnoot.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooi, dat is een heel vlotte en treffende reactie. Aardig te merken dat dit blog is opgemerkt én serieus werd genomen.

    BeantwoordenVerwijderen