In
het blog van 09-10-2013 kondigde ik aan dat “Frederic Lordon's
boek over Spinoza en Marx & verlangen wordt vertaald.”
In
maart 2014 verscheen dan bij Verso:
Frédéric
Lordon, Willing Slaves of Capital.
Spinoza and Marx on Desire. Verso, March 2014 - hardback en paperback 224 pages - ebook
175 pages
Van
de besprekingen verwijs ik naar die door Keith Harris [cf. PDF] en naar een die ik aanhaalde in het blog van 18-01-2015 Requiem voor "Het speelveld van de
vrijheid"
Met
dit huidige blog heb ik voornamelijk twee bedoelingen: 1. Om te laten weten dat
ik zojuist ontdekte dat het boek van Lordon als PDF op internet te downloaden staat; 2. Om te wijzen op
een artikel van Jason Read dat als een goede toelichting op het boek te zien
is. Tenslotte voeg ik daar nog enige verwijzingen naar interessante artikelen
van Jason Read toe. In eerste instantie dus over Lordon's boek (en dat van Citton):
• Jason Read, “The Order and Connection of Ideology Is
the Same as the Order and Connection of Exploitation - Towards a Bestiary of
the Capitalist Imagination.” In: Philosophy
Today, February 28, 2015 [cf. ]
Abstract: “The
turn to Spinoza by many Marxists combines the classic problem of Marxism, that
of base and superstructure, economy and ideology, with Spinoza’s challenging
assertion of the identity of order of connection of ideas and things. This
paper looks at two contemporary neo-Spinozists, Frédéric Lordon and Yves
Citton, examining the ways in which their works intertwine economy and
ideology, desire and imagination. The point, however, is not to just read Marx
with Spinoza, but to use both together to make sense of the imaginary and
affective dimension of changes within the economy. [PDF op academia.edu]
Read schrijft: “For both Lordon and Citton it is the
conatus, the striving underlying every existence that makes possible a new thought
of social relations” (p. 176). Op dezelfde blz. blijkt dat de conatus tegelijk niet
reduceerbaar enkelvoudig en even niet reduceerbaar sociaal is: “we each strive
in different ways, but the direction and orientation of this striving is shaped
by affects and the history of encounters.
Spinoza’s conatus overcomes the
dualism between holistic and individualistic accounts of social relations,
starting with neither the society nor the individual but the relations that are
their mutual constitution‘ (176).
Lordon stelt, zoals uit de titel al blijkt, een kwestie
aan de orde die Marx wel kon formuleren, maar niet beantwoorden: ‘why is it
that workers continue to come to work everyday, subjecting themselves to exploitation?’
Of zoals Spinoza zou formueren: ‘waarom vechten werkenden voor hun exploitatie
als was het voor hun bevrijding?’ (177). Met de formulering van deze vraag
verheldert Read Lordon’s omvorming van een typisch Marxistisch denkkader n.l.
i.p.v. ‘t probleem te zien van productiewijze en vervreemding, het te zien als
de manier waarop het kapitalisme grondig de conatus heroriënteert (p. 178).
Twee van die transformatie-manieren zijn het Fordisme en het Post-Fordisme. Het
Fordisme heroriënteerde de conatus van werk zelf (van activiteit) naar
(passieve) consumptie (179) Het Post-Fordisme ondermijnt de zekerheden die
ingebouwd waren in het Fordisme in onzekerheden (op een baan, gedwongen zzp-erschap,
hoe zal ‘t met m’n pensioen zitten?; zullen m’n kinderen het wel beter krijgen
dan ik?). Bij een onzekere conatus wint vrees het van hoop. Spinoza wees er in
4/Cap. 28 al op: “Waarlijk, het geld is de kortste weg tot alle dingen met als
gevolg dat het volk gewoonlijk aan niets anders denkt en zich nauwelijks een
soort vreugde kan voorstellen zonder de gedachte aan het geld als haar oorzaak.”
Verder
wijs ik in dit blog op nog enige artikelen van Jason Read, filosoof van de
University of Southern Maine - met Spinoza als favoriete filosoof! [Cf. zijn cv] Ik verwees reeds vaker naar hem [zoals in de blogs van 22-08-2014 - 20-09-2015 - 04-12-2015 - 13-12-2016 - 25 maart 2018 ]. Ik schreef al eerder dat ik zeer content
ben met zijn heldere manier van dingen uitleggen.
• “Three Interpretations In Search of a
Proposition: A Sketch of Spinozist Materialism”. [Blog] Hierin behandelt hij drie interpretaties van Ethica 2/7, n.l. van Gilles Deleuze, van
Macherey, en Chantal Jaquet.
En
het volgende stuk ervaar ik als weer eens een heldere uitleg van het begrip
transindividualiteit (Spinoza komt in het artikel niet voor).
• Jason Read, “The Indviduation of the Common,” In: Commons/Undercommons In Art, Education and
Work, TkH, Journal for Performing Arts Theory, No 23, Belgrado, april 2016,
p. 25 – 28 -- cf. academia.edu
De
tekst staat wat lastiger leesbaar op academia.edu. Ik vond het zo de moeite waard dat ik een
beter leesbare PDF hier opnieuw publiceer. Lezing zeer aangeraden.
• Jason Read, “Ideology as Individuation, Individuating
Ideology.” In: Mediations, Journal of the
Marxist Literary Group, Volume 30, No 2 [Summer 2017]: Post-Humanisms
Reconsidered [cf. html en/of PDFvan
het hele nummer]
Nou Stan, je bent weer goed in de weer geweest! Dank je wel.
BeantwoordenVerwijderenDankje, Adèle, graag gedaan.
BeantwoordenVerwijderen