In
het 14e hoofdstuk van de Tractatus
Theologico-politicus, waarin Spinoza aangeeft wat volgens hem geloof is en
wie gelovigen zijn, en waarin hij de zeven artikelen van het ‘algemene geloof’
omschrijft, schrijft hij in wat we nu aanduiden met §8 het volgende: “Ten slotte volgt [uit onze definitie]
dat het geloof niet zozeer ware als wel vrome leerstellingen eist, dat wil zeggen,
die zodanig zijn dat ze het gemoed tot gehoorzaamheid bewegen. Er mogen best zeer
vele onder zijn die zelfs geen schijn van waarheid bevatten, als degene die ze aanvaardt maar niet weet
dat ze onwaar zijn; anders zou hij noodzakelijkerwijs opstandig worden.”
[p. 328 van de vertaling van F. Akkerman, cursivering van mij].
[p. 328 van de vertaling van F. Akkerman, cursivering van mij].
Spinoza
wil dus niet van een alsof-geloof weten.
Hoe
anders de bekende priester Antoine Bodar, die op 8 december 2017 in de
Pieterskerk in Leiden de 46ste Huizinga-lezing zal houden onder de titel: “Leven
alsof God bestaat.” [cf.]
Ga je er met zo'n titel al niet vanuit dat iedereen wel weet dat jouw God niet bestaat?
Het
boekje is ook al gedrukt, want dat krijgen de aanwezigen bij die lezing na
afloop uitgereikt. Antoine Bodar, Leven alsof God bestaat – Huizinga-lezing 2017 met een reflectie daarop door prof. dr. Herman Philipse. Elsevier, 9 dec. 2017 - €12,95
Zal hij in die lezing ook ingaan op de uitspraak van Dietrich Bonhoeffer die vanuit zijn Gestapo-cel aanbeval: “Wij moeten leven alsof God niet bestaat”? Je kunt je toch nauwelijks voorstellen dat hij daar geheel aan voorbij zou gaan. Dat hij Spinoza niet zal behandelen ligt geheel in de lijn der verwachting.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten